دکتر سروش دباغ در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که یک معلم و استاد چه شیوه هایی را برای پرورش تفکر انتقادی در دانش آموزان و دانشجویان می تواند به کار گیرد ؟ گفت : به نظر می رسد در وهله نخست استاد باید مطالب را به نحوی در کلاس مطرح کند که سؤالهایی برای آنها ایجاد شود یا به تعبیر دیگر بهتر است که درس را با سؤالهایی آغاز کند .
وی افزود : علاوه بر این استاد باید اجازه گفت و شنود به دانشجویان بدهد و آنها را ترغیب به پرسیدن کند تا اینکه در برابر پرسشهای آنها مقاومت کند. اگر اجازه گفت و شنود داده شود به نظر می رسد مسیری را در پیش گرفته و پا در راهی گذاشته است که در کلاس به گفتگوی انتقادی و تفکر انتقادی بها می دهد.
دباغ در پاسخ به این پرسش که اگر کار تدریس را به شرایط قبل از کلاس در هنگام کلاس و بعد از کلاس تقسیم کنیم یک معلم و استاد برای هریک از این مراحل چه نکاتی را باید در نظر بگیرد؟ به نظر می رسد قبل از کلاس مطالب را خوب باید آماده کند و خیلی واضح باشد . اگر در حوزه علوم انسانی تدریس می کند باید مدعیاتی که می خواهد طرح کند به درستی روشن باشند. مطالب برای دانشجویان خیلی روشن باشد سلیس و قابل فهم و در عین حال پرسش محور باشد و طرح پرسش داشته باشد .
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد : این در واقع آماده سازی قبل از کلاس است و هم به یک معنا نحوه مطرح کردن مطالب در کلاس است . دیالوگ به معنای واقعی کلمه باید در کلاسهای درس برقرار باشد نه مونولوگ و تک گویی استاد، در انتها هم پس از کلاس هم به نظر می رسد اگر تحقیق های خوبی از دانشجویان بخواهد و دانشجویان بدانند که در نمره آخر ترم و ارج و قربی که پیش استاد پیدا می کنند تحقیق خیلی مؤثر است اینها می توانند دانشجویان خوبی بشوند و پا در این وادی بگذارند .
دباغ در پاسخ به این سؤال که آیا تدریس در علوم انسانی با تدریس در علوم طبیعی تفاوتهایی دارد ؟ گفت: آن مقدار که مربوط به وضوح و شیوایی بیان مطالب است تفاوتی ندارد در هر دو نوع تدریس استاد باید اینرا مورد توجه خود قرار دهد . اما در علوم تجربی ما با شواهد تجربی بیشتری سروکار داریم.
وی افزود : نحوه آماده سازی کلاس ، تمهیدات قبل از کلاس حین کلاس و بعد از کلاس یکسان است در علوم انسانی احتمالاً علوم انسانی تجربی شباهت بیشتری به علوم تجربی دارد اما در علوم انسانی غیر تجربی به نظر می آید یک تفاوتهای دارد چون دستاوردها و داده های تجربی در اینجا به ما کمک نمی کند و شاید استاد در اینجا بیشتر باید در بند دلیل آوردن ، بررسی و تناسب میان ادله و دلیل باشد و بچه ها رابیشتربه تفکر انتقادی و صورتبندی کردن مدعیاتشان در قیاس باعلوم تجربی وا دارد .
نظر شما