یکی از کارشناسان مسائل تاریخی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: سابقه ورود درهای سنگی به شهرستان تیران کرون به قبل از ورود آریاییها به ایران بازمی گردد زیرا در واقع در زمانهای بسیار دور نیز این منطقه ساکنان بومی داشته است.
حسین صابری همچنین در این خصوص ادامه داد: به احتمال بسیار زیاد سابقه این دربهای تاریخی به زمان آشوریان بازمی گردد زیرا اکنون در شهرستان تیران کرون باغهای آشوری داریم که خود می تواند گواهی دهنده این اصل باشد که این دربها سابقه تاریخی در زمان آشوری دارند.
وی تصریح کرد: در یک دوره زمانی مردم شهرستان تیران کرون مکانی را برای زندگی در زیرزمین طراحی کرده بودند و برای مصدود کردن راهها دربهای سنگی را نیز پیش بینی کرده بودند که در نهایت این مکانها برای زندگی مناسب بودند.
این کارشناس مسائل تاریخی با اشاره به اینکه تا نزدیک به 30 سال پیش نیز از این دربهای سنگی برای باغها و آسیبهای قدیمی استفاده می شد، اظهار داشت: نکته جالب اینجاست که حتی از این دربها در قدیم برای خانه ها نیز استفاده می شد و برخی از منازل نیز حتی درهای سنگی داشتند.
صابری در خصوص طرح و سابقه این درهای سنگی تصریح کرد: دربهای سنگی در دوره هخامنشی دارای گلهای 12 طرح است که در واقع خود این طرحها نمادی از 12 ماه سال است و برخی از آنها نیز دارای طرحهایی از گل سرخ است که گفته می شود در دیرباز مکان اولیه گلهای سرخ شهرستان تیران کرون بوده است.
صابری ادامه داد: درهای سنگی باغات شهرستان تیران بزرگترین طول و ارتفاع را داراست و ارتفاع آن به حدود دو متر و ضخامت آن به 45 سانتی متر می رسد و عرضی نزدیک به 180 سانتی متر دارد اما این در حالی است که در گذشته به راحتی جابجا می شده است.
کتیبه های تاریخی دربی که تبدیل به پل شده از بین رفته است
این نویسنده کتاب در خصوص شهرستان تیران کرون در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به خبرنگار مهر در خصوص وزن سنگین این درها و اینکه آیا این دربها راحت جابجا می شدند گفت: در قدیم این درهای سنگی حتی با یک انگشت هم به راحتی باز می شد.
صابری همچنین در خصوص کتیبه های موجود بر این سنگها تصریح کرد: یکی از این در
های کتیبه دار در این محل مربوط به یکصد سال پیش است و در دیگری نیز موجود بود که کتیبه آن با خطوط عصر پهلوی بود اما متاسفانه این در در حال حاضر تبدیل به پل شده و اکنون به سبب تردد خودروها از روی آن دچار شکستگی شده و دیگر امکان خواندن کتیبه این در وجود ندارد.همچنین نماینده سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی در شهرستان تیران کرون نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: به دنبال ثبت این درها در فهرست آثار ملی هستم و پس از ثبت، توضیحات لازم را برای باغداران خواهیم داد تا در نهایت این درها به فرم و حالت اولیه خود بازگردد.
وی تصریح کرد: همچنین در نظر داریم تا در راستای احیای این درها و بافت قدیمی باغات این شهرستان مذاکراتی را برای اختصاص وام به کشاورزانی که در این راستا حرکت می کنند اختصاص دهیم.
مرادیان همچنین در پاسخ به سئوال دیگر خبرنگار مهر در خصوص قدیمی ترین دری که در این شهرستان وجود دارد گفت: از قدمت قدیمیترین سنگ موجود در این شهرستان نمی توان دقیقا صحبت کرد اما بر اساس برخی از شواهد درها 400 تا 500ساله در این شهرستان وجود دارد.
یکی از مهمترین ویژگیهای این دربهای قدیمی سنگی که اغلب باید دارای سنگینی وزن بسیاری باشد این است که می توان به راحتی آنها را باز کرد و مشکلی در باز و بسته شدن آن وجود ندارد، همچنین نقشها و کتیبه های آن نیز از جذابیتهای خاصی برخوردار است.
عضو حفاظت از پایگاه میراث استان در تیران کرون نیز در خصوص قدمت و سابقه درهای سنگی گفت: به طور قطع آنچه در خصوص سابقه تاریخی این دربهای سنگی روشن است این مسئله است که سابقه آن به 400 سال پیش بازمی گردد.
محسن مظاهری ادامه داد: یکی از دلایلی که در گذشته از این سنگها به عنوان درب استفاده می شده علاوه بر اینکه این درها می توانست عامل موثری در تامین امنیت باشد، را می توان در این دانست که وضع اقتصادی مردم در آن برهه زمانی مناسب نبوده لذا در آن وقت مردم به این سمت و سو گام بر می داشتند.
وی ادامه داد: در پنج کیلومتری منطقه تیران کرون سنگ کوهی وجود دارد که لایه لایه است، لذا مردم آن زمان از این لایه های سنگی به عنوان در استفاده کرده اند که سنگتراش بر اساس نیاز هر کسی سنگها را سیقل و حتی انگ درخواستی مالک را حک می کرده است.
مظاهری تصریح کرد: این درها دارای ابعاد مختلفی است که از نیم متر تا دو متر را در میان آنها می توان مشاهده کرد که هریک از این درها بالای 200 تا 600 کیلوگرم وزن دارد و نکته مهم آن یک تکه بودن آن است.
وی تصریح کرد: نکته مهم اینجاست که در گذشته دربها را به گونه ای نصب می کردند که به راحتی به وسیله یک انگشت و یا یک دست می شد آنها را جابجا کرد.
مظاهری با اشاره به اینکه تعداد این درها در گذشته زیاد بوده است و پیش بینی می شود تعداد این دربها بیش از 1500 مورد نیز بوده باشد، گفت: کم کم با گذر زمان و ورود دربهای فلزی، این درها جایگزین درهای سنگی شد و هم اکنون مردم از این دربهای سنگی به عنوان پلی برای گذر از جویها برای رسیدن به باغات خود استفاده می کنند.
این عضو حفاظت از پایگاه میراث استان در تیران کرون تصریح کرد: اینگونه اقدامات چهره کوچه باغات این شهرستان را زشت کرده است اما در هر صورت به دنبال ثبت ملی این دربهای سنگی در فهرست آثار ملی هستیم و اکنون نیز گمان می شود تعداد 500 درب سنگی دیگر باقی مانده باشد.
در هر صورت اقدام برای ثبت این دربهای سنگی در فهرست آثار ملی اگرچه می تواند اقدامی شایسته به شمار برود اما باید مردم و مسئولان سازمان میراث فرهنگی برای حفاظت از این آثار تاریخی اقدامات شایسته ای را به انجام رسانند تا این چنین آثار بدیع و تاریخی برای آیندگان نیز باقی بماند.
نظر شما