طلاق ؛ حذف قطعه اي از پازل زندگي

در اين ميان كودكان به دور از نوازش دست پدر و مادر در شوره زار زندگي مي رويند و رشد مي كنند و زنان بي پناه و بي تكيه گاه تا آخر عمر با انگي به نام "زنان بيوه" دست و پنجه نرم مي كنند.

دفاتر اسناد رسمي و راهرو دادگاههاي خانواده انتهاي راهي است كه آغاز آن با شادي شعف پيوندي شيرين همراه بود و انتهايش اشك حسرتي است بر گونه هاي والدين و فرزندان و بويژه زنان كه تا ابد بايد هزينه اين شكست بزرگ در زندگي را پرداخت كنند.

زنان مطلقه قشر رنجيده جامعه اند كه بار سنگين مشكلات و ناملايمات بسياري بر دوششان سنگيني مي كند. افزون بر مشكلات مالي زنان پي سرپرست ، بروز تغييرات در فرهنگ خانوادگي اين قبيل افراد، نگاه تحقيرآميز با اهانت در پاره اي اوقات، زمينه سقوط آنان را در سراشيبي ناشي از فقر و ... فراهم مي آورد.

يكي از اين زنان مطلقه مي گويد: وقتي خانواده اي متلاشي مي شود، به هر حال زن براي ادامه زندگي بايد سراغ كاري برود و اگر كار مناسب گير نياورد ، به طبع از نظر مالي در معرض تهديد واقع مي شود . اگر هم مجبور به كار كردن در منازل افراد شود ، نگاه مسموم و مخرب به او، روح و روانش را آزار مي دهد. 

با اينكه 30 سال بيشتر ندارد، اما چهره شكسته اش بيش از 45 سال را نشان مي دهد. مغموم و افسرده است و چروكهاي عميق صورتش حاكي از سختي هاي زيادي است كه پشت سر گذاشته ؛ از او مي پرسم چرا طلاق گرفتي؟

مي گويد: به هر حال بايد به زندگي همراه با رنج خاتمه داد  و من ديگر نمي توانستم ادامه دهم. معتاد بود و رفيق باز و بي مسووليت . حتي زماني كه با او زندگي مي كردم، تنها بودم.

او مي نالد و شكوه مي كند: از نگاه مردم خسته ام، از زندگي در خانواده ام گريزانم، از نظر مالي مشكلي ندارم، كار مي كنم و خرج تنها فرزندم را در مي آورم، اما برخورد مردم مرا داغون مي كند.

زن ميانسال ديگري نيز مي گويد: هر سال كه براي پيدا كردن خانه استيجاري مجبورم به بنگاههاي معاملات مسكن مراجعه كنم، بدترين روزهاي عمرم را سپري مي كنم. اغلب وقتي پي مي برند كه مطلقه ام، يا با رفتارهاي غير اخلاقي روح و روانم را به بازي مي گيرند و يا مي گويند براي زنان مطلقه و تنها خانه نداريم.

 ضرورت حمايت از زنان مطلقه

وي مي افزايد: آيا يك زن كه در يكي از مراحل زندگي اش شكست خورده تا هميشه بايد تاوان اين شكست را بدهد؟! چرا مردم فكر نمي كنند يك زن مطلقه هم مثل ديگر زنان جامعه است . او هم نيازهايي دارد، احساس مي كند و حتي خيلي شكننده تر و آسيب پذير تر از ديگران است. چرا به جاي حمايت از چنين زناني ، نگاه جامعه بيش از هر چيز آنها را مي آزارد.

دكتر منيره شادمهر روانشناس  و مشاور امور خانواده بر اين باور است كه تنها مشكل زنان مطلقه در جامعه ما تامين امنيت است. تامين امنيت اقتصادي ، يافتن شغل مناسب و تامين رواني. يعني فرد از نظر روحي از شرايطي برخوردار باشد كه بتواند به زندگي خود به گونه اي عادي ادامه دهد.

وي مشكلات اقتصادي زنان مطلقه و مسائل ناشي از برگشت بر سر سفره پدر، طعنه ها و نيشهاي هاي افراد فاميل  و خانواده ، عدم نگهداري فرزندان زنان مطلقه در خانه پدري، برخوردهاي ناشايست مردم و از همه مهمترين بحران تنهايي و نداشتن تكيه گاه را از جمله مسائلي مي داند كه دست به دست يكديگر مي دهند و موجب مي شوند آنها خيلي سريع و شتابزده و بدون تفكر و تامل به ازدواج ناخواسته ديگري تن بدهند.

