مسئولیت در قبال نسل آینده موضوع مهم محیط زیست است

دکتر سروش دباغ در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد نگرانی‌های متفکران در زمینه تخریب محیط زیست گفت: به نظرم این تأملات و نگرانی‌ها، نگرانی‌های جدی هستند. به هر حال ما نباید بدون ملاحظه وبی شائبه طبیعت را دخل و تصرف کنیم. در کنفرانسی که در کپنهاگ دانمارک برگزار شد، سخن از گرم شدن زمین  بود و اینکه ممکن است تا چند ده سال آینده آبهای اقیانوسها یکی دومتری بالا بیایند؛ بطوریکه در استرالیا بالغ بر 250 هزار خانه زیرآب خواهد رفت. این موضوع نشان می‌دهد دغدغه‌های محیط زیست با توجه به توضیحاتی که متخصصان می دهند خیلی جدی است.

وی افزود: ماهم باید در مورد این مسائل تأمل کنیم. از منظر اخلاقی هم دو ملاحظه اینجا وجود دارد. یکی وظیفه ای که درحال حاضر در قبال سایر شهروندان داریم. به عنوان مثال، کشورهای صنعتی و کسانی که آلاینده‌های صنعتی ایجاد می کنند باید دل مشغول و نگران سایر مللی باشند که احیانا از این تکنولوژی‌ها برخوردار نیستند ولی آثار و صدمات زیانبار آن متوجه آنهاست. ملاحظه دوم، مسئولیت در برابر نسل آتی است. 

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تصریح کرد: این دو ملاحظه که در بحث محیط زیست مطرح می‌شوند، جدی هستند. همانگونه که چگونگی مصرف مواد سوختی موضوع مهمی است و ما به لحاظ اخلاقی وظیفه داریم آنها را درست به کار بریم، چگونگی آلوده نشدن محیط زیست هم موضوع مهمی است . باید به هوش باشیم که وضعیت  نابسامان نشود و کژیها و ناملایمات را به همراه نداشته باشد.

دباغ در مورد راهکارهای جلوگیری از تخریب محیط زیست گفت: ما در قبال نسلهای آینده مسئول هستیم و نباید بی ملاحظه از طبیعت استفاده کنیم. توجه به سایر امور اعم از اتخاذ سازوکارهای مناسب و توجه به اموری که مخرب محیط زیست هستند، در حیطه تخصص صاحبنظران محیط زیست قرار می‌گیرد و سایرین نیز باید از آن پیروی کنند.

دباغ در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند آنچه بر محیط زیست می گذرد ناشی از طبیعت ویرانگر تکنولوژی است، آیا ماهیت تکنولوژی ویرانگر است یا ما از آن به درستی استفاده نمی کنیم، گفت: این سؤال کلانی است. در بحثهای فلسفه تکنولوژی افرادی چون هایدگر و دیگران در این باب ملاحظاتی داشتند.

وی افزود: در سطح کلان می‌توان به پرسش شما پاسخ مثبت داد ولی به نظر می‌رسد با توجه به پیچیدگی‌های جهان امروز دیگر نمی‌توان به جهان غیر تکنولوژیک گذشته برگشت.

این محقق و پژوهشگر اظهار داشت: از مقتضیات رنسانس و جهان جدید ورود تکنولوژی به عرصه بود. در حال حاضر شاهد هستیم که تمام زندگی ما به تکنولوژی وابسته شده است. به عنوان مثال همین الکتریسیته را در نظر بگیرید. تصور جهانی بدون برق و الکتریسیته سخت و دشوار است و تقریبا غیر ممکن شده است. لذا  اکنون بحث دیگر بر سر این نیست که تکنولوژی خوب است یا بد، برگرفتنی است یا فرو نهادنی، بلکه حدود و ثغور استفاده از تکنولوژی مسئله و موضوع مطرح در حوزه محیط زیست است. در واقع این موضوع است که محل بحث و تأمل و نگرانی است.

این نویسنده و مترجم خاطر نشان کرد: در سطح کلان دولتها و سازمانهای غیر دولتی در این مورد باید نظر بدهند و فرهنگ سازی کنند. لذا باید توجه داشت این موضوع سعی و همت همگان را می‌طلبد و نیازمند تشریک مساعی همه عوامل دخیل دولتی و غیر دولتی است.