آیین مذهبی ارامنه در قره کلیسای چالدران برگزار شد

به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، همه ساله مراسم مذهبی ارامنه جهان همزمان با سالروز شهادت تاتائوس مقدس یکی از حواریون حضرت مسیح (ع) در اثر تاریخی و فرهنگی قره کلیسای چالدران برگزار می شود.

به گفته مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی مراسم مذهبی سال گذشته قره کلیسا، به علت سقوط هواپیمای حامل جمعی از هموطنان ارمنی لغو شده بود و برگزار نشد و مراسم امسال ارامنه در قره کلیسا نیز به خاطر درگذشت اسقف "نشان توپوزیان" خلیفه کل ارامنه آذربایجان از سه روز به یک روز تقلیل یافت.

در سالهای گذشته آیین مذهبی قره کلیسا به مدت سه روز برگزار می شد که در آخرین روز، آیین عشای ربانی (باداراک) با حضور خلیفه کل ارامنه انجام می شد.

برای هماهنگی و خدمات رسانی به مهمانان آیین مذهبی امسال قره کلیسا، ادارات و نهادهای مختلفی چون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی، فرمانداری چالدران، فرماندهی انتظامی، جمعیت هلال احمر و خدمات پزشکی و درمانی استان و نهادهای خدمات عمومی منطقه همکاری داشتند.

قره کلیسا یا کلیسای تاتائوس که به عنوان نهمین اثر کشور در ردیف آثار جهانی به ثبت رسیده است یکی از زیباترین آثار تاریخی واقع در شمال آذربایجان غربی است که نظر هر گردشگری را با معماری بی نظیرش به خود جلب می کند.

بر اساس تحقیقات انجام شده، این کلیسا قدیمی ترین کلیسای عالم مسیحیت به شمار می رود و قدمت آن به قرنهای هفتم و دوازدهم میلادی بر می گردد.

قره کلیسا که در بین ارامنه جهان به تاده مقدس معروف است در 20 کیلومتری شمال شرق شهرستان چالدران بر روی مزار تاتائوس حواری حضرت مسیح (ع) احداث شده است.

این بنای تاریخی - مذهبی به سبب برخورداری از معماری بی نظیرش در تیر سال 87 به عنوان نهمین اثر ثبت شده کشور در سی و دومین نشست میراث جهانی یونسکو در کبک کانادا در فهرست آثار تاریخی جهان قرار گرفت و ثبت جهانی شد.

قره کلیسا (کلیسای تاتائوس) در هفت کیلومتری جاده چالداران - قره ضیاءالدین و در دامنه کوه و روی تپه "ماهور" قرار دارد.

قره در زبان آذری به معنای سیاه است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از ساختمان کلیساست.

ظاهرا ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگهای سیاه ساخته شده که پس از بازسازی، قسمتی از سنگها به وسیله سنگهای سفید جایگزین شده است.

تاریخچه ساخت این کلیسای قدیمی به عنوان اولین کلیسای جهان مسیحیت بر اساس اسناد موجود به بعد از شهادت تاتائوس مقدس در این منطقه که توسط جانشین پادشاه ارمنستان اتفاق افتاده بر می گردد.

گفته می شود پادشاه ارمنستان "آبکار" از حضرت مسیح (ع) دعوت می کند تا به ارمنستان سفر کند و پیامبر مسیحیان نیز در پاسخ به او قول می دهد تا یکی از حواریون را نزد او بفرستد.

پس از عروج حضرت مسیح (ع)، توماس، "تاتائوس" را که از حواریون حضرت مسیح بود، به ارمنستان فرستاد. پس از مرگ "آبکار" خواهرزاده اش "سانادروک" بر تخت می نشیند و به تاتائوس دستور می دهد از تبلیغ دین مسیح دست بردارد.

تاتائوس برخلاف دستور پادشاه عمل می کند و در نتیجه 3500 نفر به دین مسیحیت می گروند که در میان آنها "ساندوخت" دختر پادشاه نیز وجود دارد.

