پیام‌نما

وَلَنْ تَرْضَى عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ * * * یهود و نصاری هرگز از تو راضی نمی شوند تا آنکه از آیینشان پیروی کنی. بگو: مسلماً هدایت خدا فقط هدایت [واقعی] است. و اگر پس از دانشی که [چون قرآن] برایت آمده از هوا و هوس های آنان پیروی کنی، از سوی خدا هیچ سرپرست و یاوری برای تو نخواهد بود. * * * از تو کی خوشنود گردند ای ودود! / از رهی، هرگز نصاری و یهود؟

۱۱ شهریور ۱۳۸۸، ۱۰:۰۵

نگاهی به تاریخ اخلاق کاربردی

نگاهی به تاریخ اخلاق کاربردی

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: هر چند اصطلاح اخلاق کاربردی به طور مشخص در دهه هفتاد قرن بیستم رواج یافت، ولی معمولاً سابقه تاریخی اخلاق کاربردی را در غرب با آغاز دغدغه فلاسفه برای کاربردی کردن فلسفه پیوند می‌زنند.

فلاسفه بعدی نیز گاه فرضیه‌های اخلاقی‌شان را در موارد جزئی به کار گرفتند و این کار را روشی برای پی‌ریزی اصول هدایت‌گر می‌دانستند؛ به عنوان مثال آکویناس به بررسی طیفی از مسائل عملی در کتاب الهیات جامع پرداخت که شامل ازدواج و خانواده می‌شد و این سنت از سوی سوآرز و گروتیوس بسط بیشتری یافت.

جان لاک در موضوع تساهل نوشت، کانت در باب خودکشی و در باب دروغ مصلحت آمیز نگاشت، بنتام نظریه‌ای پیچیده درباره مجازات پی‌ریزی کرد و طرح نوع جدیدی از زندان به نام پنوپتیکن را پسشنهاد نمود. بر این اساس معماری این زندان باید به گونه‌ای باشد که دارای دیده‌بانی مشرف بر همه جا و همه کس باشد و آن را بهترین الگوی قدرت انظباطی می‌دانست.

همچنین او با تألیفاتی که درباره رفتار پزشکی داشت، اخلاق پزشکی را تبدیل به عرصه‌ای از مباحثات چالش خیز کرد. هگل نیز در فلسفه‌اش دیدگاه‌هایی را درباره خانواده و مجازات عنوان کرد.

نوشته‌های جان استوارت میل در باب تساهل، پدر مآبی و فمینیسم امروزه نیز به عنوان موضوعات کاربردی قابل بحث و چالش، مورد علاقه اندیشمندان است.

در میان فیلسوفان قرن بیستم، نظریه‌های دیویی در باب تعلیم و تربیت تاثیر عملی فراوانی بر نظام‌های آموزش و پرورش در آمریکا و بریتانیا گذاشته است. کتاب "روح ساکت" راشل کارسون توجه همگان را به خطرات بی شمار زیست محیطی جلب کرد.

وی دستاوردهای تکنولوژیک و شیوه‌های کاربست آنها را از جانب شرکتها و دولتها در محیط زیست به عنوان مسائلی اخلاقی معرفی کرد که باید فیلسوفان به آنها توجه کنند.

جنگ ویتنام و پیامدهای آن در آمریکا نیز به عنوان مسئله‌ای ذکر می‌شود که بحث در طیف متفاوتی از موضوعات اخلاق کاربردی (از قبیل سرپیچی مدنی، وظیفه در قبال یکی از دو مرجع اخلاقی وجدان جامعه یا جامعه) را موجب شده، منجر به تأسیس انجمنها و رسانه‌های مربوط به مسائل فلسفی و سیاسی شد.

جریان محاکمه پزشکان آلمان نازی، موسوم به محاکمه نورنبرگ سبب دیگر توجه به اخلاق کاربردی است. این پزشکان از انسانها مانند حیوانات آزمایشگاهی استفاده می‌کردند. در نتیجه این محاکمه منشور اخلاقی نورنبرگ با ده اصل پدید آمد و تا دهه‌های 1950 و 1960 حاکم بود.

از دیگر تحولات تاریخی که عمیقا بر اخلاق کاربردی تأثیر گذاشت، رأی دیوان عالی کشور ایالات متحده درباره سقط جنین در سال 1970 بود. پس از آن انتشار کتاب نظریه‌ای درباب عدالت جان رالز سرآغاز رهیافت تازه و عملی‌تری در اخلاق شد که لوازمی را در اقتصاد، حقوق و سیاست در برداشت.

سال 1970، هنگامی که فلسفه اخلاق به موضوعاتی در اخلاق حرفه‌ای و نیز مسائل اجتماعی از قبیل قتل رهایی بخش، رفتار با حیوانات، جنسیت و نژاد، مجازات اعدام، سقط جنین، مسئولیت محیط زیستی و تبعیض مثبت توجه کرد اصطلاحات اخلاق کاربردی و اخلاق عملی باب شد.

کسانی که به علائق کاربردی فیلسوفان در باب حقوق اخلاقی حیوانات توجه ویژه دارند، انتشار کتاب آزادی حیوان از پیتر سینگر را سرآغاز درک تازه‌ای از اخلاق به عنوان قلمروی عملی و عملیاتی ذکر می‌کنند.

از دیگر شخصیتهای تأثیرگذار در ترویج این رشته سی سلابوک است که در کتاب دروغگویی: گزینش‌های اخلاقی در زندگی خصوصی و عمومی و رازها در باب موضوعات زندگی عمومی به بهترین شکل نوشت.

همچنین مری میدگلی در کتاب حیوان و انسان در باب روابط میان انسان و گونه‌های دیگر بحث کرد.

کد خبر 940313

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha