گلستان؛ دریایی از ضایعات کشاورزی

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، سالانه بیش از 92 نوع محصول کشاورزی و زراعی در این استان تولید می شود که درصد قابل توجهی از آن در فرآیند تولید و برداشت و نگهداری به ضایعات مبدل می شود.

روند روبه رشد ضایعات محصولات در حالیست که گلستان در تولید بسیاری از انواع محصولات کشاورزی در کشور حرف برای گفتن دارد و شناخته شده است.
 
ضایعات محصولات کشاورزی در گلستان و نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در حالیست که 3.55 درصد محصولات زراعی کشور در این استان تولید می شود و 4.57 درصد از کل اراضی زراعی کشور در این استان واقع شده است.

نبود برنامه ریزی، حمایت نشدن از بخش کشاورزی، پایین بودن قیمت تولیدات، وجود دلالها و واسطه ها و به صرفه نبودن تولید در کنار ضایعات کشاورزی، اقتصادی کشاورزی گلستان را دستخوش آسیب کرده است.
 
تغییر و تبدیل اراضی مستعد کشاورزی گلستان به برج و ساختمان از جمله پیامدهای کم توجهی به اقتصاد کشاورزی در این استان است.

یک باغدار گلستانی در این زمینه به خبرنگار مهر در گرگان گفت: ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری از راهکارهای اساسی برای رونق بخش کشاورزی و کاهش ضایعات است.

محمد خجملی افزود: اقتصاد این استان به کشاورزی و باغداری وابسته است و مردم از این طریق امرار معاش می کنند اما ورود محصولات، پائین بودن قیمتها و فاسد شدن آن انگیزه مان برای تولید را کاهش داده است.

وی اظهار داشت: در سالهای اخیر به دلیل سرمای شدید و خشکسالی، بخشی زیادی از محصولات باغی و کشاورزی منطقه به ضایعات تبدیل شده و از بین رفت.

وی خاطرنشان کرد: وجود کارخانه های فرآوری و تبدیلی محصولات کشاورزی در استان کم است و به عنوان نمونه کارخانه هایی نظیر روغن کشی، بسته بندی، تولید دارو از ضایعات محصولات و ... وجود ندارد.

این کشاورز گلستان بیان داشت: با حمایت دولت و بخش خصوصی می توان با ایجاد صنایع تبدیلی به وضعیت اقتصادی منطقه رونق بخشید و از هدر رفتن محصولات جلوگیری کرد.

یک کشاورز کلزاکار از گرگان گفت: این استان در تولید کلزا و دانه های روغنی حرف برای گفتن دارد اما به دلیل کمبود صنایع وابسته مناسب بخشی از تولیدات بدون فرآوری از منطقه خارج می شود و سود زیادی عاید کشاورزان نمی شود.

جعفر نیازی به خبرنگار مهر در گرگان افزود: با توجه روند روبه رشد ضایعات محصولات کشاورزی، اگر مسئولان برای ایجاد صنایع تبدیلی برنامه ریزی کنند، اقتصاد منطقه دگرگون می شود.

وی اظهار داشت: با توجه به وضعیت اقتصادی منطقه، خشکسالی و حوادثهای مکرر غیرمترقبه، حمایت مسئولان از ایجاد صنایع تبدیلی می تواند در توسعه این بخش کمک زیادی کند.

نیازی تاکید کرد: هر سال بخشی از دسترنج و تولیدات کشاورزیمان در فرایند کاشت، داشت، برداشت و حوادث به ضایعات تبدیل می شود و از بین می رود و باید برای این بخش تدبیر اساسی اتخاذ شود.

این کشاورز گرگانی ادامه داد: کشاورز قشر محرومی بوده و نیازمند حمایت جامعه هستند و برنامه های کنونی در راستای حمایت از کشاورزی کافی و کارآمد نبوده است.

وی عنوان کرد: در حال حاضر برخی از روستاییان زمینهای کشاورزی شان را قطعه بندی و تبدیل به ویلا و ساختمان کرده اند، زیرا با درآمدهای ناچیز کشاورزی، جوابگوی نیازهای معیشتی کشاورزان نیست.

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی گلستان گفت: ایجاد تغییر در نگاه به کشاورزی از سنتی به نوین ضروری بوده و اساسی ترین کار برای تغییر شیوه سنتی کشاورزی به مدرن، اصلاح ساختار نیروی انسانی و بهره گیری از دانش آموختگان است.