پادشاه ارمنستان دستور قتل تمامی ارامنه مسیحی از جمله دختر خود را صادر می کند. بعد از شهادت حواری حضرت مسیح (ع)، او را در محل کنونی کلیسای تاتائوس به خاک می سپارند. بعدها روی قبر او نمازخانه کوچکی می سازند و در قرن هفتم میلادی این نمازخانه به کلیسای بزرگی تبدیل می شود.

قره کلیسا در بین ارامنه مقدس است و بسیاری از آنان فرزندان خود را برای غسل تعمید به این کلیسا می برند، در آنجا جشن می گیرند، گوسفند قربانی می کنند و از خدا و حضرت مسیح (ع) خواسته های خود را طلب می کنند.

در تیر ماه یا مرداد ماه هر سال، هموطنان ارمنی از سراسر ایران به این کلیسا می آیند و ضمن زیارت مقبره "تاتائوس مقدس" آیینی موسوم به "باداراک" (عشای ربانی) و نیایش و قربانی به جای می آورند.

به سبب شهرت جهانی این کلیسا، مسیحیان دیگر کشورهای جهان از جمله ارمنستان، سوریه، لبنان، هلند، فرانسه، اتریش، آلمان، کانادا و دیگر کشورها نیز در این مراسم شرکت می کنند.

قره کلیسا در سال 1319 میلادی بر اثر زلزله تخریب و در سال 1329 میلادی دوباره بنا شد.

در سال 1691 میلادی نیز با نصب سنگهای سیاه در آن تعمیر و مرمت شد.

این کلیسا در سال 1810 میلادی دوباره از سوی "سیمون بزنونی" اسقف ماکو به وسیله سنگهای سپید مرمت و تعمیر و در دوره قاجار نیز توسط عباس میرزا مجددا مرمت و ساماندهی و زمینهای زیادی وقف آن شد که کتیبه سنگی نصب شده بر سردرب این بنا بیانگر این مدعاست.

قره کلیسا یکی از زیباترین و پر نقش و نگارترین کلیساهای ارمنیان در ایران است.

نقش برجسته هایی که در این کلیسا دیده می شود، در نهایت زیبایی، ظرافت، تناسب و با مضامین مرتبطی به دست هنرمندان باذوق، باتجربه و با مهارت ساخته شده است.

این بنا دارای دو بخش است بخش قدیمی با سنگهای تراشیده و سیاه و بخش جدید نیز با سنگهای سفید ساخته شده است.

کلیسای تاتائوس دارای دو گنبد زیبا در اندازه 24 متر و 18 و نیم متر است که گنبد 18.5 متری آن در قسمت کلیسای قدیمی و سیاه و گنبد 24 متری در بخش جدیدتر و بزرگتر کلیسا یا قسمت سفید قرار دارد.

قسمت خارجی آن نیز دارای طرح های معماری جالب و زیبایی شامل نقشهای گل و بوته، تصاویر انسان و اشکال حیوانات و نقوشی مشتمل بر وقایع داستانی است.

تعداد دیرهای اطراف کلیسا نیز 44 باب و مساحت کل مجموعه شش هزار و 285 مترمربع است.

در طول سالیان متمادی این کلیسا بارها دستخوش زلزله و غارت واقع شده اما همچنان پابرجا مانده است که به عقیده مسیحیان، دلیل این پایداری تنها جنبه مقدس بودن این مکان است.

در فاصله کمی از قره کلیسا، مقبره ساندوخت، دختر سانادروک، پادشاه ارمنستان قرار دارد که بر اثر تبلیغ مسیحیت از سوی تاتائوس به دین مسیحیت گروید و همراه با تاتائوس و دیگر مسیحیان به دستور پدرش به قتل رسید.

این مقبره نیز از سنگ های مکعبی تراشیده شده و همراه با ملات ماسه و آهک ساخته شده است.

طاقهای مورد استفاده در آن از نوع رومی است و دارای یک سالن اصلی به همراه اتاق محراب است، این مقبره نیز بازسازی و احیا شده است.

وجود اثر جهانی قره کلیسا و مقبره سید صدرالدین وزیر شاه اسماعیل صفوی و شهدای جنگ چالدران و دیگر آثار تاریخی در این شهرستان سبب شده است که چالدران به عنوان یک منطقه گردشگری همه ساله شاهد حضور جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی باشد.