به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، طرح ساماندهی و رفع خطر در ساحل گرگر شوشتر در حالی آغاز شد که قرار بود بخش قابل توجهی از آثار تاریخی موجود در ساحل گرگر به چرخه بازدید گردشگران وارد شود.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان در این خصوص به خبرنگار مهر در اهواز گفت: این پروژه به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان به دلیل مناقشه موجود میان سازمان میراث فرهنگی و سازمان آب و برق به تعطیلی رسیده و دلیل اصلی مناقشه موجود میان این دو سازمان تنها دخل و تصرف و تغییر در بستر رودخانه است که به اشتباه در طرحهای در نظر گرفته شده پیش بینی شده است.
در همین خصوص برای ساحل سازی در این منطقه دیواره کوتاهی احداث شده که این امر باعث شده تا تصور تغییر بستر رودخانه و دخل و تصرف در رودخانه در این منطقه قوت بگیرد و به این دلیل پروژه تعطیل شده است.
سازمان آب و برق خوزستان در ابتدا این مشکل را با توصیه و تذکر پیگیری کرد اما با ادامه کار، سازمان آب و برق مانع از اجرای پروژه شده و با طرح شکایت پرونده ای برای این امر تشکیل داده است.
نهر گرگر یکی از آثاری است که در فهرست آثار جهانی به عنوان مجموعه بناهای آبی تاریخی شوشتر ثبت شده است. در سواحل این نهر دستکند آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که شامل تعدادی بنای آبی، مناظر طبیعی، بافتهای تاریخی می‌شود.
دستکندهای بسیاری در حاشیه نهر گرگر وجود دارد که در گذشته علاوه بر اینکه محل استراحت و تفریح ساکنان در منطقه و محلات شوشتر بوده، عملکرد ویژه‌ای در حفظ و نگهداری بناهای آبی داشته است.
از ۵۰ سال پیش که شهرهای ایران به صورت مکانیزه توسعه یافت و در نتیجه ساخت و سازها و تغییرات در شهرها به وجود آمد و به دنبال این امر شهر شوشتر نیز تحت تاثیر قرار گرفت و سواحل گرگر دستخوش تغییرات و مشکلات عدیده‌ای شد.
از جمله این مشکلات می‌توان به روانه شدن بخشی از فاضلابها به این منطقه، دفع نخاله‌های شهری در این محدوده، از بین رفتن دسترسیها به رودخانه یکی پس از دیگری و تغییر بخشی از بافت متصل به این رودخانه که آسیب جدی به دنبال داشت، اشاره کرد.
از سال ۸۷ محدوده ساحل گرگر به عنوان یک منطقه و محدوده‌ای که از نظر آثار تاریخی و منظرگاه‌های ویژه طبیعی و فرهنگی غنی است، مورد توجه قرار گرفت این در حالیست که در گذشته نه چندان دور ساکنان محله شوشتر خاطرات بسیاری از این محوطه‌های تاریخی داشتند و مراسم و آئینهای ویژه‌ای را در این محدوده در فصول مختلف سال به اجرا در می‌آوردند.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان و پایگاه سازه‌های آبی تاریخی شوشتر طرحی برای ساماندهی و رفع خطر این محدوده با اهدافی همچون پاکسازی، خواناسازی، احیای آثار تاریخی و ایجاد تفرجگاهی برای ساکنان محلی و گردشگران تهیه کرد و با پیگیریهایی که توسط مسئولان به عمل آمد پروژه‌ای تحت عنوان ساحل گرگر شوشتر تعریف شد.
مجتبی گهستونی افزود: اما به منظور ساحل سازی در این منطقه دیواره کوتاهی احداث شده که این امر باعث شد تا برای متولی رودخانه ها یعنی سازمان آب و برق خوزستان تصور تغییر بستر رودخانه و دخل و تصرف در رودخانه در این منطقه قوت بگیرد.
وی ادامه داد: با اجرای این پروژه از هشت لوله یا خط فاضلابی که در آن منطقه فرو می‌ریخت یا دفع می‌شد، هفت خط انتقال جمع آوری و به شبکه فاضلاب شهر منتقل می شد.
گهستونی عنوان کرد: همچنین دستکندهای تاریخی موجود در حاشیه رود گرگر خواناسازی شده و تعدادی از آنها از زیر نخاله‌ها و زباله ها آشکار شدند و همچنین بخش عمده نخاله‌ها و زباله‌هایی که در این ساحل در ۵۰ سال گذشته دفع شده بود،جمع آوری و از آنجا به بیرون از محل دفع شد.
