کالبدشناسی ضدلیبرالیسم

کتاب "کالبد شناسی ضد لیبرالیسم" اثر استفن هلمز از سوی انتشارات دانشگاه هاروارد منتشر شده است که در این نوشتار به اجمال مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

نویسنده در این کتاب به بررسی دیدگاه‌های معارض لیبرالیسم در دوران مدرن می‌پردازد و آنها را در این دوران مورد توجه قرار می‌دهد.

نویسنده در این کتاب به آبشخورهای فکری گرایشهای معارض لیبرالیسم می‌پردازد و این مساله را مورد توجه قرار می‌دهد که این گرایشات به نفع چه کسانی عمل می‌کند.

در قرن هجدهم، مارکسیسم یکی از گرایشاتی بود که در نقطه مقابل لیبرالیسم قرار می‌گرفت. نویسنده می‌گوید بعد از فروپاشی نظام کمونیستی و متعاقبا تضعیف رویکرد مارکسیستی گرایشات اشتراک‌گرایی و بنیادگرایی دینی مهمترین رویکردهای معارض لیبرالیسم به شمار می‌رود.

در لیبرالیسم، آزادی فردی محور است و مهمترین وظیفه دولت تامین آزادی‌های فردی است. لیبرالیسم ریشه در عصر روشنگری دارد و حقوق فردی و برابری نیز مورد تاکید این رهیافت قرار می‌گیرد. لیبرالیسم شاخه‌های گوناگونی دارد. اما وجه مشترک همه این گرایشات لیبرال آزادی فردی، آزادی بیان، آزادی اندیشه، محدود کردن نقش دولت و اقتصاد بازار و ... است.

نویسنده در این کتاب آبشخورهای لیبرالیسم اقتصادی را مورد توجه قرار می‌دهد.

لیبرالیسم اقتصادی ریشه در اندیشه‌های آدام اسمیت دارد. اسمیت معتقد بود که افراد با تعقیب منافع شخصی خود به طور ناخودآگاه به حمایت از منافع عمومی می‌پردازند.

ساز و کاری که بین انگیزه افراد و "اهداف" جامعه به طور کل دخالت دارد همان است که اسمیت از آن به عنوان "دست نامرئی" یاد می‌کند.

اشاره شد که مارکسیسم مهمترین نیروی معارض لیبرالیسم پیش از سقوط کمونیسم بود. مارکسیستها، لیبرالیسم را به معنای یک روش لاقیدانه و درویش مسلکانه در داخل حزب طبقه کارگر نسبت به دشمن طبقاتی اطلاق می‌کنند .

 در این مفهوم لیبرالیسم به معنای آشتی طلبی غیر اصولی به ضرر اساس اندیشه‌های "مارکسیسم – لنینیسم"، نرمش بجا در مقابل خطا و نادیده گرفتن نقض اصول به علل مشخصی به کار می‌رود. لیبرالیسم در این مفهوم از نمودهای فرصت‌طلبی و فردگرایی است.

نویسنده می‌گوید گرایشات مذهبی از دیگر منتقدان و معارضان لیبرالیسم به شمار می‌رود. لیبرالیسم از آنجایی که معتقد است هر کس در انتخاب راه پرستش مجاز است، در تقابل با گرایشات مذهبی قرار می‌گیرد.

به گمان لیبرالها دولت یا حکومت، دخالتی در اعتقادات مردم ندارند و آنها در انتخاب راه و مسلک خود آزاد هستند.