به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، عرصه های زیست محیطی و منابع طبیعی استان فارس طی چند سال گذشته به اندازه کافی با خشکسالی دست و پنجه نرم کرده است و طی این نبرد حدودا دو ساله این خشکسالی بود که موفق شد در غفلت متولیان امر بسیاری از عرصه های طبیعی و زیستگاه ها را میدان تاخت و تاز خود کرده و همچنان پیش رود.
خشکی تالاب مهارلو، پریشان، بختگان و.. همه و همه دستاوردهای خشکسالی بود که با چاشنی غفلتهای انسانی خشکسالی به خوبی آنها را درنوردید و در این رهگذر عوامل غیر طبیعی مانند ایجاد سد، حفر غیر مجاز چاه ها و استفاده بی رویه از منابع آبی، روند رو به سقوط این مناطق را سرعت بخشید تا همگان در حسرت روزهای پر آب پریشان و خوشبختی بختگان حسرت بخورند.
و اما امروز آنچه دوستداران محیط زیست را در هراسی دوباره فرو برده دشت موک فیروزآباده است که به گفته آنها این بار ماشین آلات راهسازی در این محدوده قصد دارند جاده ای در مسیر کوار - فیروزآباد احداث کنند اما در باطن گویا در انتها راهی ساخته خواهد شد که یک طرف آن را عوامل انسانی و سوی دیگر آن را نیز سقوط هرچه بیشتر منابع طبیعی و عرصه های زیست محیطی گرفته اند.
بر اساس آنچه برخی کارشناسان و دوستداران محیط زیست و منابع طبیعی عنوان کرده اند ماشین آلات راهسازی برای احداث این جاده باید 15 هکتار از جنگلها و درختان منطقه را قطع کنند.
جنگل دشت موک
چندی پیش نیز دشت موک قربانی آلاینده هایی شده بوده که از کارخانه سیمان منطقه بر می آمد و این بار ماشین آلات راهسازی نیزه های خود را به سوی تن خسته درختان منطقه نشانه گرفته اند.
شهرستان فیروزآباد در فاصله 90 کیلومتری شیراز قرار دارد و جنگلهای دشت موک نیز در فاصله 40کیلومتری فیروزآباد واقع شده و کارخانه سیمان این شهرستان نیز در همین حوالی قرار دارد
استان فارس سه ناحیه از پنج ناحیه رویش جنگلی را در خود جای داده که شامل زاگرسی، ایران تورانی و خلیجی و عمانی است که جنگلهای دشت موک در عرصه ناحیه ایران تورانی قرار دارد.
برابر بررسیهای صورت گرفته این عرصه مساحتی حدود 12 هزار و 500 هکتار را به خود اختصاص داده و دارای گونه هایی نظیر بنه، بادام، کیالک، ارژن و.. است و از نظر بارندگی سالیانه نیز با متوسط سالانه 560 میلی متر وضعیت به نسبت مناسبی را در مقایسه با خشکسالیهای اخیر به خود اختصاص داده ضمن اینکه با بررسی ظاهری پوشش درختی منقطه می توان به وجود درختان کهنسال متعددی در این جنگل نیز پی برد.
بر اساس گفته کارشناسان، زمانیکه جاده ای به صورت آسفالت در یک منطقه زیست محیطی احداث شود به مرور زمان اکوسیستم منطقه بر هم خواهد خورد و البته این امر را باید علاوه بر تهدیدات انسانی دانست که برای گونه های جانوری و گیاهی منطقه رخ می دهد از این رو احداث چنین جاده ای شاید در وهله اول به توسعه منطقه از نظر راه های مواصلاتی کمک کند اما سوی دیگر آن، پیامدی جز تخریب منابع طبیعی و عرصه های زیست محیطی منطقه به همراه نخواهد داشت.
محیط زیست: ما مجوز ندادیم/ محل احداث جاده عرصه منابع طبیعی است
در این رهگذر معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه این سازمان در این خصوص مجوزی صادر نکرده است، افزود: بر اساس بررسیهای به عمل آمده راهسازی خارج از منطقه تحت مسئولیت محیط زیست و عرصه های زیست محیطی صورت گرفته است.
حمید ظهرابی در پاسخ به این سئوال که" به فرض اینکه این راه در منطقه شکارممنوع ساخته نشده اما بازهم آن را می توان عرصه های زیست محیطی نامید که 15 هکتار از پوشش گیاهی منطقه از بین می رود" بیان کرد: این موضوع در حوزه وظایف محیط زیست نیست و به منابع طبیعی مربوط می شود.
وی خاطرنشان کرد: در عین حال محیط زیست نمی تواند در موضوعاتی وارد شود که وظایف این سازمان به شمار نمی آید.
مدیر طرح: قطع درختان اجتناب ناپذیر است/ جبران می کنیم!
اما در این مابین مدیر طرحهای ملی وزارت راه در استان فارس با این ادعا که موضوع قطع درختان در ایجاد این جاده اجتناب ناپذیر است، افزود: اکثر محدوده های این منطقه پوششی جنگلی داشته و از هر قسمت دیگر این محدوده جاده احداث می شد بازهم بخشی از عرصه های منابع طبیعی تحت این عملیات قرار می گرفت.
فیروز تکاور با اعلام اینکه در این راهسازی در اینکه خسارتی به جنگلهای منطقه وارد می شود شکی نیست، عنوان کرد: البته از میزان درختانی که قطع می شوند اطلاع ندارم اما باید توجه داشت احداث این جاده به لحاظ ترافیکی که در این محدوده وجود دارد از اولویتهای درجه اول محسوب می شود.
