خاکهای حاصلخیر همدان آجر می شوند!

به گزارش خبرنگار مهر در همدان، استفاده بی رویه از خاک در محل این کوره ها به حدی است که در کنار آنها گودالهایی با عمق بیش از 30 متر ایجاد شده، این در حالی است که از بخش بیرونی زمین تنها 80 تا 90 سانتی متر به عنوان خاک زراعی و قابل کشت است که در آن گیاه می تواند به خوبی رشد کند، اما متأسفانه، آگاهی کشاورزی از ارزش خاک، پیشروی کویر به بافت زراعی و کشت مداوم گیاهان، خاک را تخریب می کند و وجود کوره های آجرپزی بر سرعت تخریب می افزاید.

ساخت مصالح ساختمانی با تخریب اراضی مرغوب کشاورزی در بهترین مناطق حاصلخیز استان همدان از طریق خروج سالانه میلیونها تن خاک از منطقه و تولید آجرهای سنتی اگر چه برای عده محدودی اشتغال کاذب ایجاد کرده است اما خسارات جبران ناپذیری را به همراه دارد که گریبانگیر نسلهای آینده خواهد شد.

کوره های آجرپزی همدان خاک را به توبره می کشند

این کوره ها به قیمت از بین بردن سرمایه گرانبهایی که باید جوابگوی نیاز نسلهای آینده باشد و به قیمت هدر دادن منابع محدود خاک زمین و ... به قیمت هدر دادن بهترین سالهای عمر یک انسان در چنین محیط غبارآلودی خاک همدان را به توبره می کشند.

خاکی که برای تجدید هر مترمکعب آن صدها سال زمان است. صرفنظر از ایجاد اشتغال آن هم از نوع سخت و زیان آوری که این کوره ها دارند بررسی اینکه در شرایط کنون که ساخت مصالح ساختمانی و روشهای تولید آنها دستخوش تغییرات فراوانی شده است ضرورت ادامه کار این کوره ها جای بحث بسیار دارد.

یکی از کارگران این کوره ها در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هر چند کار بسیار سخت است اما اگر همین هم نباشد از بیکاری معلوم نیست به چه وضعی دچار خواهیم شد.

وی افزود: کارشناسان بارها به اینجا آمده و سعی کرده اند این کوره ها را تعطیل کنند اما در شهری مثل همدان مردم هنوز از این آجرها استفاده می کنند و در واقع نیاز بازار از این کوره ها تامین می شود پس دلیلی ندارد کوره ها تعطیل و عده زیادی بیکار شوند.

کارگر دیگری گفت: "خاک که تمامی ندارد تا روزی که دنیا هست و تا هر جای زمین که بکاوی خاک هست" پس چرا باید نگران باشیم در ثانی از اینجا برویم چه کسی به ما که از بچگی به صورت خانوادگی در اینجا کار کرده ایم مزد می دهد.

سرپرست مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی استان همدان در این خصوص با اشاره به نقش کشاورزی در تأمین موادغذایی جمعیت بشری، اظهار داشت: تأمین موادغذایی به عنوان عنصر اصلی حیاتی نه تنها یک مقوله اقتصادی، بلکه یک حربه سیاسی و ابزار قدرت در دست معدود قدرتهای بزرگ جهان قرار گرفته به طوری که بحث تأمین غذا یک استراتژی سیاسی است و محدودیت منابع تأمین غذا با توجه به جمعیت رو به رشد مورد توجه قرار دارد.

محسن غلامی با بیان اینکه طبق آمار رسمی سازمان های جهانی، سرانه زمین مستعد کشاورزی با توجه به جمعیت جهان حدود یک چهارم هکتار است، افزود: این در حالی است که برای تأمین غذا و ارتزاق هر نفر از جمعیت حدود یک دوم هکتار زمین زراعی لازم است.

