دکتر محمد بقایی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت معرفی آثار و آراء متخصصان هرمنوتیک در ایران گفت: از نخستین سالهایی که موضوع هرمنوتیک در ایران مطرح شد مورد توجه دوستداران حوزه فلسفه علم کلام و اصول قرار گرفت. پس از آن آثاری در این حوزه تألیف و مقایسه هایی میان پدیده هرمنوتیک در غرب و تفسیر و تأویل در دنیای اسلام به عمل آمد .
وی افزود: اما علت افول فعلی این است که دیدگاههای وسیعتری از این منظر در فرهنگ ایرانی اسلامی با قدرت تمام وجود داشته است که تحت عنوانهای تفسیر و تأویل پیوسته مطرح بوده است. بنابراین هرمنوتیک نتوانست به عنوان نظریه ای در حوزه تحقیق جذابیتی پایا داشته باشد از اینرو آثاری که در این حوزه تألیف شد گستردگی و نفوذ درخور توجهی، آنچنانکه از قرن هفدهم غرب را تحت تأثیر خود قرار داده بود نیافت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تعلیم و تربیت در مورد ضرورت معرفی بهتر این آثار اظهار داشت: بهترین طریق برای معرفی هرمنوتیک بررسی تطبیقی این شیوه با روشهای مربوط به علم تفسیر و تأویل است که می تواند دیدگاههای تازه ای برای اهل تحقیق و کسانی که در متون کهن و همچنین متون قابل تفسیر تحقیق می کنند مؤثر و مفید باشد.
بقایی در مورد اینکه نواندیشی دینی در ایران تا چه اندازه نیازمند تجهیز به آراء و رویکردهای هرمنوتیک است، گفت: اگر هرمنوتیک را تقریباً معادل با تفسیر و تأویل بگیریم می تواند به نوعی مرادف با بازنگری ، بازفهمی و بازاندیشی باشد که این عناصر خود از اصول اولیه نواندیشی دینی به شمار می روند ولی نباید فراموش کرد که اصولاً هرمنوتیک به معنایی که در غرب مطرح است در تحقیقات مربوط به اندیشه های دینی آن کارایی لازم را که درعلم کلام و علم اصول و نتیجتاً در تفسیر و تأویل که مطابق با مذاق شرقی است وجود ندارد.
نظر شما