محسن سلیمانی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نتایج سفر خود به نمایشگاه کتاب فرانکفورت گفت: نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمایشگاهی است که ارتباط بین ناشران با هم، ناشران با نویسندگان، ناشران با کارگزاران نشر، ناشران و آخرین دستاوردهای نشر را فراهم می‌کند و به همین دلیل یکی از بهترین فرصتها برای نویسندگان و به ویژه ناشران است که با جدیدترین اتفاقات عرصه نشر در جهان آشنا شوند.
وی ادامه داد: در نمایشگاه امسال که شصت و یکمین دوره نمایشگاه بوده و از 14 تا 18 اکتبر در فرانکفورت برگزار شد بحث کتابهای دیجیتالی و شیوه‌های جدید نشر به عنوان بحث جدید مطرح شده و توزیع‌کنندگان کتاب هم امسال حضور فعالتری داشتند. چهار روز ابتدایی نمایشگاه با تمرکز بر ارتباط ناشران، نویسندگان و کارگزارن برگزار شد و تنها در روز پایانی مردم حضور یافته و از غرفه‌ها دیدن کردند.
تفاوتهای غرفه‌های امارات و ایران
سلیمانی که یکی از اعضای هیئت اعزامی از سوی انتشارات سوره مهر به این نمایشگاه بوده است توضیح داد: در این نمایشگاه هر کشوری که از قبل برنامه‌ریزی کرده و دیدارها و قرارهایی را هماهنگ کرده بود موفقتر بوده و می‌توانست قراردادهایی برای چاپ کتابها ببندد. متاسفانه حضور ایران در این نمایشگاه با برنامه قوی نیست و حتی غرفه‌های ما نیز در جای مناسب قرار ندارد و همین غرفه‌ها نیز به شکل هنری چیده و تزئین نشده است در حالی که امارات که کشور کوچکی است و از لحاظ ادبی در مقام ایران قرار ندارد غرفه خوبی داشت و فضایشان را کاملا هنری تزئین کرده بودند و بازدیدکنندگان بیشتری داشتند.
نویسنده مجموعه داستان "آشنای پنهان" تاکید کرد: حضور ایران در نمایشگاههای بین‌المللی باید قدرتمند و درخور تمدن و فرهنگ غنی ایران باشد و این امر هم تنها با برنامه‌ریزی به موقع محقق می‌شود. مثلا در همین نمایشگاه می‌توان از یکسال قبل و با هزینه پایین‌تر غرفه رزرو کرد نه اینکه وقتی به زمان برگزاری نمایشگاه نزدیک می شویم به تکاپوی گرفتن غرفه بیفتیم.
حتی بروشور دوزبانه نداریم!
وی افزود: حداقل کاری که ما می توانیم بکنیم و نکرده ایم این است که بروشورهایی دو زبانه طراحی کنیم که در آنها به طور دقیق نویسندگان و کتابهایمان را معرفی کنیم و اگر همه تولیداتمان را نمی توانیم معرفی کنیم حداقل آن تعداد معدود از آثاری که به انگلیسی یا دیگر زبانهای دنیا ترجمه شده‌اند معرفی کنیم.
سلیمانی توضیح داد: کشورهای دیگر مانند چین با برنامه‌های متنوع در نمایشگاه فرانکفورت حضور یافته بودند و حتی نشریات تخصصیشان را هم معرفی کردند. آنها حتی نشریاتی داشتند که به طور روزانه در آنجا ارائه می شد. به اعتقاد من باید هماهنگی بیشتری بین ناشران ایرانی که می خواهند در این گونه نمایشگاهها شرکت کنند ایجاد و به جنبه جهانی این حضور بیشتر توجه شود.
برنامه مشخصی نداریم
مترجم "28 اشتباه نویسندگان" تاکید کرد:کشورهای عربی، چین، ژاپن و کره در ترجمه آثارشان به زبان انگلیسی بسیار فعال هستند و دولتشان نیز تسهیلاتی برای ترجمه آثار فراهم می کند ولی ما در ایران برنامه مشخصی نداریم و سوره مهر هم تا کنون موفق به ترجمه تعداد معدودی از آثار شده که با همان کتابها در نمایشگاه حضور یافته بود.
وی که در سوره مهر بر روند ترجمه آثار ادبی به انگلیسی نظارت دارد دلیل سفر خود به فرانکفورت را اینگونه تشریح کرد: قصد من این بود که برآورد کنم چه برنامه‌هایی را می توانیم برای ترجمه تعداد بیشتری از آثار ایرانی و همچنین توزیع بین‌المللی آنها عملی کنیم. دیدارهایی هم با ناشران و کارگزاران نشر داشتم که بر اساس آن دیدارها برنامه‌هایی تدوین کرده‌ام که به زودی به سوره مهر ارائه خواهم داد.
