به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، تنها کمبود نیروی متخصص مشکل موزه ها نیست و باید گفت که برنامه های فعلی موزه ها جذابیت و گیرایی لازم را ندارند و بازدیدکنندگان ساعات قابل توجهی را به موزه اختصاص نداده یا حداقل برای بازدید دوباره از موزه راغب نیستند.
هنوز جایگاه موزه در حفظ ارزشهای فرهنگی و هنری تاریخ گذشتگان مادر این استان برای عده ای روشن نشده است و مسئولان میراث فرهنگی نیز درصدد رفع موانع رونق این امکان فرهنگی نیستند.
آذربایجان غربی با اینکه سرزمین ادیان و اقوام گوناگون است و در دوره های مختلف دچار تحولات بسیاری شده است، تنها یک موزه مجزای مردم شناسی در شهرستان مهاباد داراست، در حالی که می توان با ایجاد موزه برای دوره‌‌های مختلف تاریخی و حتی برای مذاهب مختلف، تاریخ کهن این سرزمین را برای گردشگر روایت کرد تا آنها برای پیگیری سیر تحولات راغب شده و از نزدیک نظاره گر مناطق مختلف باشد.
با توجه به راهبردهای کارشناسان فرهنگی با رونق موزه ها علاوه بر حفاظت از میراث کشورمان می توان صنعت گردشگری را نیز توسعه داد.
به راستی تاکنون ارزیابی کرده ایم به چه میزان در حفاظت و نگهداری از میراث گذشتگان کوشا بوده ایم؟
عکس تزئینی است
با اینکه موزه آیئنه تمام نمای فرهنگ و تمدن بشری هر سرزمینی است که در طول تاریخ با تنوع آثار، زوایای گوناگون اندیشه و آداب گذشتگان را به مخاطبان دورانهای آتی معرفی می کند اما موزه ها با وجود متولیان بسیار در آذربایجان غربی از پویایی و به روز رسانی لازم برخوردار نیستند.
چه بسیار آثار باستانی و تاریخی در گوشه کنار این استان به دست فراموشی سپرده شده اند و با تخریب و نابودی مواجه هستند و کسی صدای ناله و غم آنها را نمی شنود و پاسخ مسئولان امر در برابر عدم جلوگیری از بروز تخریبها تنها کمبود منابع مالی است.
تاریخ و فرهنگ منطقه همراه با ارزشهای یک ملت در سایه میراث باقیمانده شناخته می شود و اگر روند کنونی نگهداری و حفاظت از آثار باستانی همچنان ادامه یابد برای آیندگان حرفی برای گفتن نخواهیم داشت.
با وجود اینکه میراث تاریخی این استان بسیار بی شمار است اما تعداد موزه های استان به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد اما آنچه که امروز آذربایجان غربی بیش از قبل به آن احتیاج دارد افزایش بهره وری میراث فرهنگی خود است، تا بتوان با نمایش گنجینه ارزشمندش، تمدن کهن و غنی را به رخ جهانیان بکشد.
موزه های آذربایجان غربی در مکان مناسبی احداث نشده اند
مسئول موزه های استان در گفتگو با خبرنگار مهر در ارومیه گفت: در حال حاضر هفت موزه در استان آذربایجان غربی در شهرهای ارومیه، نقده، خوی، میاندواب، ماکو و مهاباد وجود دارد که 30 هزار قلم اشیا تاریخی در آنها نگهداری می شود اما تنها چهار هزار قلم از این اشیاء تاریخی به نمایش گذاشته شده است.
محمد قربانی کمبود نیروی متخصص را معضل اصلی مزه های استان عنوان کرد و اظهار داشت: برای شرح و توصیف وقایع گوناگون تاریخی و بیان تاریخچه اشیای باستانی نیاز به کارشناسان خبره و علاقمند به حرفه باستان شناسی است.
وی نامناسب بودن مکان قرارگیری موزه ها را از مهمترین دلیل استقبال کم مردم از موزه ها دانست و گفت: موزه ها باید در بافتهای مرکزی و پر تردد شهری قرار گیرند و مکان فعلی برخی موزه های استان نیاز به بازنگری دارند.
فضای فیزیکی موزه های استان از حد استاندارد پایین است
وی افزود: گنجایش فضای داخلی اکثر موزه های استان بسیار کم است و برای ایجاد بخشهای نو و جدید لازم است فضاسازی کافی انجام گیرد و ساخت و راه اندازی موزه دراستان در هر سطح و اندازه با مشکلات زیادی رو بروست که باعث می شود موزه‌ها از حد استاندارد پایین‌تر باشند و در جذب مخاطب نتوانند موفق باشند.
قربانی با بیان اینکه استانداردسازی موزه ها باید در راس برنامه های فرهنگی قرار گیرد، بیان کرد: امسال بازسازی و تعویض ویترینهای موزه ارومیه آغاز می شود و برای تقویت بخش مردم شناسی موزه لازم است تدابیری اخذ شود.
این مسئول خاطرنشان کرد: موزه عامل برجسته ای در هم اندیشی و نزدیکی تمدنها به یکدیگر محسوب می شود که در راستای تبادل دیدگاه ها و حفظ هویتهای فرهنگی در کنار تقویت تعامل اقوام جایگاه ویژه ای داراست.
