به گزارش خبرنگار مهر، مراسم یادبود زنده‌یاد قیصر امین پور عصر دیروز (پنجشنبه اول مرداد) توسط انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و با حضور جمعی از پژوهشگران این عرصه و نیز اعضای خانواده این شاعر فقید در محل خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در این مراسم علی‌اصغر سیدآبادی نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان در سخنانی با اشاره به "زدوده شدن غبارهای اولیه از چهره قیصر امین‌پور با گذشت حدود 2 سال از درگذشت وی" گفت: غبار تحسین‌هایی که می‌خواست قیصر را مصادره به مطلوب کند، اکنون زدوده شده و ما می‌توانیم چهره واقعی او را ببینیم و برگزاری چنین برنامه‌هایی نه تنها بی‌مناسبت نیست که بسیار هم بجاست.
او جایگاه قیصر امین‌پور را در شعر بزررگسال به سبب اینکه آثار وی قبل از درگذشتش با استقبال واقعی مخاطبان روبرو شد، جایگاه رشک بر‌انگیزی دانست و افزود: کتاب‌های شعر قیصر در زمانی که شعر مخاطب نداشت و اکنون هم ندارد، خوانده می‌شد و خوانده می‌شود و او این جایگاه را در حالی کسب کرد که آدمی اهل مصاحبه نبود و تا زنده بود تلویزیون نرفت.
این پژوهشگر ادبیات کودک قیصر امین‌پور را شاعری خواند که حضورش در مجله سروش نوجوان، موجب اتفاقات مهمی در رابطه والدین با نوجوانان شد و در تبدیل شدن این نشریه به "یک حلقه فرهنگی و فکری" تاثیرگذار بود.
مقلدان زبان صمیمی "سروش نوجوان" این زبان را دچار ابتذال کردند
سیدآبادی سپس برخی از ویژگی‌های سروش نوجوان را برشمرد و تاکید کرد: صندلی نویسندگان این مجله نه تنها بالاتر از مخاطبانش نبود بلکه همتراز با آن بود. دوم اینکه به مخاطب سروش نوجوان در تولید محتوای مجله هم بهاء داده می‌شد که صفحات لایی آن (مجله در مجله) نمونه اثبات‌کننده این مدعاست. سوم اینکه زبان این مجله با بچه‌ها صمیمانه بود و کارش هم گرفت و مقلدانی پیدا کرد اما آنها هیچوقت آن را درک نکردند و در واقع این زبان با راه یافتن به صدا و سیما، دچار ابتذال شد .
همچنین در این مراسم شهرام رجب زاده دیگر عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با بیان اینکه "شعر نوجوان قیصر حاشیه کار او بود" گفت: مرز دقیق و کاملاً مشخصی میان شعر نوجوانانه او و شعرهای دیگرش وجود ندارد؛ او در متن شعرش کوله‌باری از تجربه در عرصه زبان و مضمون دارد و آنقدر سنگلاخ‌ها را پیموده که اثری از خام‌دستی بر جای نمی‌گذارد.
وی در عین حال افزود: حضور امین‌پور در شعر نوجوان به هیچ‌عنوان حاشیه‌ای نیست و با همین حضور تاثیر چشمگیری بر این حوزه گذاشت. در واقع تاثیر حاشیه امین‌پور بر متن شعر نوجوان ایران، به مراتب بیشتر از تاثیر اغلب شاعرانی است که متن و حاشیه یا متن کار آنها، این حوزه است. امین پور در آغاز راه شاعری پیش از هر کاری تعریفی از نوجوان و شعر نوجوانانه ارائه کرد و بنیانگذار شاخه مستقل شعر نوجوان شد اما همچنان تاثیر شخص قیصر بر شعر نوجوان بسیار بیشتر از شعر او بود.
در ادامه مراسم نکوداشت این شاعر فقید، محسن هجری در یک سخنرانی با عنوان "آئینه‌های قیصری" با اشاره با کتابی از امین پور با عنوان "آئینه‌های ناگهان" که در سال 81 از او هدیه گرفته است، گفت: این کتاب به نوعی ترجمان زندگی قیصر است و دو دوره را در شعر هایش متمایز می‌کند؛ شعرهای جنگ (64 تا 67) و شعرهای پس از جنگ (67 تا 71). ویژگی شعرهای دوره نخست حماسی بودن آنهاست حال آنکه در دوره بعدی درون گرایی شاعر به نمایش درمی‌آید و از آن آشعار حماسی دیگر خبری نیست.
قیصر فقط یک شاعر نیست بلکه چیزهایی از جامعه‌اش می‌گیرد و آنها را اعتلاء می‌دهد
وی با اشاره به دو تلقی رایج درباره دوره بندی آثار شاعرانی مانند امین‌پور، افزود: یک تلقی رایج از زاویه ایدئولوژیک این شعرها را بررسی می‌کند که مثلاً اشعار دوره جنگ بیانگر برخورد ایدئولوژیک با این رویداد از جانب امین‌پور است و در دوره دوم او بیشتر با پرسش‌های مبهم و واگویه‌ها و درد دل‌های درونی مواجه است. در پاسخ به این رویکرد باید گفت که امین پور صرفاً در سال‌های 64 تا 67 نیست که شاعری ایدئولوژیک و دارای آرمانشهر است بلکه تا سال‌های آخر عمر چنین بود. نگاه دیگر نیز معتقد است که اشعار شاعری مانند امین پور بازتاب و انعکاس شرایط اجتماعی است حال آنکه او فقط یک شاعر نیست بلکه چیزهایی از جامعه‌اش می‌گیرد و آنها را اعتلاء می‌دهد و دوباره به جامعه پس می‌دهد.
