به گزارش خبرگزاری مهر، گسترش ناگهانی گیاهان گل دار طی دوران کرتاسه زمین شناسی یکی از بزرگترین معماهای تکامل جهان به شمار می رود به طوری که بزرگترین دانشمندان جهان نظیر چارلز داروین هیچ توضیحی برای این پدیده نیافته و نام " راز نفرت انگیز" را بر روی آن قرار دادند.
اما اکنون دانشمندان معتقدند موفق به حل این راز که چگونه گلها جایگاه سرخسها و مخروطداران را از آنها گرفته و زمین را فتح کرده اند، شده اند. به گفته دانشمندان راز گلها در استفاده مناسب از باروری خاک و خلق حلقه بازخوردی بوده است تا گلهای جدید بتوانند از گلهای مرده تغذیه کنند.
این انفجار ناگهانی در رشد گلها امری بود که داروین را به شدت نگران ساخته بود. مشکل اساسی دانشمندان در آن زمان این بوده است که اواخر دوره کرتاسه مملو از فسیل گونه های گلدار گیاهی بوده در صورتی که اوایل دوره کرتاسه تقریبا هیچ نمونه ای از این فسیلها وجود نداشته است. به همین دلیل چنین سرعت بالایی در پراکندگی گلها علامت سئوال بسیار بزرگی را در ذهن بسیاری از دانشمندان به وجود آورد.
امروزه دانشمندان معتقدند که در آغاز دوره کرتاسه یعنی در حدود 125 میلیون سال پیش گونه ای از گیاهان به نام بازدانه ها در زمین گسترش یافته و تنها تعداد محدودی گیاهان گلدار به وجود آمده بودند که این تعداد نسبت به گیاهان آبزی بسیار سریعتر رشد کرده و بیشتر بودند. اما همین تعداد محدود بین دوره زمانی 125 میلیون سال تا 65 میلیون سال پیش رشدی انفجاری داشته و در زمین پراکنده شدند.
برای مثال در حدود 105 میلیون سال پیش در حدود 20 درصد از گونه های گیاهی از دسته گونه های گلدار بودند. این میزان در حدود 65 میلیون سال پیش به 80 درصد افزایش یافت. این تغییر مسیر جهان از گیاهان بازدانه و سرخسی به گیاهان گلدار یکی از مهمترین تغیراتی است که محیط زیست زمین با آن مواجه شده و آثار جانبی زیادی از جمله شکل گیری پستانداران را در پی داشته است.
بر اساس این یافته ها دانشمندان اعلام کردند بازدانه ها در خاکهای ضعیف زندگی می کرده و از برگهای مقاوم و مملو از مواد غذایی برخوردار بوده اند اما اعضای این گیاه سرعت تجزیه پایینی داشتند به همین دلیل زمانی که این گیاهان در حال استفاده از مواد غذایی موجود در خاک بودند، به گونه ای کیفیت آن را نیز ارتقا می دادند.
اما پس از این دوره تغییرات ظریفی در میزان باروری خاک رخ داد و گیاهان گلدار از این تغییرات جزئی برای توسعه خود استفاده کردند. این گیاهان گلدار اولیه سپس تغییر در اکولوژی خاک را آغاز کردند به این شکل که همزمان با مرگ خود، جا به جایی عمده ای در میزان مواد مغذی موجود در خاک ایجاد می کرده و امکان رشد گیاهان بیشتری را فراهم می آوردند.
به گفته دانشمندان دانشگاه واگنینگن در هلند از آن زمان بازخوردهای مثبت آغاز شده و گیاهان گلدار همزمان با افزودن به میزان کیفیت و باروری خاک به تعداد گونه های خود افزوده و رشد خود را شتاب و توسعه می دادند. شواهدی که از دوران مدرن زمین در دسترس است می تواند ایده چنین تغییر جهت ناگهانی در حیات گیاهان را در دوران گذشته مورد حمایت قرار دهد.
برای مثال طی 30 سال گذشته سرزمینهای غرب اروپا از تعداد زیادی از درختچه های کوتاه و میزان محدودی علفه پوشیده شده بود. این درختچه ها مانند بازدانه ها از عمر طولانی و مقاومت بالا در برابر تجزیه برخوردار بودند اما درست هنگامی که علفها رشد خود را آغاز کردند رشد سریع آنها باعث ایجاد حلقه بازخوردی شده و با افزایش میزان مواد مغذی موجود در خاک امکان رشد علفهای بیشتری در خاک به وجود آمد.
بر اساس گزارش بی بی سی، این توجیه در تاریخ حیات گیاهان تنها نظریه ای جدید است که می تواند رشد انفجاری ناگهانی گیاهان گلدار را در زمین توجیه کند و نیازمند آزمایشها و بررسی های بیشتری خواهد بود تا بتواند واقعیت دیرینه ای که در ریشه این گیاهان در دل خاک نهفته است را آشکار سازد.
نظر شما