تعداد قابل توجهی از ارامنه ساکن ممالک عثمانی (ترکیه امروزی) در زمان شاه عباس به ایران مهاجرت کردند و در اصفهان ساکن شدند.
تفاوت اقلیمی این دو سرزمین سبب شد که تعدادی از ارامنه به سرزمین‌های کوهستانی استان چهارمحال و بختیاری مهاجرت کنند و روستاهای ارمنی نشین را احداث کردند. جمعیت ارامنه قریب به ۳ قرن به صوت مسالمت آمیز در کنار اهالی مسلمان در این استان زندگی کردند. شغل اغلب ارامنه چهارمحال و بختیاری باغداری و کشاورزی بود اما سیر مهاجرت آنها به دیگر استان‌ها و خارج از کشور، از چندین دهه پیش آغاز شد و به مرور زمان این روستاها خالی از سکنه شدند و بعدها مسلمان در آنها ساکن شدند. اگرچه در حال حاضر ارامنه در استان چهارمحال و بختیاری سکونت ندارند اما بسیاری از آنها موطن خود را چهارمحال و بختیاری می‌دانند و حتی در طول سال به روستاهایی که پدران و مادران آنها در آنجا متولد شده و زیسته‌اند، بازمی گردند.
آثار تاریخی ارزشمندی از چند قرن زندگی ارامنه در استان چهارمحال و بختیاری باقی مانده است که در این میان می‌توان به کلیسای روستای معموره و چندین قبرستان تاریخی اشاره نمود. اگرچه این آثار در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند اما متأسفانه به دلیل حفاظت نادرست و رسیدگی ناکافی در حال تخریب بوده و از گزند مافیای میراث فرهنگی کشور در امان نبوده‌اند. آقای قربانی عضو شورای روستای معموره در راستای حفاظت از کلیسا و قبرستان تاریخی این روستا تلاش‌های شایان توجهی داشته و معتقد است مطابق آموزه‌های دین اسلام حفظ حرمت اماکن مقدس ادیان اهالی نوعی تکلیف است. از طرفی تاکید دارد که این آثار هویت تاریخی روستا هستند و باید حفظ و حراست شوند.
متأسفانه دیگر قبرستان‌های تاریخی ارامنه به دلیل تعریف نشدن حریم و حفاظ از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. علاوه بر عوامل طبیعی فرسایش دهنده سنگ، بیش‌ترین آسیب این قبرستان‌ها ناشی از حفاری‌های غیر مجاز و ناآگاهی اهالی است که سهواً در حال آسیب زدن به این آثار تاریخی هستند.
تصاویر این گزارش در روستاهای معموره و قلعه ممکا تهیه شده است.
نظر شما