در ادامه این مراسم دوستان زنده‌یاد امین‌پور ازجمله حسن احمدی، افشین علاء و رحمان کاظمی به بیان خاطراتی از وی پرداختند.
خاطره جالب حسن احمدی از زنده‌یاد قیصر امین‌پور
در این میان احمدی با ذکر خاطره‌ای جالب به سابقه آشنایی‌اش با این شاعر فقید پرداخت و گفت: من از زمانی که در حوزه هنری بودم، قیصر را می‌شناختم. او شب ها نیز تا قبل از اینکه به خوابگاه برود، در حوزه می‌ماند و تقریباً هر روز 12-10 ساعتی با هم بودیم. وقتی قیصر نیم ساعت برای ما صحبت می‌کرد، مثل اینکه ما پنج کتاب خوانده‌ایم. البته از دیگر افتخاراتمان با قیصر این است که در سال 66 با 6 صفحه طومار که برای من و او درست کردند، ما را از حوزه هنری اخراج کردند.
در ادامه مراسم یادبود این شاعر فقید، میزگردی با حضور آتوسا صالحی، حدیث لزرغلامی و عباس تربن و با عنوان " قیصر امین‌پور و سروش نوجوان" برگزار شد.
اندیشه‌ورز بودن شعر قیصر نقطه قوت اوست
در این بخش لزرغلامی درباره ویژگی‌های شعری امین‌پور گفت: این نگاه که ممکن است شعر قیصر امین پور این کمبود را داشته باشد که از زاویه اقتدارگرایانه با بچه‌ها برخورد می‌کند، از آنجا می‌آید که شعر او شعری حکمت‌گرا و حتی فلسفه گرا و اندیشه‌ورز است ؛چیزی که در شعرهای دیگر شاعران نوجوان پیدا نمی‌شود و اتفاقاً این نقطه قوت شعر قیصر است. شعر او به حکمت و سوال از هستی میِ‌پردازد که اتفاقاً نوجوان در دوران نوجوانی خیلی به آن فکر می‌کند.
وی همچنین با اعتراف به تاثیرپذیری خود از شعر قیصر امین‌پور، افزود: تاثیری که قیصر روی شعر من بلکه بسیاری از شاعران دیگر و حتی هویت ما گذاشت، در طول زمان بیشتر و بیشتر مشخص می‌شود.
"سروش نوجوان" تجربه فوق‌العاده‌ای بود که بدون قیصر معنایی ندارد
آتوسا صالحی نیز در سخنانی گفت: نوجوانی مفهومی ثابت نیست؛ ما شعری را که در سروش نوجوان می‌دیدیم، شعرهایی است که برای مخاطب خودشان شعرهای متفاوتی است . در واقع یک نقطه شروع بود و شاید بتوان گفت که تولد شعر نوجوان در ایران، همان زمان بود. سروش نوجوان تجربه فوق‌العاده‌ای بود که بدون قیصر معنایی ندارد. نقش مهم او تعادل بود؛ هر جا آدم‌ها آرام می‌رفتند، قیصر هولشان می‌داد جلو و هر وقت تند می‌رفتند، قیصر آهنگ حرکتشان را کند می‌کرد و در عین حال مانند مرکزی بود که انگار همه دور او جمع شده‌ان
د.
در این میزگرد همچنین عباس تربن در سخنانی مهمترین خصوصیت شعر قیصر را صادقانه بودن آن دانست که بر خلاف بعضی‌ها که در حوزه شعر بودند اما به تبع نانی، عقیده‌ای پیدا کردند، او عقیده‌ای داشت و به تبع آن هم نانی را هم دنبال می‌کرد که هر کدام از ما هم به آن احتیاج داریم؛ او همان چیزی بود که در شعرهایش.
قیصر خیلی ساده نقد می‌کرد نه مانند کسانی که برای هزاره آینده می‌سرایند!
وی نیز با تاکید بر تاثیر قیصر امین پور بر شعرهایش اضافه کرد: قیصر برخلاف کسانی که خودشان را منتقد می‌دانند، خیلی ساده نقد می‌کرد نه مانند کسانی که برای هزاره آینده می سرایند و معتقدند فعلاً شعرشان درک نخواهد شد!
در پایان این مراسم که با حضور نویسندگان و شاعرانی مانند جواد محقق، فرهاد حسن‌زاده، سهیل محمودی، مصطفی رحماندوست، محمود برآبادی ارسلان قزلو و بسیاری دیگر برگزار شده بود، فیلمی ساخته امیرپژمان حبیبیان به مدت 45 دقیقه شامل اظهارات و نظریات اهالی ادبیات ایران از جمله زنده یاد رضا سیدحسینی، فریدون عموزاده خلیلی، مهدی فیروزان، رودابه حمزه‌ای و تعدادی از شاگردان زنده‌یاد قیصر امین‌پور درباره زندگی و آثار این شاعر فقید پخش شد.
نظر شما