وی با اعلام اینکه از فیروزآباد به شیراز فقط یک محور است که سه جاده قبلی آن را پوشش می دهد، افزود: مسیرهای فیروزآباد - عسلویه، فیروزآباد- قیر- خنج - لارستان و فیروزآباد فراشبند - اهرم - بوشهر سه محوری است که به فیروزآباد متصل می شود و از آن منطقه فقط با جاده کوار - فیروزآباد راه ادامه می باید و این محورها ترافیک بسیار سنگینی داشته و از لحاظ تردد نیز به حد اشباع رسیده است.
تکاور با اشاره به اینکه از این رو باید محور فیروزآباد - کوار به صورت چهار خطه ادامه بیابد، افزود: این محور سه قطعه دارد که یک قطعه آن شروع شده و دو قطعه دیگر نیز به زودی به مناقصه گذاشته خواهد شد.
مدیر طرحهای ملی وزارت راه در استان فارس با اشاره به اینکه به ناچار مجبور به احداث این جاده هستیم که از منابع طبیعی نیز عبور می کند، افزود: برای این بخش اقدامات و هماهنگیهایی با منابع طبیعی صورت گرفته تا پس از ساخت آن با نظر منابع طبیعی برای جبران خسارات وارده درختانی در حاشیه های جاده کاشته شود.
منابع طبیعی: راهسازی در دشت موک مجوز ندارد/ اداره راه به هشدارها بی توجه است
در این بین معاون حفاظت و امور زمین اداره کل منابع طبیعی استان فارس نیز گفت: این راهسازی به هیچ عنوان با مجوز منابع طبیعی صورت نگرفته و اداره راه در این خصوص هیچگونه همکاری را به عمل نیاورده است.
محسن اکبری به خبرنگار مهر در شیراز گفت: ورود به عرصه های منابع طبیعی با توجه به اینکه این عرصه ها به مالکیت دولت تعلق دارد باید با مجوز منابع طبیعی نیز همراه باشد.
وی اضافه کرد: در این خصوص اگر ادارات دولتی نیز قصد ورود به این عرصه ها را داشته باشند باید با مکاتبه و هماهنگی اداره منابع طبیعی صورت گیرد و در پی آن کارشناسان این مجموعه محل مورد نظر را مرا از نظر فنی، حقوقی و اجتماعی مورد بررسی قرار می دهند و اگر در جریان بررسیها پیش بینی شود که انجام آن کار خاص خسارتی را در پی دارد دستگاه مربوطه باید آن را جبران کند.
معاون حفاظت و امور زمین اداره کل منابع طبیعی استان فارس با اشاره به اینکه در این موضوع توافقاتی با وزارت های جهاد کشاورزی و راه نیز صورت گرفته است، افزود: در حوزه راه نیز طبق توافقات انجام شده در پی بروز خسارتی ناشی از احداث راه، وزارت راه باید راه سبز را برای جبران خسارت ایجاد کند که متاسفانه این امر از سوی اداره راه انجام نمی شود.
وی گفت: ادارات در این خصوص اقدام به ایجاد راه می کنند و در لیست هزینه ها خود خسارتهای حوزه منابع طبعی را لحاظ نمی کنند و به رغم اینکه منابع طبیعی همکاری خوبی را با آنها به عمل می آورد اما مجموعه راه چندان در این خصوص توجهی به هماهنگی و همکاری ندارد.
معاون حفاظت و امور زمین اداره کل منابع طبیعی استان فارس متذکر شد: منابع طبیعی در این بخش چشم داشت مالی ندارد و فقط تقاضا می کند که در کنار ایجاد راه ها بخشی را به عنوان پارک در نظر بگیرند تا جبران خسارات وارده به منابع طبیعی باشد.
اکبری با تاکید بر اینکه در موضوع دشت موک نیز وضعیت به همین منوال است، خاطرنشان کرد: در این خصوص نیز اداره راه هیچگونه تقاضایی را برای بررسی پروژه به اداره منابع طبیعی صادر نکرده و عملیات راهسازی بدون مجوز در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه مجریان طرح در حال حاضر به صورت یک طرفه اقدام به راهگشایی می کنند و در این خصوص هماهنگی با منابع طبیعی استان نشده، عنوان کرد: در این رابطه هشدارها و تذکرات لازم نیز ارائه شده اما تاکنون پاسخ و واکنشی مبنی بر توقف پروژه مشاهده نشده است.
معاون حفاظت و امور زمین اداره کل منابع طبیعی استان فارس با اشاره به اینکه کارشناسان منابع طبعی استان فارس در حال برآورد خسارت به این جنگلها هستند، افزود: در صورتیکه اداره راه با منابع طبیعی همکاری می کرد کارشناسان می توانستند مسیری را تعیین کنند که خسارتی به جنگل منطقه ایجاد نمی کرد یا میزان خسارتها را به حداقل ممکن کاهش داد.
چندی پیش نیز سرپرست اداره منابع طبیعی استان فارس در نامه ای به استاندار با اشاره به باند دوم جاده مذکور اعلام کرده که اداره راه و ترابری استان فارس بدون مجوز قانونی با ورود به عرصه های منابع طبیعی در منطقه جنگلی دشت موک شهرستان فیروزآباد موجب ایجاد خسارت شدیدی به عرصه و پوششی گیاهی غنی منطقه شده است.
به هر حال تن زخمی جنگلهای دشت موک چندی است که با تخریب خو گرفته است، تا پیش از این بحران اساسی منطقه را آلاینده های زیست محیطی کارخانه سیمان تشکیل می داد و امروز نیز عملیات راهسازی بر درختان و پوشش گیاهی منطقه ضربه می زند و به نظر نمی رسد توسعه راه های استان فارس با ادامه این روند پیامدهای خوبی را برای عرصه های منابع طبیعی و زیست محیطی فارس داشته باشد.
..................................
هژیر فتحی
نظر شما