به گزارش خبرنگار مهر در اراک، عید نوروز، میلاد نبی اکرم، مبعث، عید قربان، عید غدیر، ماه رمضان، اعیاد شعبانیه، عید فطر و ... همه و همه فرصتهایی است که ایرانیان خوش ذوق، این روزها را با سلیقه و فرهنگ دیرین خود به شکلی زیبا سپری کنند.
ماه رمضان، ماه خویشتنداری در برابر نفس و تواضع در برابر خداست، ماهی که انسان با ترک عادات ناپسند، نخوردن و نیاشامیدن و قائل به دستورات الهی، تلاش می کند فرصتی را به نفس و وجود خویش دهد تا هر چه بیشتر بر مرکب بی آلایشی و پاکی بتازد و رنگهای دنیایی را از وجود زلال خویش پاک کند تا انسانی بهتر، فهمیده تر، خدایی تر و متعالی تر شود.
مومن تلاش می کند وجود خویش را بی رنگ ترین و زلال ترین در برابر خدا کند تا زیباترین رنگهای خدایی نصیبش شود.
ماه رمضان ماه خداست و مومنان در تلاش برای هرچه بهتر برگزار کردن این ماه، آداب و رسومی را که ناشی از فرهنگ هر منطقه است را چراغهای این مسیر قرار می دهند و گویی هر قوم ایرانی با نشانه های فرهنگی خود این ماه خدایی را می جوید و به دیگران معرفی می کند.
ماه رمضان در استان مرکزی همچون دیگر مناطق کشورمان دارای آداب و رسومی است که با قرآن، اخلاص، معنویت و روزه داری همراه است.
یکی از رسوم متداول در استان سنت پیشواز است که مردم با روزه گرفتن در ماه های رجب و به ویژه سه روز آخر ماه شعبان به استقبال رمضان می‌روند.
خبر آمدن ماه خدا در استان مرکزی با سحر خوانی بزرگان در پشت بامها اعلام می شود، گرچه مختصات این رسم در شهرها کم رنگ شده و در روستاها بیشتر اجرا می شود با این حال شنیدن آمدن ماه رمضان از پیرمردهایی که سحرگاهان به شوق سحر خوانی بیدار می شوند بسیار دل نشین تر از اطلاع رسانی وسائل الکترونیک است.
شروع ماه رمضان با تلاش بانوان برای برگزاری سفره های افطاری وشریک کردن خود وخانواده شان در ثواب روزه فامیل و همسایگان و به خصوص نیازمندان است.
پیش ازاین آیین ویژه ای به نام کلوخ‌اندازان در بین خانواده‌های بخشهایی از استان مرکزی مرسوم بود که معمولا در آخرین روز ماه شعبان انجام می‌شد.
در این آیین، بزرگ هر فامیل اغلب به عنوان عصرانه آش رشته تدارک می‌دید و سایر اقوام و با جمع کردن خویشان دورهم، به‌میمنت ومبارکی‌آمدن ماه مهمانی خدا جشن کوچکی را برگزار می‌کردند.
سنت دیرینه اهو اهو یکی دیگر از آداب متداول در این منطقه است که شامگاه چهاردهم ماه رمضان شب تولد امام حسن(ع) در روستای خورهه از توابع شهرستان محلات برگزار می‌شود.
براساس این سنت قدیمی با تاریک شدن هوا نوجوانان و کودکان در دسته‌های مجزا به‌در خانه‌ها می‌روند و یکی از اعضای گروه که‌از همه بزرگتر است با صدای بلند اشعاری را می‌خواند و دیگران با صدای بلند اهواهو می‌کنند.
این گروه ها معمولا به در منازلی می‌روند که دارای فرزند خردسال پسر باشند و وقتی که اشعار خوانده شد، معمولا پسر کوچک خانواده مقداری آجیل و تنقلات برای اعضای گروه می‌آورد و اگر پسر خانواده با تاخیر اقدام به آوردن تنقلات کند این گروه اشعارشان را تکرار می‌کنند.
توصیه های پزشکی در ماه رمضان هیچگاه مانع استفاده مردم به خصوص اراک، از شیرینی های مخصوص نمی شود.
از دیرباز طبخ انواع شیرینی‌های خانگی نظیر زولبیا و گوش فیل و فتیر توسط زنان کدبانو استان مرسوم بوده و این خوراکی‌ها به عنوان بخشی از طعام زینت بخش سفره‌های افطاری روزه داران این منطقه است.
