دکتر محسن جوادی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص نسبت اخلاق کاربردی و فرااخلاق گفت: یک دسته از مباحث فرااخلاق خیلی انتزاعی است که شاید لزومی نداشته باشد که متخصصان اخلاق کاربردی با آن درگیر شوند اما یک بخشهایی از فرااخلاق به مباحث نظریه های اخلاقی(فلسفه اخلاق) نزدیک است مثل بحثهای مربوط به نسبیت اخلاقی که تسلط متخصصان اخلاق کاربردی بر آن مفید است.
وی با بیان اینکه دورترین بخش پژوهش اخلاقی با اخلاق کاربردی، فرااخلاق است، افزود: حلقه میانی اخلاق کاربردی و فرااخلاق، نظریه‌های اخلاقی است.
بخشهایی از فرااخلاق به کار متخصص اخلاق کاربردی می‌آید
عضو هیئت علمی دانشگاه قم، با بیان اینکه نیاز متخصص اخلاق کاربردی به فرااخلاق بسته به رویکردی است که دنبال می‌شود، افزود: برخی تنها در اخلاق کاربردی می‌خواهند یک نظریه را دنبال کنند که در این صورت کاری با فرااخلاق ندارند اما یک متخصص اخلاق کاربردی می‌خواهد همان نظریه اخلاقی را توجیه و به چالش بکشد که در این صورت با فرااخلاق روبرو می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه موضوعات اخلاق کاربردی متفاوت هستند، افزود: اخلاق کاربردی مجموعه واحدی ندارد بلکه در برخی تنها روی موضوعات متمرکز و برخی مبانی را هم شامل می شود. مثلاً اخلاق زیستی یا اخلاق کامپیوتر مباحثش به فرااخلاق و معناشناسی کشیده می‌شود اما مثلاً اخلاق رسانه زیاد درگیر مباحث فرااخلاق نمی‌شود. یا مثلا مفهوم سرقت در IT با سرقت معمولی متفاوت است و این یک بحث فرااخلاقی است که فرد تا چه حد می‌تواند در موضوعات متفاوت حکم واحد بدهد.
دکتر جوادی همچنین تأکید کرد: در فرااخلاق، توجیه گزاره‌های اخلاقی بیشتر به کار اخلاق کاربردی می‌آید تا تحلیل مفاهیم.
اخلاق کاربردی هنوز جایگاه روشنی در کشورمان ندارد
مدرس فلسفه اخلاق به ضعف بحثهای اخلاق کاربردی در کشورمان اشاره کرد و گفت: اخلاق کاربردی هنوز جایگاه روشنی در کشورمان ندارد. حتی در مشاغلی چون اخلاق پزشکی در نظام‌نامه‌ها اعمال نمی‌شود. ضمن اینکه وقتی مباحث فلسفه اخلاق و فرااخلاق رونقی ندارد طبیعتاً گونه‌های مختلف اخلاق کاربردی نیز جای خود را پیدا نمی‌کند. اگر ما تنوع و بحثهای مختلفی را در فرااخلاق و فلسفه اخلاق داشته باشیم این مباحث نیز رونق می‌گیرد.
وی افزود: بنیاد مبانی بحثهای فراخلاق در تفکر ما هست اما این ضعف را ناشی از عدم برنامه‌ریزی می‌دانم. دانشجویان و محققان درگیری نظام‌مندی با این مباحث ندارند و به این دلیل ما از جهان عقب مانده‌ایم.
وی برپایی مناظرات و گفتگوهای چالشی بین متخصصان در رسانه‌ها در مورد مباحث اخلاقی را راهکار احیای مباحث فرااخلاق در بین علاقمندان به این حوزه دانست.
دکتر جوادی با اشاره به فقدان نشریات تخصصی در زمینه فلسفه اخلاق تأکید کرد: وقتی فرایند تدوین کتاب درسی اتفاق نیفتاده باشد دیگر نیرویی نیست که بر آن فکر کند. بهترین راهکار این است که این رشته ها و کتب درسی مربوط به آن رونق پیدا کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم با اظهار تأسف از عدم پرداختن به مباحث فلسفی در کشور افزود: زمینه ها ایجاد نمی شود ما الان به سختی توانستیم رشته‌ای را در فلسفه اخلاق راه بیندازیم.
ساخت اخلاق کاربردی در چارچوب اخلاق ارسطویی در جامعه ما بیشتر سازگار است
دکتر محسن جوادی با اشاره به نبود نهاد مستقل برای حمایت و رونق نشریات و مجلات تخصصی تأکید کرد و گفت: با وجود مراکز متعدد پژوهشی در کشور مجله تخصصی در مورد اخلاق پژوهش در کشور نداریم و وزارت علوم باید به دنبال آن باشد.
وی با تأکید بر اینکه اخلاق ارسطویی در طول تاریخ بیشتر با آموزه‌های اسلامی سازگار بوده است، افزود: به همین دلیل ساختن اخلاق کاربردی در چارچوب اخلاق ارسطویی در جامعه ما بیشتر سازگار است.
نظر شما