این نویسنده درباره جایگاه کارگزاران نشر عنوان کرد: کارگزاران نشر مانند کارگزاران بورس هستند. آنها ناشران و نویسندگان را می‌شناسند و آنها را به هم مرتبط می کنند. اگر چه جایگاه کارگزار نشر در ایران کاملا مغفول مانده است ولی در حوزه نشر جهانی آنها خیلی فعال هستند.
تدوین برنامه بلندمدت برای حضور بین‌المللی سوره مهر
سلیمانی در توضیح برنامه‌ای که برای ارائه به سوره مهر تدوین کرده است گفت: محور اصلی این برنامه حضور فعال و با قدرت ادبیات ما در عرصه بین‌المللی است. من بیشتر به دنبال این هستم که برنامه‌ای 5 یا 10 ساله تدوین شود که این ظرفیت را داشته باشد که بتوان پیشرفت آن را در بازه‌های زمانی سنجید. شاید بتوان در همین نقطه نیز با مترجمان و ناشران مختلف جهان وارد بحث شده و تعدادی از کتابهایمان را ترجمه و عرضه کنیم ولی به نظر من بهتر است ابتدا سیاست کلی ما در مورد مسئله حضور ادبیات ایران در عرصه جهانی مشخص شود.
نویسنده مجموعه داستان "سالیان دور" چارچوب برنامه را اینگونه بیان کرد: حرکت ما باید به گونه ای باشد که برای همه بخشهای ادبیات و همگی نویسندگانمان تسهیلات حضور جهانی فراهم شود و دولت هم باید قطعا از این حضور حمایت مادی و معنوی داشته باشد.
چه کتابهایی را چگونه ترجمه کنیم؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مسایلی چون برداشته شدن تمرکز به ارائه آثاری خاص و گروهی مشخص از نویسندگان در برنامه شده دیده شده است؟ گفت: قطعا باید تنوع آثار و امکان ترجمه کتابهای نویسندگان مختلف مورد توجه قرار گیرد. به اعتقاد من باید تسهیلاتی فراهم شود که هر ناشر به طور مستقل بتواند محصولات خود را در عرصه بین‌المللی عرضه کند. البته در ترجمه آثار باید نکاتی رعایت شود که بی‌توجهی به آنها به دلزدگی مخاطبان از ادبیات ما منجر می‌شود.
سلیمانی درباره این نکات تصریح کرد: در انتخاب کتابها و ترجمه آنها باید خیلی دقت شود. بخش قابل توجهی از آثار ادبیات ما اینگونه است که جنبه زبانیش بر جنبه محتواییش غالب است. آثاری که به شعر نزدیک می شوند، ترجمه آنها سخت است و گاه پس از ترجمه غیرقابل فهم می‌شوند به همین دلیل باید در انتخاب و ترجمه آثار خیلی دقت شود.
این مترجم پیشنهاد داد: اگر کمیته‌ای از کارشناسان تشکیل شود که در این کمیته آثار مختلف مورد بررسی قرار گیرند و پس از تایید به مترجمان خوب سپرده شوند بهترین حالت است. این کمیته می تواند انتخابهایی از بین آثاری که جوایز معتبر ادبی را به خود اختصاص داده‌اند داشته باشد.
وی در جواب به این سوال که آیا لازم نیست هیئت نظارتی بر انتخابهای این گروه دقت نظر داشته باشد عنوان کرد: قطعا لازم است که کار آنها مورد نظارت قرار گیرد تا دیگر هیچ شبهه‌ای وجود نداشته باشد.
کتابخوانهای الکترونیک مجهز به زبان فارسی را خارجیها ارائه می‌کنند
این روزنامه نگار در بخش دیگر گفتگویش درباره بخش قابل توجه نمایشگاه کتاب فرانکفورت که به تکنولوژیهای روز جهان در عرصه نشر اختصاص داشته است، گفت: ارائه کتابخوانهای الکترونیک پیشرفته که بر اساس کارت حافظه شان امکان ارائه بیش از دو هزار کتاب به 25 زبان دنیا با قابلیت جستجوی بالا را داشتند از موارد قابل توجه بود.
سلیمانی افزود: یکی از ارائه‌کنندگان این محصول از به بازارآمدن کتابخوانهای الکترونیک به زبان فارسی خبر داد. این کتابخوانها همانطور که می دانید قابلیت دسترسی به اینترنت وایرلس را دارند و در صورت دریافت خدمات می توانید در هر فرصتی کتابهای تازه ارائه شده را دانلود کنید. این خدمات در سایتهای اینترنتی از جمله آمازون هم قابل دسترسی است.
حذف انبارداری با دستگاه چاپ یکروزه
وی در پایان بیان کرد: دستگاههای چاپ فوری کتاب نیز محصول دیگری بود که در نمایشگاه ارائه شده بود. این دستگاهها در عرض یکروز کتاب را چاپ و امکان فروش بر اساس تقاضا (book on demand) را با بهترین کیفیت فراهم می‌کنند. با این دستگاهها سیستم انبارداری کاملا حذف خواهد شد. قیمت این دستگاهها با لوازم جانبی از 100هزار تا 200هزار یورو بود.
نظر شما