به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، طرح ایجاد بنگاه های زودبازده اقتصادی به عنوان یکی از برنامه های محوری دولت نهم از سال 84 به مرحله اجرا گذاشته شد ولی از همان آغازین روزهای مطرح شدن این ایده و اجرای آن، منتقدان سیاستهای دولت و البته تعداد قابل توجهی از طیفهای موافق، هر یک به نحوی ابعاد مختلف این طرح را مبهم دانسته و سرانجام آن را "غیرقابل دفاع" پیش بینی کردند.
با همه این اوصاف، دولتمردان در مقاطع مختلفی ضمن رد انتقادهای مطرح شده، اجرای طرح بنگاه های زودبازده اقتصادی را یکی از افتخارات دولت نهم قلمداد کرده و با ارائه مستنداتی، تداوم اجرای این طرح را به منظور رفع معضل بیکاری و رونق بخشیدن به صنعت و تولید مورد تاکید قرار داده و می دهند.
با گذشت چند سال از این طرح اما رفته رفته مسئولان امر نیز به وجود انحراف هایی در این طرح اذعان داشته و بر لزوم تجدید نظر در برخی نقاط ضعف آن تاکید می کنند.
نخستین جرقه این انتقاد در آذربایجان شرقی را احمد علیرضابیگی در نخستین مصاحبه خبری خود پس از انتصاب به سمت استانداری این استان عنوان کرد.
وی با بیان اینکه در اجرای طرح بنگاه های اقتصادی زودبازده در این استان، وجود "انحراف" محرز است، یادآور شد: در تعیین این انحراف اختلاف نظرهایی وجود دارد لذا کمیته ای ویژه بررسی نحوه اجرای این طرح در استان را آغاز کرده است.
بیگی تعداد پروژه های به بهره برداری رسیده از محل این طرح در آذربایجان شرقی را 36 هزار مورد عنوان کرد اما در عین حال افزود: با بررسی نسبت ایجاد شغل برای هر کارگاه تنها 1.6 درصد ایجاد شغل شده که بسیار باعث تاسف است.
استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه هدف دولت از این طرح ایجاد اشتغال برای حداقل 10 نفر بود اظهار داشت: این آمار نشان می دهد دریافت کنندگان تسهیلات بنگاه های زودبازده، تنها برای خود ایجاد اشتغال کردند!
بخش کشاورزی محروم از تسهیلات بنگاههای زودبازده
وی همچنین انحراف دیگر این طرح را سوق یافتن تسهیلات اعطا شده به سوی بخش خدمات دانست و گفت: هدف اصلی دولت از این طرح کمک به ارتقای بخش صنعت و کشاورزی بود اما به نظر می رسد بخش خدمات بیشترین بهره را از این طرح برده است.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز زوایای دیگری از ناکامی اجرای طرح بنگاه های زودبازده اقتصادی را آشکار می کند.
نبود تناسب منطقی میان فرصت های شغلی بوجود آمده با تعداد طرح های زودبازده به بهره برداری رسیده در آذربایجان شرقی، محور اصلی انتقادهای "جلال گلچین" است.
وی با اشاره به بهره برداری از حدود 35 هزار طرح زودبازده با تنها نزدیک به 48 هزار نفر اشتغال زایی در آذربایجان شرقی خاطر نشان کرد: این آمار نشان می دهد که به ازای هر طرح زودبازده به بهره برداری رسیده، کمتر از یک و نیم نفر شاغل شده اند.
یک و نیم نفر اشتغال در قبال هر یک طرح زودبازده
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی افزود: طبق تصمیم اتخاذ شده، آن دسته از بنگاه های زودبازده برای اخذ تسهیلات به بانک ها معرفی می شوند که اشتغال زایی قابل توجهی داشته باشند اما بر اساس آمار رسمی، هم اکنون در قبال یک طرح زودبازده فعال، فقط برای کمتر از یک و نیم نفر فرصت شغلی جدید ایجاد شده است.
گلچین در ادامه از آنچه اعمال سیاست انقباضی در کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری آذربایجان شرقی نامید به شدت انتقاد کرد و گفت: این کارگروه به بهانه اینکه طرح های کشاورزی نمی توانند در ازای تسهیلات اعطایی، اشتغال قابل توجه ایجاد کنند،نسبت به عدم بهره مندی صاحبان طرح های کشاورزی از این تسهیلات تصمیم گرفته اند.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به وضعیت نامناسب معیشتی کشاورزان به دلیل بروز خشکسالی وسایر حوادث غیرمترقبه در سالجاری اضافه کرد: باید همچنین نسبت به این تصمیم که متقاضیان دارای بدهی معوقه و یا ضامن های بدهکار به سیستم بانکی نمی توانند از تسهیلات بنگاه های زودبازده استفاده کنند تجدید نظر شود.
