رئالیسم اخلاقی هم مانند خود مفهوم رئالیسم منشا و مبدا مناقشات تحلیلی – فلسفی بسیاری بوده است. همانطور که پاره ای از فیلسوفان تصریح کرده اند اولاَ یک فرد می تواند در یک حوزه معرفتی رئالیست باشد در حالی که در حوزه ای دیگر غیررئالیست است. به طور مثال کسی در حوزه معرفت علمی می تواند رئالیست باشد اما در حوزه معرفت زیبایی شناختی غیررئالیست باشد. ثانیاَ معیاری سرراست برای تشخصیص یک رئالیست از غیررئالیست وجود ندارد و همین مناقشات بسیاری را در باب مفهوم رئالیسم - به صورت کلی - به وجود آورده است.
با این همه دو مدعای اصلی رئالیسم را اینگونه بیان کرده اند که: الف) اشیایی وجود دارند که معمولاَ در قالب گزاره هایی چون میز و ماه و امثال آن وجود دارند بیان می شوند. ب) این اشیا مستقل از هر امری دیگری وجود دارند. در واقع یک رئالیست تاکید می کند که جدا از نوعی وابستگی بنیادین تجربی اشیا و کیفیاتشان به ما در زندگی روزمره نمی توان این اشیا را به فعالیتهای زبانی و مفهومی دیگری پیوند زد. طبیعی است که در این منظومه فردی می تواند در مقام علمی رئالیست باشد اما رئالیسم اخلاقی را قبول نداشته باشد یعنی معتقد نباشد که واقعیت یا واقعیاتی اخلاقی مستقل از ما وجود دارند که ما می توانیم به شناخت آنها نایل شویم.
رئالیسم اخلاقی ابراز می دارد واقعیت یا واقعیاتی اخلاقی مستقل از ما وجود دارند و علاوه بر این ما می توانیم این واقعیات را بشناسیم. یعنی نه تنها واقعیات اخلاقی موجودند که صدق اخلاقی هم وجود دارد. به نظر این نحله مدعیات اخلاقی باید مدعیاتی در نظر گرفته شوند که در باب امور واقعی سخن می گویند و اگر این واقعیات درست باشند می توان مدعیات آنها را صادق فرض کرد. یعنی همان طور که الف یک انسان است گزاره ای است که در باب امور واقع سخن می گوید و بنابراین صدق یا کذب بردار است الف باید به قول خود متعهد باشد هم گزاره ای است که در باب امور واقع سخن می گوید و از این رو صدق و کذب بردار است. این تلقی از رئالیسم اخلاقی هنگامی بهتر عیان می شود که مخالفان آن مشخص شوند.
در این میان می توان دو مخالف سرسخت این تلقی را برجسته کرد. پاره ای از افراد تأکید می کنند که مدعیات اخلاقی صدق و کذب بردار نیستند و اینها همانها هستند که معمولاَ به ناشناخت گرایان اخلاقی معروف هستند. برخلاف رئالیستهای اخلاقی که آرای اخلاقی را صرفاَ شناختی می دانند و این آرا عقایدی در باب چگونگی امور اخلاقی در جهان هستند ناشناخت گرایان مدعی هستند که وجه تمایز نظرهای اخلاقی داشتن یک عنصر غیرشناختی است عنصری برخاسته از جنبه احساسی یا عاطفی طبیعت ما. بدیل دیگر واقع گرایی آن نحله است که ابراز می کند که آرای اخلاقی صدق و کذب بردار هستند اما منکر این نکته هستند که رایی اخلاقی باشد که صدق پذیر باشد. به این نحله معمولاَ خطاگرایان اخلاقی هم می گویند.
هرچند رئالیستهای اخلاقی با توجه به شناخت گرایی که اتخاذ می کنند و تاکیدی که بررد نظریه های خطا می کنند به هم نزدیکند آنها در بین خودشان هم اختلاف نظرهایی را واجد هستند. این اختلاف نظرها نه تنها شامل اینکه کدام مدعیات اخلاقی صادق هستند می شود که کم و کیف جهانی هم که آن مدعیات را صادق می سازد محل بحث و نزاع فراوان است. با این همه اختلاف درون گروهی رئالیستهای اخلاقی هم هنگامی که با دو مکتب خطاگرایی و ناشناخت گرایی بررسی می شوند بهتر مشخص می‌شود.
از موضع خطاگرایان در باب مدعیات اخلاقی بیاغازیم. این موضع بیشتر با نام جی.ال.مکی فیلسوف معروف اخلاق معاصر پیوند خورده است. مکی تقریر خطاگرایانه خود را نه بدین جهت که اشیا یا هویاتی که موضوع اخلاق هستند وجود ندارد که بدان جهت سامان می دهد که غیرممکن است کیفیاتی که ما آنها را کیفیات اخلاقی می نامیم ریشه در جهان داشته باشند. بدین جهت او گزاره های اتمی اخلاقی را بذاته کاذب می پندارد. با این هم نظریه رئالیستی اخلاقی با نظریه نظریه خطاگرایانه در این نکته اشتراک نظر دارند که صدق گزاره های بنیادین اخلاقی مستلزم وجود انواع خاصی از اشیاست. با این همه آنها در اینکه آیا این انواع اشیا وجود دارند یا نه اختلاف نظر دارند.
رئالیستهای اخلاقی معتقدند این انواع اشیا موجودند ولی خطاگرایان این مدعا را رد می کنند و معتقدند بدین جهت همه مدعیات اخلاقی کاذبند در حالی که رئالیسم اخلاقی تصریح می کند که این اشیا یا کیفیات مرتبط با آنها موجودد. ناشناخت گرایان - که در دل خود احساس گرایان را هم شامل می شوند - برخلاف رئالیستها و خطاگرایان که صدق محور هستند گزاره‌های اخلاقی را صدق یا کذب بردار نمی‌دانند.
نظر شما