دكتر شادمهر تصريح مي كند : بايد از طريق رسانه هاي گروهي و فرهنگ سازي، شخصيت آسيب ديده زنان مطلقه را احيا كرد و نگاه حمايتي و مثبتي در مردم نسبت به آنان بوجود آورد. چرا كه چه بسا آنها كه در زندگي مشترك شكست خورده اند ، در ديگر عرصه هاي زندگي افرادي مستعد، توانمند و موثر باشند.

در شريعت مقدس اسلام با اينكه از طلاق به عنوان امري مذموم و ناپسند ياد شده ، اما در برخي موارد به انجام آن سفارش نيز شده است.

دكتر اسدالله امامي حقوقدان و كارشناس خانواده در اين باره مي گويد: گاهي ميان زن و شوهر هيچ گونه هماهنگي و تفاهم اخلاقي وجود ندارد و ادامه زناشويي ممكن نيست و چاره اي جز گسست پيوند ، پيش روي  زوج  قرار ندارد، در اين صورت آيا زن و شوهر بايد تا ابد در رنج و سختي و مصيبت بسر ببرند؟ گرچه تاكيد مي كنم طلاق هميشه بايد آخرين راه علاج باشد.

بايد نگاه جامعه نسبت به زنان مطلقه تغيير كند

وي با تاكيد بر اين نكته كه در واقعه طلاق، زن بيشترين آسيب و صدمه مي بيند، اظهار دارد: بايد نگاه جامعه به زن مطلقه تغيير كند و نگاهي توام با مهرباني ، شخصيت بخشي، ياري رساني و همدردي را جايگزين نگاه منفي به زن مطلقه كرد.

دكتر امامي مي گويد: در برخي خانواده ها كه سنن و عقايد مذهبي در آنها نيرومند است، طلاق را نه تنها بسيار زشت مي پندارند ، بلكه آن را فاجعه مي دانند ، اما نبايد طلاق را از نظر اجتماعي بكلي محكوم كرد.

اين حقوقدان با تاكيد بر وجوه حقوقي طلاق مي افزايد: هر گاه شوهر به حقوق واجبه زن وفا نكند، حاكم او را اجبار به طلاق مي كند و در صورت امتناع شوهر از طلاق حاكم زن را طلاق مي دهد. حال چگونه مي توان نسبت به زني كه در شرايط نامطلوب زندگي و وجود همسري ناشايست مجبور به طلاق شده است ، با نگاهي منفي نگريست.

به هر حال بحث طلاق از نگاه كارشناسان يعني نقب زدن به ظرافتهاي اخلاقي، عقيدتي ، تربيتي و فرهنگي كه هنگام شروع زندگي مشترك به آنها توجهي شده است. گرچه تاكيد مي كنيم بسياري از مشكلات زندگي با گذشت حل خواهد شد، اما در مواقعي راهي جز جدايي براي فرد نمي ماند. در شرايطي كه مرد شايستگي زندگي مشترك را ندارد، شايد طلاق  آغازي براي يك زندگي سزاوارتر و موقعيتي مناسب تر براي بدست آوردن اعتماد به نفس باشد و يا به عكس شايد تنها يك خاطره تلخ از شكستي بزرگ و بر باد رفتن روياهاست و آنگاه است كه يادآوري تمام خاطرات گذشته قلب را مي سوزاند و به درد مي آورد.

به گفته دوستي كه معتقد بود زندگي بعد از طلاق مثل پازلي است كه نيمي از قطعات آن برداشته شده است ، جدايي يك برزخ است كه فرد ديگر نه جزء متاهلين است و نه در جرگه مجردين جاي مي گيرد. حس تنهايي با وجود حمايت همه جانبه دوستان و آشنايان ، مثل خوره بر جان زنان مطلقه مي افتد و آنها هميشه جاي خالي همسر را در زندگي شان احساس مي كنند. شايد با تغيير نگرش جامعه به آنها و حمايت معنوي پشت پنجره زندگي شان ، نويدي از روشنايي باشد.