گلچین با حیاتی برشمردن اجرای طرح های زودبازده در حوزه آب و خاک، تصریح کرد: دو هزار و 200 متقاضی برای خرید تراکتور به بانک معرفی شده اند که به دلیل مسایل مربوط به دیون متقاضیان و یا دیون ضامن های آنان، تا کنون حتی یکصد نفر هم نتوانسته اند از این تسهیلات بهره مند شوند.
استاندار آذربایجان شرقی نیز با پذیرش تلویحی این انتقاد، اظهار داشت: دولت در موضوع بنگاه های زودبازده عدالت گستری و توانمند سازی گروه های مستضعف جامعه را پیگیری می کند و هرچقدر بتوان ساز و کارهایی را اتخاذ کرد که روستاییان از تسهیلات بنگاه های زودبازده بهره مند شوند تلاش قابل تقدیر در این راستاست.
احمد علیرضا بیگی در عین حال گفت: پرداخت تسهیلات بیشتر به طرح های حوزه کشاورزی در قالب بنگاه های زودبازده اقتصادی باید منوط به دقیق شدن کنترل ها و نظارت ها باشد.
وی افزود: در حال حاضر که ساز و کار نظارت دقیق فراهم نیست باید با پذیرش این واقعیت که برخی از روستایان و کشاورزان به سیستم بانکی بدهکارند نسبت به عدم استفاده آن ها از تسهیلات بنگاه های زودبازده تمکین کرد.
سرپرست شعب بانک کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با اذعان به وجود مشکلاتی برای تصویب طرح های آب و خاک در کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان طی دو سال گذشته تصریح کرد: بعضی از متقاضیان و یا ضامن های معرفی شده، به سیستم بانکی بدهکارند که ارائه تسهیلات به چنین متقاضیانی را غیرممکن می کند.
داود برنج فروش در واکنش به انتقادهایی درباره عدم تحقق اعطای تسهیلات به متقاضیان خرید تراکتور هم گفت: بانک کشاورززی آذربایحان شرقی از مشارکت در طرح های کشاورزی و به خصوص طرح های خرید تراکتور استقبال می کند.
وی با بیان اینکه بانک کشاورزی آذربایجان شرقی در اعطای تسهیلات خرید تراکتور محدودیتی ندارد، خاطر نشان کرد: متاسفانه سهمیه این بانک به تعداد 500 دستگاه تراکتور یارانه دار به دلیل افزایش یک ونیم میلیون تومانی قیمت تراکتور توسط کارخانه محقق نشد، زیرا کشاورزان با توجه به خشکسالی پارسال، شرایط مالی مناسبی نداشتند.
سرپرست شعب بانک کشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به مشکلات به وجود آمده در اعطای تسهیلات به طرح های جدید زودبازده در بخش کشاورزی، تامین سرمایه در گردش واحدهای فعال به منظور حفظ اشتغال موجود را ضروری خواند و آن را حداقل کاری دانست که می توان در این شرایط انجام داد.
داود برنج فروش اظهار عقیده کرد که اکنون که رشد تورم تقریباً راکد است باید بانک مرکزی نقدینگی را به جامعه تزریق کرده و واحدهای تولیدی نیز بتوانند از این نقدینگی برای اداره امور خود بهره گیری کنند.
در همین حال، معاون برنامه ریزی استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه تسهیلات امسال بنگاه های زودبازده اقتصادی ابلاغ نشده و بانک ها طرح های جدید از جمله طرح های آب و خاک را نمی پذیرند، آب پاکی بر دست همه ریخت.
فرخ مسجدی در عین حال گفت: کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری آذربایجان شرقی مشکلی برای حمایت از طرح های زودبازده کشاورزی ندارد و از جلسه بعد در صورت وصول طرح هایی آن ها را به تصویب خواهد رساند.
وی افزود: طرح های مصوبی که توجیه فنی و اقتصادی داشته باشند، جایگزین طرح هایی خواهند شد که پیشتر به تصویب رسیده و به بانک عامل معرفی شده اند اما به دلایل گوناگون از دریافت تسهیلات ناتوانند.
مسجدی گفت: برای اجرای طرح های آب و خاک آذربایجان شرقی همچنین می توان از محل "اعتبارات 25 درصد بانک ها" تسهیلاتی به متقاضیان ارائه کرد که البته نمی توان بانک را به عقدقرارداد در این زمینه مکلف نمود.
***
با این اوصاف، کارشناسان کشاورزی اعتقاد دارند، با فراهم کردن حمایت های بانکی از طرح های زودبازده حوزه کشاورزی آذربایجان شرقی،این بخش به لحاظ اشتغال زایی گسترده، نقش تعیین کننده ای در اقتصاد منطقه ایفا کرده و علاوه بر زمینه سازی برای ارتقای معیشت کشاورزان به افزایش و پایداری تولید منجر خواهد شد.
از مجموع 57 هزار و 996 طرح واصل شده به دبیرخانه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری آذربایجان شرقی، 26 هزار و 310 طرح، متعلق به حوزه کشاورزی است.
نظر شما