غربیها قابلیتهای گفتگو بین ادیان الهی را نادیده میگیرند

به گزارش خبرنگار مهر در قم، حجتالاسلام احمد مبلغی صبح شنبه در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به سخنرانی خود در یک برنامه گفتگویی با عنوان «رابطه اسلام و غرب» که با حضور شخصیتهایی از جهان اسلام به میزبانی ترکیه برگزار شد اظهار داشت: میتوان گفت که رابطه اسلام و غرب نسبتا وارد مرحله بحرانی شده است. این به دلیل مجموعهای از اقدامات برخی از غربیهاست که با محور قراردادن توهین به مقدسات اسلام و ترویج گفتمان تروریسم در مقابل اسلام صف آرایی کرده‌اند.

وی ادامه داد: اگر رابطه بحرانی اسلام وغرب عادی نشود آسیبهای زیادی بشریت و آینده آن را تهدید میکند. از این جهت بهترین راهکار در این زمینه گفتگو در قالب چارچوبی مناسب و درست میان این هر دو است. اما پیش از آن باید توجه داشت که لازم است قبل از هر چیز بر سر چگونگی این گفتگو به توافق دست یافت.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: ورود به گفتگوهایی با سه خصلت کنترل شدگی، مقطعی و متمرکز در چارچوب گفتمان ظالمانه و یکطرفه علاقمند به تروریست دانستن مسلمانان نه تنها به اصلاح رابطه اسلام و غرب نمیانجامد بلکه ای بسا به تشدید هر چه بیشتر آن نیز منجر سود. رفع این مشکل بینالمللی در گرو بکارگیری همه ظرفیتهای طرفین است.

استفاده از نقاط مشترک برای گفتگو

مبلغی با بیان اینکه دانشگاهها و عالمان دین هر دو طرف و دیگر مجموعههای فکری و فرهنگی باید وارد این گفتگو شوند اظهار داشت: درست است که در مبانی مورد پذیرش غرب و اسلام اختلافاتی جدی وجود دارد ولی نکات مشترک دینی، فراتمدنی، انسانی و واقعیتهای مربوط به زندگی بشریت نیز به چشم می‌آید. از این نقاط مشترک میتوان برای عزیمت در مسیر این گفتگوها بهره برد و آنها را پشتوانههایی برای تداوم آن قرار داد.

وی ضمن تاکید بر ضرورت انسانی بودن چارچوب گفتگو و پرهیز از تهمت زدن به همدیگر گفت: متاسفانه رویکرد غالب بسیاری از سیاسیون و دولتمردان غرب در قبال اسلام و مسلمانان تهمت زنی است که هرگز انسانی و عادلانه نیست.

کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به این نکته که متاسفانه قابلیتهای گفتگو از نظر غربیها نادیده گرفته میشود تصریح کرد: پشت صحنه و آن سوی منطق تعامل رادیکالیسم غربی را با مسلمانان در دو کلمه میتوان خلاصه کرد(هر چند آن را صراحتا بر زبان جاری نکنند)؛ یکی اینکه آنچه ما میخواهیم انجام دهید و دیگر اینکه آن گونه که ما میخواهیم گفتگو کنید.

اهانت به مقدسات مسلمانان به ضرر همه جوامع بشری است

مبلغی ضمن محکوم نمودن اهانت کنندگان به ساحت مقدس اسلام، افزود: اسلام هدایتگر بخشی بزرگ و قسمتی جدانشدنی از جامعه بشری است، بنابراین تهمت زدن به این دین آسمانی و اهانت به مقدسات آن، تلاش در جهت رخنه و لطمه به جامعه بشری است که تداوم آن شکاف در جامعه بین المللی را بیشتر کرده و نتایج آن به ضرر همه حتی خود غربیها خواهد بود.

وی ادامه داد: شاید گروهها و لایههایی از جامعه غربی به خیال باطل خود تصور کنند اسلام از این تهمتها (اتهام تروریست بودن) ضربه میخورد؛ ولی آنها از بازتابهای منفی و رو به افزایش این کار، نسبت به خود به شدت غافل هستند.

تروریسم فعل طبیعی جامعه اسلامی نیست

عضو شورای مرکزی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: غربیها گفتگو با مسلمانان را در قالب گفتمان تروریسم که از اول باطل و غیرواقعی است، قرار دادهاند، آنها مسلمانان را متهم به تروریسم میکنند تا به خیال خام خود با گفتگو ما را از ترور باز دارند. این در حالی است که دین اسلام مخالف جدی و سرسخت تروریسم است و در صحنه عمل نیز بیشترین قربانیان تروریسم در یک قرن اخیر، مسلمانان بوده‌اند.

