حجت الاسلام یعقوب جعفری نیا مفسر و پژوهشگر قرآن کریم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: قرآن درباره عدالت طرحها و توصیه هایی دارد و عدالت را به عنوان یک ارزش والا می شناسد، این مفهوم به قدری از نظر قرآن حائز اهمیت است که هدف از بعثت انبیاء در آیه ای مسئله اجرای عدالت عنوان شده است .
هدف انبیاء طراحی جامعه ای است که مردم خود قائم به قسط باشند
وی افزود: خداوند در آیه 25 سوره حدید می فرماید: "ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانى) و میزان (شناسایى حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند." بنابراین عدالت به قدری از منظر قرآن حائز اهمیت است که یکی از اهداف بزرگ پیامبران شمرده شده است.
این پژوهشگر و مفسر قرآن کریم یادآور شد: نکته ای در این آیه وجود دارد و آن این است که هدف پیامبران اجرای عدالت در دو مرحله است که یکی همین آیه 25 سوره حدید است که اشاره به فرستادن پیامبران با کتاب و ترازو کرده تا مردم خود قائم به قسط باشند، عدالتی که در این آیه مطرح شده عدالت اجباری نیست. پیامبران در مرحله اول از نظر فکری و فرهنگی چنان زمینه سازی می کنند که نیازی به اجبار نیست و مردم خود قائم به قسط می شوند. این هدف بالاترین مرتبه است و هدف از رسالت پیامبران طراحی جامعه ای است که مردم آن به آن حدی از رشد برسند که خود قائم به قسط باشند.
عدالت؛ هدفی الهی
وی با اشاره به مرحله دوم اجرای عدالت در جامعه گفت: اگر این شرایط آرمانی حاصل نشود خداوند در مرحله دوم مسئله حدید را به معنای شمشیر و اعمال قانون متذکر شده است تا اگر عدالت اجرا نشد، با اعمال حاکمیت و بتواند عدالت را اجرا کنند. بنابراین عدالت در جامعه یکی از اهداف بزرگ الهی است.
گستره عدالت بسیار وسیع و متفاوت از مساوات است
حجت الاسلام جعفری نیا با تأکید بر ضرورت تعریف مفهوم عدالت در قرآن گفت: همه ادیان، مذاهب و مکاتب از عدالت دم می زنند اما مسئله مهم تعریف و چیستی عدالت است. عدالت در فرهنگ اسلامی این است که هرچیز در جای خود قرار گیرد. مفهوم عدالت با مساوات یکی نیست. گستره عدالت در قرآن به قدری وسیع است که در چند آیه مورد تأکید قرار گرفته است و در آیه 8 سوره مائده فرموده است: اى کسانى که ایمان آوردهاید! همواره براى خدا قیام کنید، و از روى عدالت،گواهى دهید! دشمنى با جمعیتى، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگارى نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام مىدهید، با خبر است!
وی اضافه کرد: احکام اقتصادی هم جزئی از عدالت است. قرآن همواره کلیات را مورد تأکید قرار داده است و تطبیق آن با مصادیق برعهده پیغمبر و معصومین و پس آن برعهده مومنین است قرآن برای اقتصاد یا سیاست الگوی خاصی ارائه نکرده است تا در آینده الگوی بهتری از آن ارائه شود. همین رویکرد راز جاودانگی قرآن است. در قرآن و اسلام اهداف مشخص و یافتن راهکارها به مردم واگذار شده است. البته عده ای اظهار می دارند که جزئیات نیز در قرآن ارائه شده است اما باید در پاسخ به این عده گفت که وظیفه یک دین ارائه جزئیات نیست، دین کلیات را می گوید و جزئیات مطابق با نیازهای مردم استخراج می شوند.
وی جاه طلبی ها، گناه و به ویژه معصیت دور شدن از مکتب انبیا رادر کنار عواملی چون بی تقوایی و بی ایمانی ، جاه طلبی، خودخواهی و منفعت جویی از عواملی دانست که موجبات انحراف از عدالت را فراهم می آورد.
نظر شما