دکتر محمد علی آذرشب رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مهمترین نکته در رابطه با تدوین یک الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تعریف واژه پیشرفت است.
وی افزود: گاهی پیشرفت معنای صرف مادی پیدا می کند و از آن با عنوان کشف ابزارهای مادی یاد می شود که بشررا برای راه اندازی اهداف مد نظر خود یاری می کند. این تعریف نمی تواند تعریفی باشد که ما درنظر داریم. همچنین گاهی بشر به یک سری کشفیاتی دست می یابد که نه تنها پیشرفت بلکه نابودی را موجب می شود. این کشفیات در تاریخ معاصر موجبات نابودی بشر را فراهم کرد.
آذرشب با اشاره به ضرورت ارائه تعریفی از پیشرفت که هدف و مقصد را معین کند گفت: تعریف بومی، اسلامی و ایرانی از واژه "پیشرفت" عبارت است از کنترل غرایض بشر توسط عقل و شعور است. عقل و شعور باید بر غرایض بشری حاکم باشد در غیر این صورت غرایض بشری ویرانگر خواهد بود. قبل از اسلام در ایران کتابهایی با عنوان شاید نشاید، شایسته نشایسته وجود داشت که به عربی هم ترجمه شده است، در این کتابها هدف را تربیت عقل و شعور انسانها دانسته و یادآور شده است که اگر عقل و شعور انسانها پیشرفت کرد جامعه هم پیشرفت می کند.
رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب تأکید کرد: معیار پیشرفت در سطح فردی و اجتماعی کنترل غرایض بشری با سلطه عقل و شعور است.
وی تصریح کرد: از دیگر مؤلفه ها می توان به توجه نسبت به کرامت انسان اشاره کرد همانطور که در قرآن نیز مورد تأکید قرار گرفته است. هرگونه اقدامی که به کرامت انسان خدشه وارد می کند باید از صحنه بشریت زدوده شود. کلیه کارها طاغوتها ، مستکبرین و فرعونهای تاریخ با از بین بردن کرامت انسانی مساوی بوده است. مبارزه با این رویکرد نیازمند ایجاد فضایی برای فرهنگ و تمدن اسلامی انسانی صحیح است.
آذرشب همچنین گفت: از دیگر مؤلفه هایی که باید در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مورد توجه باشد " عشق " است. فرهنگ اسلامی حتی در قرآن نیز مسئله " حب" را مورد تأکید قرار داده این الفت بین قلوب، زدودن کینه ها و ایجاد فضای تفاهم و هماهنگی میان بشریت در ادبیات هم مشاهده می شود که از ویژگیهای تمدن ایرانی اسلامی است و می تواند در تدوین الگوی اسلامی ایرانی لحاظ شود.
نظر شما