سالانه میزان زیادی خاک از چرخه تولید محصولات کشاورزی خارج می شود

وی اظهار داشت: سرانه زمین بر اثر شدت تغییر کاربریهای اراضی مستعد کشاورزی و تبدیل و تخریب خاک از یکسو و رشد فزاینده جمعیت دائماً در حال تقلیل است و سالانه مساحت زیادی از اراضی زراعی از چرخه تولید محصولات کشاورزی خارج می شود که این موضوع بسیار نگران کننده است.

غلامی با بیان اینکه بر اساس وضع قوانین و مقررات ناظر و توجه بیش از پیش به حفاظت عرصه های مولد محصولات کشاورزی اعم از اراضی زراعی و باغ ها و جلوگیری از تخریب خاک به عنوان یک هدف اساسی در دستور کار دولتمردان و برنامه ریزان قرار گرفته و به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیرمورد تأکید است، یادآور شد: با توجه به نامگذاری سال 1388 از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف، باید با برنامه ریزی و عزم ملی، تلاش برای حفظ عرصه های مولد محصولات کشاورزی مد نظر قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه استان همدان با قابلیتهای بالقوه خدادادی و با دارا بودن حدود 950 هزار هکتار اراضی مستعد کشاورزی آبی و دیم، قطب کشاورزی محسوب می شود، تصریح کرد: همدان 1.2 درصد از خاک کشور و حدود 5.1 درصد تولید محصولات کشاورزی کشور رابه خود اختصاص داده است.

سرپرست مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی استان همدان اظهار داشت: در همین راستا و به منظور جلوگیری از تغییر کاربریهای غیر مجاز و صیانت از این ثروتهای عظیم خدادادی از کشاورزان و باغداران خواسته شده تا قبل از هر گونه اقدام، تقاضای کتبی خود را به منظور ایجاد بنا، دیوار کشی، خاک برداری، برداشت شن و ماسه از اراضی، احداث خانه کارگری، ایجاد تأسیسات تولیدی، خدماتی و... به مدیریتهای جهاد کشاورزی شهرستان مربوطه ارائه دهند تا بر حسب ضرورت پس از بررسیهای لازم نسبت به صدور مجوز از طریق کمیسیون قانونی و مدیریت امور اراضی سازمان جهادکشاورزی اقدام شود.

غلامی با بیان اینکه بر اساس قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، هرگونه اقدامی که موجب تغییر کاربری اراضی کشاورزی شود ممنوع است و متخلفین از این امر به محاکم قضایی معرفی و تا سه برابر ارزشروز زمین جریمه و به قلع و قمع بنای احداثی نیز محکوم خواهند یادآور شد: باید با عزم ملی و تلاش کشاورزان و باغدارن و متصرفین اراضی بتوانیم همواره از نعمت با ارزش زمین استفاده منطقی، بهبنه و پایدار داشته باشیم تا شاهد خودکفایی محصولات کشاورزی باشیم.

غلامی اضافه کرد: در سال گذشته 49 مورد از مالکان و متصرفان زمین‌هایی که دارای کوره‌های آجرپزی غیرمجاز هستند شناسایی و به مراجع قضایی معرفی شده‌اند و امسال نیز با توجه به اطلاع‌رسانی، این تعداد به 12 مورد رسیده است.

وی بیان داشت: سازمان جهاد کشاورزی با در اختیار گذاشتن امکاناتی از قبیل تسهیلات بانکی، خدمات زیر بنایی و ... به مالکان، برای تبدیل زمین‌های زراعی تخریبی به گلخانه اقدام کرده است.

سرپرست امور اراضی جهاد کشاورزی همدان افزود: نیروی انتظامی، محاکم قضایی، محیط زیست، فرمانداری، جهادکشاورزی و سازمان صنایع معادن از جمله اعضای کمیته ساماندهی و کنترل معضل تخریب زمین‌های کشاورزی هستند.

وی خاطر نشان کرد: با هر دو هکتار زمین تخریبی به وجود آمده، در بخش کشاورزی یک نفر بیکار می‌شود ‌و بنابراین 16 میلیون ریال به درآمد کشاورزی ضرر می‌رساند.