عکس تزئینی است
وی نگهداری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آنها به آیندگان را از بارزترین اهداف تشکیل موزه عنوان کرد و افزود: ارزیابی و قیاس میان پدیده های تاریخی، علمی، فنی، صنعتی و هنری گذشتگان با عصر معاصر و ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام به همراه شناخت و نمایش سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی از دیگر دستاوردهای موزه هاست.
مدیریت جامعه باید با دید باز و وسیع به موزه ها نگاه کند
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در ارومیه، در خصوص راهکارهای حفاظت از موارث فرهنگی، بیان کرد: در دنیای کنونی نگهداری و مراقبت از میراث فرهنگی معنوی در راستای ارتقای تبادلات فرهنگی ملتها بسیار حائز اهمیت است و اگر با دید باز و وسیع به مکانهای فرهنگی نگاه شود و باور کنیم این اماکن بستر مناسبی برای جذب مخاطبین هستد، می توان بسیاری از مشکلات پیش روی رونق و توسعه موزه را رفع کرد.
حسن سپهرفر افزود: در حال حاضر مقابله با تغییر معنویات آثار تاریخی و همچنین پژوهش و مطالعه دقیق میراث فرهنگی در جهت کشف ارتباطات فرهنگی آثار با زندگی مردم ، رسالت مهمی است که بر عهده سازمانها و تشکلهای فرهنگی قرار دارد.
وی با تاکید براینکه لازم است ارتباط مردم با موزه ها ارتقا یابد، بیان داشت: با ایجاد ارتباط تنگاتنگ مردم با موزه ها علاوه بر حفظ حیات مادی موزه ها می تواند تصویر روشن و صریحی از فرهنگ و تمدن دیرینه یک ملت را نمایش دهد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان موزه را اینگونه توصیف کرد: موزه، صحنه زنده ای از فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و اعتقادات گذشتگان و نیاکان را برای آیندگان به نمایش می گذارد.
سپهر فر معتقد است: موزه را نباید مکانی دانست که در آنجا صرفا آثار تاریخی و باستانی نگهداری می شود، بلکه تمامی نمایشگاه های هنری، علمی، جانوری، پزشکی ، نگارخانه ها، کتابخانه ها و آرشیوها و بیشتر بناهای تاریخی به نوعی موزه هستند.
وی در زمینه پربار شدن و غنی شدن موزه ها پیشنهاد داد: با موزه آرایی سنجیده و راهنمایی مناسب باید ارزش تاریخی و هنری اشیاء به بینده منتقل شود و ارتباط فرهنگی بازدیدکننده با آثار تاریخی عمیق تر و پایدارتر شود.
سپهرفر یادآور شد: باید فرهنگ آموزش موزه ها را گسترش داد و موزه را همانند یک مرکز آموزشی و پژوهشی در راستای ارتقا دانش و آگاهی بازدیدکنندگان حرکت داد.
وی افزود: پهنه گسترده ای را برای این کار باید در نظر گرفت، رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی را تشویق به معرفی ارزش تاریخی این آثار کرد و با پخش برنامه های مختلف آموزشی بر آگاهی مردم افزود.
این مسئول با تاکید بر ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در کنار موزه ها از جمله تالار سخنرانی، سینما، تئاتر، بوستان، شهربازی، گفت: مردم را باید به سمت موزه ها کشاند.
هفت موزه محلی آذربایجان غربی تجهیز می شود
سپهرفر از تجهیزسازی هفت موزه محلی در آذربایجان غربی خبر داد و بیان داشت: موزه ساعت در ارومیه و موزه سنگ در محوطه بنای سه گنبد در ارومیه، موزه جنگ چالدران و موزه مجموعه جهانی قره کلیسا و موزه سرگیس خوی از مهمترین موزه های آثار تاریخی و باستانی استان بشمار می آید که بعد آماده سازی راه اندازی می شوند.
یکی از بازدید کنندگان موزه ارومیه در خصوص وضعیت موزه ها گفت: با اینکه در کشورمان اشیا تاریخی فراوانی وجود دارد اما یک موزه کامل و جامعی راه اندازی نشده است و بسیاری از آثار نفیس و ارزشمند در دیگر موزه های جهان به نمایش گذاشته شده اند.
عکس تزئینی است
سالار خنجری ادامه داد: مشکل اصلی موزه های کشور این است که برنامه های جذاب و گیرایی برای بازدید کنندگان که بتوانند ساعات بیشتری در موزه سپری کنند اجرا نمی شود و دیدار از موزه تنها به تماشای ویترین ها خلاصه می شود.
وی نبود کارشناس که بتواند در زمینه آثار باستانی اطلاعات کاملی ارائه دهد را از دیگر مشکلات موزه ها بیان کرد و خواستار شد: مسئولان موزه ها را بیشتر مورد توجه قرار دهند و کمک کنند این امکان ارزش راستین خود را باز یافته و به مراکز بزرگ پژوهشی تبدیل شوند.
استان آذربایجان غربی با داشتن هزاران اثر تاریخی، محوطه های باستانی، یکی از سایتهای مهم تاریخ تمدن انسانی در غرب کشور می‌باشد که تاکنون هزار و ۲۶۳اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
موزه، نگین فرهنگ و هنر و تمدن هر سرزمینی است و راه اندازای موزه های متعدد در جنبه های مختلف نشان دهنده توسعه یافتگی جوامع است بنابراین در آذربایجان غربی لازم است مدیران فرهنگی نسبت به مشکلات و معضلات موزه ها نگاه ویژه داشته باشند و توسعه موزه ها بعنوان یک نیاز ضروری مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما