عباسعلی مطلبی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ایجاد بحرانهای بیولوژیکی در اکوسیستم دریاها گفت: تحقیقات انجام شده در دنیا نشان می دهد که تنها در بخش کوچکی از دریاها و اقیانوسها منابع سرشار غذایی وجود دارد ولی همین محدوده اندک قادر است غذای میلیونها تن آبزیان و 30 درصد پروتئین مورد نیاز بشر را تامین کند و در صورت بروز عوامل تهدید کننده و بر هم زدن نظم اکوسیستم، زنجیره غذایی از بین می رود و زمینه رشد موجودات مضر را فراهم می کند.
وی با اشاره به پدیده کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان اظهار داشت: کشند قرمز نوعی ریز جلبکی غیر سمی به نام (Cochlodinum Polykrikodes) است. موطن اصلی این جلبک در منطقه کالیفرنیا است که برای اولین بار در سال 1990شناسایی و از سال 1992 به سواحل کشورهای ژاپن، کره، استرالیا و مالزی وارد شد و خساراتهایی را به بار آورد ولی این خسارات به اندازه خسارات اکوسیستم سواحل ایران نبود.
دلیل ورود کشند قرمز به ایران مشخص نیست
مطلبی به مطالعات این موسسه در زمینه نحوه ورود این جلبک به ایران اشاره کرد و ادامه داد: بررسیهای فراوانی در زمینه احتمال نحوه ورود این جلبکها انجام شده ولی تاکنون مشخص نشده که چگونه وارد آبهای ایران شده است.
وی ورود این جلبک از طریق آب توازن کشتیها را ممکن ندانست و به مهر گفت: کشتیها بر اساس استانداردهای بین المللی باید قبل از تخلیه، آب کشتیها را بررسی کنند از این رو احتمال ورود کشند قرمز از این روش درست به نظر نمی رسد.
تدوین برنامه جامع برای مبارزه با کشند قرمز
رئیس موسسه تحقیقات شیلات با ابراز تاسف از ورود این پدیده در آبهای جنوبی کشور تاکید کرد: متاسفانه این جلبکها وارد آبهای کشور شده است و با قاطعیت نمی توان اعلام کرد که چه زمانی آبهای کشور را رها می کنند ولی این احتمال وجود دارد که با گذشت زمان با اکوسیستم آبهای خلیج فارس و دریای عمان سازگار شود که در این صورت با تراکم اندک این جلبک، اکوسیستم به حالت تعادل می رسد.
استفاده از مواد شیمیایی برای مبارزه با کشند قرمز غیرممکن است
وی با تاکید بر اینکه برای مبارزه با این بحران بیولوژیکی نمی توان از روشهای شیمیایی استفاده کرد به مهر گفت: از آنجا که استفاده از مواد شیمیایی مانند آمونیاک، کلر، هیدروکلرید سدیم، هیدروکلرید کلسیم و آلومینیوم منجر به از بین رفتن سلولهای پلانکتونی و زئوپلانکتونی می شود از این رو برنامه دراز مدت سه تا پنج ساله تحت عنوان "برنامه جامع مبارزه بیولوژیکی کشند قرمز" را تدوین و در دستور کار قرار دادیم.
مطلبی با بیان اینکه این برنامه بر کاهش تراکم تاکید دارد خاطرنشان کرد: تاکید این برنامه بر روی مبارزه بیولوژیکی است از این رو با تقویت گونه های دیگری که در اکوسیستم داریم مانند "آرتمیا" و نوعی جلبک رقیب به نام "سبز آبی" بتوانیم با تهدید منبع تغذیه کشند قرمز، تراکم سلولی آن را کاهش دهیم.
تغییر مسیر فاضلاب از دریا به سمت تصفیه خانه ها برای مبارزه با کشند قرمز
وی ورود فاضلابها به دریاها را از عوامل تقویت کننده شرایط زیست این گونه جلبک ذکر کرد و ادامه داد: طبق این برنامه با همکاری استانداری منطقه مسیر فاضلابها از دریا به سمت تصفیه خانه ها تغییر داده می شود. ضمن آنکه با استفاده از روشهای فیزیکی از خاک "رس زرد" برای شکست تراکم کشند قرمز استفاده شد.
مطلبی مونیتورینگ دائمی سواحل و مطالعات گسترده ژنتیکی کشند قرمز را از دیگر بخشهای این برنامه ذکر کرد و در این باره توضیح داد: از آنجایی که احتمال تغییرات ژنتیکی در کشند قرمز می رود از این رو به طور دائم آبها بررسی می شوند تا در صورت بروز تغییرات احتمالی ژنتیکی در این جلبکها اقدامات لازم به موقع صورت گیرد.
هدف موسسه تحقیقاتی شیلات نابودی کامل جلبک کشند قرمز است
وی هدف این موسسه را نابودی کامل این جلبک دانست و ادامه داد: ما در پی شرایطی هستیم که زیست این جلبک را تهدید کند. در این راستا متوجه شدیم که این جلبکها در خوزستان و چابهار امکان زیست نیافتند چرا که ورود گرد و غبار از عراق به خوزستان و کدورت آب و همچنین شرایط طوفانی و جابجایی سنگین آب در منطقه چابهار به دلیل ورود امواج بلند از اقیانوس هند شرایط زیست کشند قرمز را با مخاطره مواجه ساخته است از این رو هر چند این جلبکها به این مناطق وارد و تکثیر شده است اما امکان ادامه زیست نیافته اند.
کاهش تعداد سلولهای کشند قرمز از 20 میلیون سلول در یک لیتر آب به 100 هزار سلول
مطلبی به بیان تجربیات سایر کشورها پرداخت و به مهر گفت: در بعضی موارد مشاهده شده که به دلیل وجود شرایطی این جلبکها آبها را رها کرده اند. کشورهایی که مورد تهاجم این نوع جلبک قرار گرفته اند موفق به حذف و نابودی کامل آنها نشده اند به طوری که کره ای ها از سال 1990 با صرف بیش از 20 میلیارد دلار در تلاش هستند تا از تراکم کشند قرمز جلوگیری کنند.
وی گفت: تاکنون به دلیل اعمال روشهای بیولوژیکی و فیزیکی و شرایط جوی و گرم شدن آبها تعداد سلولهای کشند قرمز از 20 میلیون سلول در یک لیتر آب به 100 هزار سلول در یک لیتر رسیده است ولی هرگز نباید به این شرایط راضی بود چرا که ممکن است با تغییرات جوی این جلبکها به رشد و تکثیر خود ادامه دهند.
رئیس موسسه تحقیقات شیلات بر اجرای کامل برنامه دراز مدت مبارزه با کشند قرمز تاکید کرد و ادامه داد: مبارزه با این پدیده در دراز مدت و پایش مداوم آبها و کار تحقیقاتی امکانپذیر است.
نظر شما