غلامی با اشاره به این که کم ارزش‌ترین عنصر برای عده‌ای خاک است، گفت: تشکیل یک لایه‌ای خاک به اندازه برگ کاغذ حدود 300 سال طول می‌کشد در حالی که انسان آن را به راحتی نابود می‌کند.

وی تصریح کرد: زمین محدود است و تنها عاملی که می‌تواند از تخریب زمین‌های زراعتی جلوگیری کند اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع مسئولان به باغداران و مالکان است.

سرپرست امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی همدان افزود: در هر شهرستان برای کنترل و نظارت این امر دو کارشناس وجود دارد تا رشد منفی در تخریب اراضی حاصل شود.

غلامی با تأکید بر نگاه همه جانبه به مسائل کشاورزی و دوری از نگاه یک جانبه به افزایش عملکرد بدون توجه به حفظ عرصه کشاورزی، تصریح کرد: نباید منابع ملی فدای منافع شخصی شود و کشاورزان بدون توجه به امانت در اختیار گذاشته شده، به تخریب اراضی کشاورزی و خاکبرداری غیر مجاز بپردازند چرا که عواقب این رویداد نه تنها موجب از بین رفتن منبع غیر قابل تجدیئ و گرانقیمت خاک می شود بلکه زمینه تبدیل دشت های سرسبز رابه ویرانه مهیا می کند.

وی آگاه سازی و اطلاع رسانی به کشاورزان را مهم عنوان کرد و گفت: نباید ظرفیت ها را به راحتی از دست داد و باید با تصویب و اجرای قانون از وقوع فاجعه جلوگیری کرد.

حفظ کوره ها با اشتغال به زمینهای غیرقابل کشت بلامانع است

این مقام مسئول با بیان اینکه برای انتقال کوره های آجرپزی به زمینهای غیر قابل کشت برنامه ریزیهایی صورت گرفته تصریح کرد: متأسفانه تصمیمات اتخاذ شده به دلیل عدم استقبال صاحبان این املاک جوابگو نیست.

غلامی وسعت اراضی در حال تخریب کشاورزی به واسطه ایجاد کوره های آجرپزی در ملایر را 108 هکتار ذکر کرد و با اشاره به ایجاد این کوره ها در مناطق حسین آباد ناظم، دهنو، حرم آباد، کرتیل آباد و توچغانو، یادآور شد: راهکارهای بسیاری برای خروج کوره ها از این مناطق و انتقال آنها به مناطقی که خاک آنها ارزشی برای کاشت ندارد در نظر گرفته شده اما تاکنون هیچ یک از آنها محقق نشده است.

وی تصریح کرد: سازمان جهاد کشاورزی استان همدان آمادگی خود را برای تبدیل کوره های آجرپزی به گلخانه اعلام کرده است اما کشاورزان از این طرح استقلال نکردند.

سرپرست مدیریت امور اراضی سازمان جهادکشاورزی استان همدان با اشاره به فعالیت 325 کوره آجرپزی غیر مجاز در استان همدان خاطر نشان کرد: وجود کوره های آجرپزی، کشت و کار در این مناطق از استان همدان را به سمت رشد صنفی سوق می دهد.

آنچه بر می آید اینکه فعالیت مداوم کوره های آجرپزی که در سالیان سال از ساخت آنها می گذرد و همچنان به کار خود ادامه می دهند و آسیبهای جبران ناپذیری را به اصلی ترین بخش پوسته کره زمین یعنی خاک زراعی وارد می کند.

کوره های آجرپزی افزون بر تخریب خاک زراعی، خسارت جبران ناپذیری را به ده ها رشته قنات وارد می آورد که این قنات ها آب مورد نیاز اراضی کشاورزی را در هر منطقه تأمین می کنند که خاکبرداری های صورت گرفته باعث فروریختن قنات ها و از بین رفتن آنها می شود.

به هر حال باید تدبیری منظور کرد که ضمن حفظ اشتغالی که به هر حال مورد نظر کارگران این کوره هاست، خاک حاصلخیر تبدیل به آجر نشود تا علاوه بر حفظ منابع طبیعی کشاورزی منطقه رونق بیشتری بگیرد.