جمشید جعفری افزود: سالانه بین 25 تا 30 درصد محصولات زراعی در استان به ضایعات تبدیل می شود و برای دستیابی به خودکفایی در بخش کشاورزی باید میزان تولید افزایش و ضایعات کاهش یابد.

وی اظهار داشت: برای رسیدن به این هدف باید تمامی مراحل و فرایند نظیر آماده سازی، کشت، داشت، برداشت، حمل و نقل، انبارداری، فرآوری، بسته بندی، بازاریابی بر اساس رویکرد بهره وری اصلاح شود.

به گفته جعفری، فرصتهای فراوانی در بخش کشاورزی استان وجود دارد که تنوع اقلیمی، گستردگی عرصه فعالیت در کشاورزی و امکان تنوع کشت در تمامی فصول از جمله قابلیتها است.

رئیس اداره امور فناوری های سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: برای کاهش ضایعات محصولات هنگام برداشت، معاینه فنی کمباینها امری ضروری است و در این زمینه کمباینها برای جلوگیری از ضایعات محصولات زراعی بازدید فنی می شوند.

غلامرضا عسگری در گفتگو با خبرنگار مهر در گرگان، عمر مفید هر کمباین را 13 سال اعلام کرد و افزود: 65 درصد کمباین های فعال در استان بیش از عمر مفید خود قدمت دارند و فرسوده هستند.

وی اظهار داشت: در سال جاری بیش از دو هزار و 600 دستگاه کمباین بومی و مهاجر در کار برداشت محصولات زراعی در استان فعالیت دارند.

عسگری کمبود اعتبار را از جمله مشکلات فراروی برای بازسازی کمباینها برشمرد و خاطرنشان کرد: برای خرید هر دستگاه کمباین 320 میلیون ریال تسهیلات و برای تعمیر و تجهیز هر دستگاه نیز 50 میلیون ریال تسهیلات نیاز است.

وی خاطرنشان کرد: سال جاری برای خرید و تجهیز 20 دستگاه کمباین تسهیلات تخصیص یافته است تا نسبت به نوسازی آن اقدام شود.

مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: در حال حاضر سمپاشهای پیشرفته ای در باغات و اراضی کشاورزی استان استفاده می شود و روند مکانیزاسیون در استان مطلوب است.
 
فرهاد حیدری افزود: 268 هزار اسب بخار در سه سال اخیر به ظرفیت مکانیزاسیون و ماشین آلات کشاورزی استان اضافه شد و در سالهای 84 تا 87 در حوزه مکانیزاسیون ماشین آلات کشاورزی 334 میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافته است.

وی اظهار داشت: از تعداد دو هزار و 400 دستگاه کمباین فعال در استان 42.5 درصد بیش از 20 سال قدمت دارند و در مجموع 75 درصد کمباینها تاکنون تعمیر شده است.

وی خاطرنشان کرد: صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با فرآوری محصولات خام کشاورزی مهمترین نقش را در افزایش ارزش افزوده این محصولات دارد.

حیدری گفت: این صنایع موجب بهبود اقتصاد کشاورزی می شود و از میزان بیکاری های دائمی و فصلی در مناطق روستایی می کاهد.

مدیر صنایع کشاورزی و مکانیزاسیون سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: انواع سردخانه به ویژه C.A و انبارهای فنی، فرآورده های ماهی، انواع پگتین، بسته بندی گوشت، بسته بندی گلاب وعرقیات گیاهی، پودر آب پنیر، بسته بندی گیاهان دارویی، اصلاح، نوسازی و بازسازی واحدهای شالی کوبی و کشتارگاه دام و طیور از دیگر اولویتهاست.

زمانی تولید بیشتر منجر به درآمد بیشتر می شود که "تولید مزرعه ای" به "تولید صنعتی" مبدل شود و کشاورزی علمی با اتکاء به دانش روز بدون ایجاد سرمایه گذاری مناسب در صنایع تبدیلی کاری از پیش نخواهد برد.

گلستان هفت درصد گندم، 65 درصد دانه های روغنی سویا، 44 درصد کلزا، 56 درصد خاویار، 17 درصد پنبه کشور را تولید می کند و رتبه اول تولید خاویار، رتبه سوم تولید پنبه، رتبه سوم تولید شلتوک، رتبه سوم توتون را دارد.