مداخله غربی-عربی و تروریسم؛ دو مولفه اساسی ناامنی در پاکستان

در شرایطی که تحولات امنیتی و سیاسی پاکستان برای مردم جهان و بویژه مردم منطقه و همسایگان آن از اهمیت شایانی برخوردار است، حمله گروهک جندالله به سرکردگی عبدالمالک ریگی از خاک پاکستان به ایران، اهمیت مسئولیت پذیری دولت اسلام آباد را برای تهران دو چندان کرده است.

گروهک ریگی که در آخرین حمله به خاک ایران، گروهی از فرماندهان نظامی و سران قبایل بلوچ را در منطقه سیستان و بلوچستان به شهادت رساند، به گواه مدارک موجود با سازمان اطلاعاتی انگلیس و پاکستان در ارتباط است.

خط لوله صلح بین ایران، هند و پاکستان، نوید بخش بازگشت آرامش به شبه قاره

حملات گروهک ریگی به مناطق مرزی ایران قطعا ریشه در دخالت و تحریک دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی قدرت های فرامنطقه ای دارد اما این موضوع به بی ثباتی، ضعف و عدم اقتدار دولت مرکزی پاکستان نیز بر می گردد.

پاکستان به عنوان کشوری که از زمان تشکیل، فئودال ها بر آن حکومت می کنند و در کنار آن سازمان اطلاعاتی آن بسیار تحت تاثیر سازمان اطلاعاتی برخی کشورهای غربی و عربی است، اکنون به ابزار تولید تنش در منطقه برای قدرت های فرامنطقه ای تبدیل شده است.

این کشور اسلامی که به خاطر اختلافات مرزی در منطقه کشمیر و دشمنی سنتی با هند در تلاش برای حفظ استقلال خود است، دچار تنش گسترده داخلی ناشی از تنش بین گروه های قدرت و گروه های تندرو است، می تواند مایه آرامش یا عامل ناآرامی در منطقه جنوب غرب آسیا شود.

پاکستان که در اوایل سال 2009 تلاش کرد با طالبان در دره سوات توافق کرده و به آن اجازه برقراری حاکمیت در این منطقه را بدهد، در نهایت با افزایش درخواست های طالب ها با این گروه تندرو درگیر شد که به آواره شدن صدها هزار پاکستانی ساکن این منطقه و کشته شدن هزاران نفر منجر شد.

ارتش پاکستان در نهایت توانست بر طالبان در منطقه دره سوات پیروز شود و کنترل این منطقه را در دست گیرد اما آنچه حائز اهمیت می باشد، این است که دولت اسلام آباد به تندروها برای کنترل مناطق مرزی خود با هند و بویژه در کشمیر نیازمند است و در نتیجه تناقض مبارزه با طالبان و ارتباط با آن همچنان سئوالی بی پاسخ باقی می ماند.

در عین حال، جنگ داخلی در پاکستان که با چراغ سبز دولت های غربی انجام شد در نهایت وعده این دولت ها برای ارائه کمک های مالی تحت عنوان کمک به بازسازی در این کشور را در پی داشت.

کشورهای غربی و عربی در نشست کمک به بازسازی پاکستان در توکیو متعهد شدند پنج میلیارد دلار به این کشور کمک کنند که این کمک ها با تصویب یک کمک یک و نیم میلیارد دلاری در سنای آمریکا در این رابطه همراه شد.

این در حالی است که حملات ناتو و آمریکا به مناطق مرزی پاکستان در مرز افغانستان همچنان اعتراض مردم و مقامات اسلام آباد را در پی داشته است و با تحقق نیافتن وعده های مالی، اوضاع اقتصادی در این منطقه رو به وخامت است.

اگرچه چنین به نظر می رسد که با حاکمیت حزب "مردم" به رهبری آصف علی زرداری، رئیس جمهور پاکستان بر این کشور، اوضاع سیاسی در اسلام آباد تثبیت شده است، حزب مسلم لیگ و دادگاه عالی اسلام آباد بارها خواستار استعفای کابینه حاکم به خاطر فساد مالی شده اند.

انجام گسترده ترین جنگ ارتش پاکستان با طالبان در دره سوات در سال 2009

اکنون آنچه امیدها را برای برقراری پاکستانی آرام زنده کرده است، مبارزه جدی ارتش این کشور با طالبان و حتی کشتن بیت الله محسود رهبر طالبان این کشور، تاکید رئیس جمهور پاکستان بر عضویت در سازمان همکاری های منطقه ای شانگهای و تاکید مقامات پاکستانی بر خروج قدرت های فرامنطقه ای از منطقه است.

همچنین، یکی از مهمترین موضوعاتی که چشم انداز سیاسی و امنیتی پاکستان را روشن تر کرده است، تاکید مقامات سیاسی این کشور بر گسترش همکاری ها با همسایگان برای حل مشکلات است.

نهایی شدن خط لوله صلح بین ایران و پاکستان در سال 2009 را می توان نقطه عطفی در روابط تهران و اسلام آباد دانست که می تواند روابط دیرینه، تاریخی و فرهنگی دو کشور را به گسترش همکاری های اقتصادی و امنیتی تا برقراری امنیت کامل در مرزها سوق دهد.