خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: با فروپاشی نظام دو قطبی در نتیجه سقوط شوروی و پیمان ورشو در آغاز 1990، مفاهیم امنیتی در خاورمیانه دستخوش دگرگونی چشمگیری شد و نگرانی از تهدیدات خارجی نسبت به سلامت و امنیت منابع انرژی، با افزوده شدن کشمکش‌های سرزمینی فزاینده درون منطقه‌ای دو چندان گردید.
در این میان، بحران 91-1990 کویت، حضور نظامی قدرت‌های بزرگ را به بهانه حفظ امنیت سبب شد که به زعم بسیاری از صاحبنظران مسایل خاورمیانه، سرآغاز حضور نظامی مستقیم قدرت‌های بزرگ در این منطقه تلقی می‌شود.
این حضور نظامی با وقوع رخدادهای بعدی نظیر حوادث 11 سپتامبر 2001، جنگ افغانستان و سپس حمله نظامی امریکا به عراق که به مراتب از بحران کویت گسترده‌تر بودند، نه تنها به درازا کشید بلکه تاثیرات قابل ملاحظه‌ای هم در منطقه خاورمیانه و هم در سیاست خارجی کشورهای مزبور بر جای نهاد و زمینه‌ساز افزایش تنش و نا امنی در منطقه گردید.
واقعیت آن است که حادثه 11 سپتامبر و رشد روز افزون گرایش‌های افراطی و خاص‌گرایانه در منطقه خاورمیانه، تلاش‌های برتری‌جویانه آمریکا را در جهت ایجاد نظام بین‌المللی تک قطبی آشکارا به چالش کشید.
این امر سبب شد تا موضوع ثبات سازی، دگرگونی و اصلاحات همه جانبه در منطقه خاورمیانه، در اوایل قرن بیست و یکم به عنوان دستور کار نخست استراتژی کلان در سیاست خارجی ایالات متحده امریکا و به تبع آن سایر قدرت‌های بزرگ جهان از جمله اتحادیه اروپا، روسیه و چین مطرح گردد.
"اصلاحات درخاورمیانه؛ ضرورت اتخاذ رویکرد درون منطقه‌ای" اثرمریم جوان شهرکی، "رویکرد اتحادیه اروپا به خاورمیانه" اثر محمود واعظی، "هژمونی آمریکا و اصلاحات سیاسی - اقتصادی در خاورمیانه" اثر شانی هرمزی از جمله مقالات این پژوهشنامه به شمار می‌رود.
"سیاست خارجی روسیه در قبال خاورمیانه" اثر داود کیانی، "طرح خاورمیانه بزرگتر؛ امنیت مطلق از طریق سیطره مطلق" اثر حسن حسینی و "اصلاحات در کشورهای عربی و توسعه روابط چین و اعراب" اثر یائو کوانگی با ترجمه ایوب کریمی دیگر مقالات این شماره از پژوهشنامه هستند.
نظر شما