بهمن نامور مطلق در گفتگو با خبرنگار مهر که به مناسبت 25 اردیبهشت (روز بزرگداشت فردوسی) صورت گرفت، با اشاره به جایگاه شاهنامه در میان آثار ادبی تاثیرگذار جهان کهن، گفت: فردوسی نه تنها تاثیر بی‌نظیری بر ادبیات فارسی گذاشته بلکه به جهت پرداختن به اسطوره‌ها خود به اسطوره تبدیل شده است. او همچنین سهم قابل توجهی در توسعه ادبیات جهانی از جمله ادبیات ترکی، عربی، اروپا و شبه‌قاره داشته است.
وی با بیان اینکه "قرن نوزدهم نقطه اوج شناخت اروپایی‌ها از فردوسی بود" افزود: این میزان شناخت تا اندازه‌ای بود که وقتی ویکتور هوگو درگذشت، از این اتفاق به عنوان فوت "فردوسی زمان" یاد می‌شد که این به خاطر آزادی‌خواهی، مناعت طبع و مبارزاتی بود که داشت؛ همان چیزهایی که ما در فردوسی می‌بینیم.
دبیر فرهنگستان هنر اضافه کرد: شخصی مانند ژول مول تمام زندگی‌اش را گذاشت تا شاهنامه را به زبان فرانسوی ترجمه کند. بخش زیادی از محققان و پژوهشگران و نیز تعداد زیادی از نویسندگان و شاعران غربی اوقات زیادی از عمر خود را صرف شناخت این اثر بزرگ کردند.
این پژوهشگر هنر و ادبیات در ادامه به تاثیرات شاهنامه در توسعه هنر در ایران اشاره کرد و گفت: شاهنامه یک متن اسطوره‌ای است و متاسفانه به خاطر ابعاد گسترده‌ای که دارد، خیلی مورد مطالعه هنرمندان ما قرار نگرفته است در حالی که به اعتقاد من اگر شاهنامه نبود بی‌شک هنر ایرانی بخش گسترده‌ای از نگارگری‌ها یا خوشنویسی‌های خودش را از دست می‌داد و ناقص می‌شد.
وی گفت: ما با شاهنامه صاحب ژانری به نام اسطوره‌نگاری در هنر شدیم و در هر دوره‌ای ما شاهد این نوع اسطوره‌نگاری و در واقع شاهنامه‌نگاری هستیم و معادل هنرهای تجسمی آن دوره محسوب می‌شود. البته شاهنامه بر هنرهای دیگر از قبیل هنرهای نمایشی و موسیقی تاثیر گذاشته و بضاعت‌های زیادی را هم در اختیار هنرهای نو مانند سینما قرار داده است.
نامور مطلق در عین حال استفاده از شاهنامه را در هنرهای نو نسبت به دوره‌های قبلی هنر ایرانی، اندک و کم‌فروغ ارزیابی کرد و افزود: آفرینش آثاری مثل شاهنامه بایسنقر، شاهنامه طهماسب و شاهنامه شاه عباس تلاشی بود برای ترسیم ویژگی‌های هنر ایرانی در دوره‌های مختلف در حالی که امروز از این بضاعت‌ها استفاده نمی‌شود.
این پژوهشگر عرصه هنر دلیل بی‌توجهی هنرمندان معاصر را به وجوه هنری آثاری مانند شاهنامه، تغزلی‌شدن آنها (هنرمندان) ارزیابی کرد و گفت: یک جامعه برای تعادل خودش به همه ژانرها از جمله حماسی و تغزلی نیاز دارد و متاسفانه از روحیه سلحشوری جوانانمان کاسته‌ایم.
دبیر فرهنگستان هنر تاکید کرد: شاهنامه فقط به خاطر اسمش مهم نیست به این خاطر مهم است که روحیه حماسی را در دل جوانانمان زنده نگه می‌دارد؛ چیزی که ما در این دوره نیازمند آن هستیم و تعادل جامعه با اهمیت دادن به شاهنامه حاصل می‌شود.
نظر شما