وی ادامه داد: مرمتهای سازمان میراث فرهنگی خوزستان همچون بعضی سازمانهای دیگر از استاندارهای اولیه برخوردار نیستند که نمونه این مرمتهای غیر اصولی را می توان در پل شادروان و مسجد جامع شوشتر، کوشک نور آباد ایذه و قلعه تل باغملک مشاهده کرد.همانطور که معاون عمرانی استاندار خوزستان نیز اعتقاد دارد در حال حاضر هیچ دستگاهی در خوزستان وجود ندارد که بتواند ادعا کند در تمام کارها و پروژه هایش کیفیت مورد نظر و استانداردهای لازم را رعایت می کند.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان تصریح کرد: با توجه به اینکه پروژه ساماندهی ساحل گرگر یکی از بزرگترین و مهمترین پروژه های میراث فرهنگی خوزستان است در ابتدایی ترین مراحل ساماندهی با توقف مواجه و اعتبارات لازم به آن تخصیص داده نشده است. این در حالیست که سازه های آبی شوشتر با ۱۴ سازه از وسیعترین مجموعه های از هم تشکیل شده برخوردار است که در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده پروژه ساماندهی ساحل گرگر اگر با موفقیت ادامه می یافت، می توانست در نوع خود یکی از طرح هایی باشد که هم بسیاری از بناها را با مرمت و بهره برداری مواجه کند و هم گردشگری شوشتر را رونق ببخشد.
گهستونی تاکید کرد: بی شک اگر در دل پروژه ساماندهی ساحل گرگر مرمت مجموعه عظیم و منحصر به فرد خان که شامل حمام، مسجد، باغ، شاه نشین، ساباط، خانه مرعشی، زورخانه، نهرهای دستکند است و در ادامه مسیر بناهای دیگری مثل برج عیار، نیایشگاه صابئین، ساختمان کشتارگاه، کت های دکان شمس و سادات، چهارطاقی، قنات و.... وجود دارد با موفقیت صورت بگیرد باید با درایت بعدی مدیران شاهد تحول جدی در حفظ میراث فرهنگی شوشتر و رونق گردشگری این شهر باشیم.
وی گفت: عمده پروژه ساماندهی ساحل گرگر که از حوالی گرگر شروع و تا مجموعه خان منتهی می شود توسط یک پیمانکار غیر بومی و بخش کوچک آن توسط یک پیمانکار بومی به مرحله اجرا در آمد و اگرچه کمبود اعتبارات عمده علت توقف این پروژه عنوان می شود اما سو مدیریت و به وجود آمدن موانع دیگر از جمله دلایل این پروژه عظیم محسوب می شود.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان گفت: از جمله مشکلاتی که پس از مزاحمتی که خانه های حاشیه گرگر برای به سرانجام رسیدن این طرح ایجاد می کنند فاضلابهایی است که در حاشیه گرگر وجود دارد.
گهستونی تصریح کرد: در ادامه چالشهای موجود در شوشتر توقف ساماندهی پل بند گرگر که یک هفته پس از ثبت سازه‌های آبی شوشتر در آثار ثبت شده جهانی به دلیل گمانه زنیهای غیر اصولی پایگاه سازه های آبی شوشتر فرو ریخت باعث نارضایتی های گسترده ای شده به گونه ای که پرویز پور فرخی، مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان در نشست با تشکلهای دوستدار میراث فرهنگی استان خوزستان که در شهرستان باغملک برگزار شد، "ارسطو زاده" مدیر پایگاه سازهای آبی شوشتر و رئیس اداره میراث فرهنگی را مورد انتقاد قرارداد و ادعا کرد وی را محاکمه می کند.
پروژه ساماندهی پل بند گرگر نیز مشکل دیگری است که بین دو سازمان میراث فرهنگی و آب و برق خوزستان ایجاد شده، مشکلی که در نهایت حوصله استاندار خوزستان را به سر آورد تا در نهایت در نخستین روزهای مهرماه جلسه ای برای حل مشکلات میراث فرهنگی شوشتر در همین شهر تشکیل شود.
استاندار خوزستان که ناراحتی مردم را به دلیل بسته بودن نیمی از مهمترین پل شوشتر را بارها از نزدیک دیده است در نهایت به اداره کل میراث فرهنگی خوزستان برای رفع مشکل پل تاریخی گرگر تذکر داد و از آنها خواست باید تلاش بیشتری کند تا حداکثر تا آذرماه این پروژه به اتمام برسد.
این پل تاریخی که وضعیت بسیار ناگواری دارد از سال گذشته پروژه مرمت آن آغاز شده ولی تاکنون کمتر از ۳۰ درصد از آن اجرایی نشده است.
پل گرگر که حد واسط میان شهر است در صورتی که فرو بریزد علاوه بر آنکه برای شهر شوشتر مشکلات ترافیکی و تامین آب ایجاد می‌کند باعث تخریب شدید بخشی از سازه های آبی خواهد شد که در فهرست آثار جهانی ثبت شده اند که با وقوع این اتفاق، سازه های آبی شوشتر قطعا در لیست آثار در معرض خطر یونسکو قرار می گیرد.
نظر شما