به گزارش خبرنگار مهر در همدان، محمدعلی اسلامی ندوشن عصر چهارشنبه در همایش بزرگداشت فردوسی در دانشگاه بوعلی سینای همدان افزود: اگر ما در دوره سامانی باقی می ماندیم شاهنامه نیز به وجود نمی آمد و دفاع از کشور به طریق دیگری انجام می شد اما فشارهای وارده در آن دوره باعث شد که فردوسی شاهنامه را خلق کند.
وی با توجه به عظمت شاهنامه به سبب شناخت کم مردم عادی، اظهار داشت: این کتاب مخصوص عده معینی شده است و فقط افراد خاص می توانند از آن بهره گیرند.
اسلامی ندوشن افزود: اگر شاهنامه وجود نداشت ادبیات فارسی جریان دیگری را می پیمود زیرا همه آثار بزرگی که در زبان فارسی به وجود آمده است به نوعی از شاهنامه الهام گرفته اند و پرتویی از شاهنامه بر روی آنها وجود دارد.
وی با بیان اینکه زبان فارسی با وجود شاهنامه ریشه محکمی گرفت، افزود: اگر شاهنامه نبود ایران حافظه تاریخی خود را از دست می داد و ادبیات فارسی با این وسعت به وجود نمی آمد.
خالق کتاب "ایران و جهان از نگاه شاهنامه" شاهنامه را کتاب نخست ایران برشمرد و بیان داشت: از موضوعات برجسته در شاهنامه طیف عرفان است و پیش از آن که عرفان اصلی ایران با سنایی، عطار و مولوی بتواند رشد بگیرد با شاهنامه پدید آمده و عرفان فردوسی را می توان عرفان زمینی و برای زندگی روزمره دانست.
اسلامی ندوشن با بیان اینکه سعدی رکن مهم ادبیات فارسی است، یادآور شد: بوستان سعدی تقلیدی از شاهنامه است و آن را می توان کتاب خرد ایران در دوران بعد از اسلام برشمرد.
وی به الگو گرفتن حافظ از فردوسی اشاره کرد و ادامه داد: دیوان حافظ نیز شاهنامه کوچکی محسوب می شود که به گونه غزل سروده شده است و از سوی دیگر موضوع پیر مغان در دیوان حافظ بسیار اهمیت دارد و حافظ او را مراد و پیشوای خود می شناسد.
این نویسنده خاطرنشان کرد: قدرت فردوسی در این بود که نیمه بزرگ گذشته ایران را به نیمه دیگر آن پیوند داد و فرهنگ، تفکر و کوشش هایی را که طی قرنها جمع شده بود به دوران بعد وصل کرد و پنجره‌ها را باز کرد تا بتواند افق دید ایرانی را وسیعتر کند.
استاد برجسته ادبیات کشور گرایش جوانان را به فردوسی نشان دهنده علاقمندی آنها به کشور دانست و بیان داشت: کتابهای بزرگ زیادی را در تمدنهای مختلف می توان نام برد اما کمتر کتابی وجود دارد که همچون شاهنامه فردوسی بر سرنوشت یک ملت موثر باشد.
اسلامی ندوشن اضافه کرد: توجه شاهنامه فردوسی به نگهبانی از ایران است تا ایران با این کتاب بیمه شود و فردوسی همه مقصود زندگی خود را در نوشتن و به پایان رساندن شاهنامه می داند.
وی با طرح این سئوال که اگر شاهنامه نبود ایران چه می شد، خاطرنشان کرد: ممکن است ایران با همین کوه و ویژگی‌های سرزمین باقی می ماند اما این کشور فرهنگ دیگری به خود می گرفت و دیگر کشوری نبود که ما هم اکنون با چند هزار سال تاریخ می شناسیم.
این نویسنده با اشاره به شخصیت رستم به عنوان قهرمان اول شاهنامه ادامه داد: رستم فردی دارای قدرت است که بر همه موانع زندگی فائق و پیروز می‌شود و شخصیت رستم در شاهنامه در ادبیات جهان بی نظیر است و تا وقتی رستم زنده است ایران پایمال و زیر‌دست نمی شود.
این استاد دانشگاه و فردوسی شناس با بیان اینکه شخصیتها در شاهنامه به دو دسته نیکو‌کار و بد‌کار تقسیم می‌شوند، اظهار داشت: انسانهای نیکو‌کار دارای نشانه های عالی انسانیت هستند که از جمله آنها فریدون، ایرج و سیاوش است.
اسلامی ندوشن بدنه اصلی شاهنامه را جنگ ایران و توران بیان کرد و افزود: جنگ ایران و توران جنگ خوبی و بدی است و ایران برای دفاع از حق خود در جنگ حاضر می‌شود و جنگ ایران جنگی دفاعی است.
این استاد ادبیات فارسی با اشاره به تاثیر شاهنامه در گذر زمان و بر دوره‌های مختلف تاریخ کشور اضافه کرد: در دنیای پر آشوب امروز که ملت احساس می کند، می تواند جلو رود و حرکت کند، شاهنامه می‌تواند نیرو دهنده باشد.
نظر شما