یکی دیگر از آداب و رسوم رایج در استان بردن شب افطاری برای نوعروس عقد کرده است که در یکی از روزهای ماه رمضان، خانواده داماد از خانواده عروس می‌خواهند که برای افطار چیزی آماده نکنند و آنان با مهیا کردن طبقی از غذا، شیرینی، زولبیا و یک هدیه مخصوص به منزل عروس می‌روند.
شرکت در شبهای قدر، برتن کردن جامه سیاه در این ایام و شب زنده داری و عبادت در مساجد، تکایا، منازل و نصب پرچمهای عزا برسر در اماکن از دیگر آداب حسنه ماه مبارک رمضان در استان مرکزی است.
جلسات ختم قرآن مجید در ایام پر برکت و معنوی رمضان که با حضور اقشار مختلف مردم در مساجد و مجالس خانگی تشکیل می‌شود از دیگر آدابی است که طی مراسم سحرخوانی، طول روز و پس از افطار جریان دارد.
افطاری دادن به دوستان، خویشان و آشنایان از دیگر امور پسندیده و متداول در سطح استان است و در این شب نشینی ها ضمن پذیرایی با چای و میوه و سایر سایر تنقلات مطالبی در مورد آداب و فضایل و برکات مختلف این ماه روحانی و مسائل دینی مطرح می‌شود.
بیدارکردن همسایگان، دوستان و خویشان به هنگام سحر یکی دیگر از سنتهای رایج در میان مردم اراک و دیگر شهرهای استان است.
کمک به مستمندان در ماه مبارک رمضان نیز نسبت به دیگر ایام سال فزونی یافته و افراد خیربه صورت وجه نقد، جنسی و یا بردن طعام به دستگیری افراد بی‌بضاعت می‌شتابند.
معمولا بر سر سفره رمضان هر شهروند استان یکی از طعامها شامل آش رشته، شله زرد، رنگینک، مسقطی، شیربرنج، خرمافتیر و نان کنجد زده یافت می‌شود.
آیین الم ترانی از جمله مراسم سنتی و مذهبی کهنی است که در ماه مبارک رمضان در شهرستان ساوه برگزار می‌شود.
این مراسم در شبهای پایانی ماه مبارک رمضان به ویژه آخرین چهارشنبه این ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا توسط عده‌ای ازجوانان و نوجوانان ساوجی برگزار می‌شود.
شرکت‌کنندگان دراین مراسم که تعدادشان به حدود ۱۰نفر می رسد با اجتماع در مقابل خانه‌های خویشان و همسایگان به اجرای این برنامه می‌پردازنند.
آنان هم صدا با هم اشعاری سر می‌دهند و در ادامه نام یکی از فرزندان خانه‌ای که در مقابل آن اجتماع کرده‌اند را به نیکی ندا می‌دهند.
جوانان و نوجوانان شرکت‌کننده در مراسم الم ترانی آنگاه با ذکراین گفته که "یاثواب ، یاجواب " برای گرفتن انعام از صاحب خانه به انتظار می ایستند.
دراین مرحله از برنامه الم‌ترانی صاحب خانه با خوشرویی و گشاده دستی و تقدیم شیرینی و تنقلات و احیانا وجه نقد از جوانان و نوجوانان شرکت کننده در مراسم به گرمی پذیرایی می کند.
در بسیاری از مناطق استان از جمله شازند هنوز هم در برخی مناطق سنت اذان گویی بر بام رواج دارد و کسانی که دارای صدایی خوش هستند با قرائت اذان و مناجات حال و هوایی روحانی را برای روزه داران ایجاد می‌کنند.
در مناطق روستایی استان رسم بر این است که روحانی اعزامی هر شامگاه بر سفره افطار یکی از اهالی میهمان می‌شود و روز عید سعید فطر اکثر بزرگان روستا با حاضر شدن در مقابل محل استقرار مبلغ، وی را با سلام و صلوات تا مسجد ده مشایعت می‌کنند.
روز عید فطر شهروندان مسلمان استان مرکزی که یک ماه را در ضیافت الهی شرکت کرده اند مهیای نماز عید شده و با پخش شکلات و شیرینی این عید بزرگ را به همدیگر تبریک می‌گویند.
نظر شما