مبلغی تاکید کرد: هر چند برخی از کشورهای اسلامی محل وقوع نمونههایی از حرکتهای کور تروریستی شده است، اما در واقع ترور فعل طبیعی جامعه اسلامی نیست، بلکه محصول ارتباطات نادرستی است که بر جامعه بشری سایه افکنده است و عواملی همچون "دین ستیزی" و  تلاش برای ایجاد تفرقه میان جامعه اسلامی و... به ظهور آن در خاورمیانه کمک کرده است.

گفتمان تروریسم، تروریسم گفتمانی است

مبلغی با بیان اینکه گفتمان تروریسم غیرانسانی و ناعادلانه است و به معنای تروریسم گفتمانی است، گفت: انتخاب آن از طرف غرب برای تعامل با مسلمانان، به نوبه خود به ترور هویت و شخصیت مسلمانان میانجامد و یک مجموعه بزرگ دینی را در گستره جهان در چرخه‌ای منتهی به ترور شخصیت قرار می‌دهد. ممکن است در ظاهر گفتمان تروریسم، نقاب انسانی بر چهره اندازد، ولی واقعیت آن غیرانسانی و ظالمانه و برهم زننده نظم جهان است؛ چه آنکه گفتمان تروریسم ذاتا اتهام پراکنی نسبت به مسلمانان را لحظه به لحظه تولید می‌کند.

نقش اساسی غربیها در ایجاد و ترویج تروریسم

استاد حوزه علمیه قم خطاب به کشورهای غربی گفت: با لحاظ این که تندرویهای گروههایی همچون القاعده، طالبان و... نشات گرفته از کنشهای شماست، نباید انتظار داشته باشید جامعه اسلامی به تنهایی از پس مشکل تروریسم برآید.

مبلغی گفت: اگر غرب رابطه خود را با اسلام بازنگری کند و آن را در مجرای صحیح و خالی از تزویر قرار دهد و به فکر تثبیت و گسترش آن بیفتد، این مشکلات ایجاد نخواهد شد و چالشها نیز به تدریج حل و اصلاح خواهد شد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ضمن تصریح به اینکه مسلمانان باید اشکالات مربوط به خود را به صورت منطقی و مسالمتآمیز برطرف کنند، گفت: مشکلاتی که غربیها در جوامع اسلامی ایجاد کردهاند باعث پیچیدگی اوضاع  و نوعی حرکت واکنشی میان مسلمانان شده است.

مبلغی گفت: متاسفانه این حرکت واکنشی باعث شده است که مجموعههایی مانند القاعده و طالبان تندرو فضا را مغتنم شمرند و در چارچوب آن فرصتهایی را به صورت گسترده در اختیار بگیرند. بخشی مهمی از ظهور و بروز چنین حرکتهایی، درون فضایی انجام میگیرد که ماهیت آن واکشنی است؛ واکنشی که کنشهای غربیها سبب آن در جامعه اسلامی شده‌اند.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: جالب است که ما دو بار مورد ظلم قرار می‌گیریم؛ بار نخست هنگامی است که به دلیل رویکرد غربیان، فضایی واکنشی در جامعه اسلامی ایجاد میشود و ذیل آن فضا فرصتهایی در اختیار گروههای تندرو قرار میگیرد و بار دوم زمانی رخ میدهد که جنایات گروههای تندرو و دست ساخته کنشهای غربی از سوی آنان به عنوان ابزاری برای تبلیغات ضد اسلامی و گسترش رویکردهای اسلام هراسانه مورد سوء استفاده واقع میشود. نتیجه آنکه چنین چرخه ناعادلانهای ابعاد بحران رابطه غرب و اسلام بیشتر خواهد شد.

القاعده و طالبان نمایندگان امت اسلام نیستند

مبلغی گفت: القاعده و طالبان نماینده امت اسلام نیستند بلکه بسیار کم تعداد و مورد غضب قاطبه مسلمانان میباشند. غربیها میتوانند برای تنظیم روابط انسانی و سالم و فائق آمدن بر مشکلات ایجاد شده توسط این گروههای افراطی با نمایندگان رسمی، واقعی، دینی و فرهنگی و سیاسی مسلمانان به گفتگوی سالم و انسانی بپردازند.

وی ادامه داد: بر خلاف نگاه برخی از غربیها که وجود دو دین اسلام و مسیحیت را خاستگاه مشکل میبینند، اسلام، تعدد ادیان الهی را منشاء اختلاف نمیبیند، بلکه برای آن قابلیت منشاشدن در جهت حرکت به سمت وحدت را قائل است. قرآن کریم میفرماید به اهل کتاب بگو بیایید بر کلمه سواء (مشترک) تمرکز کنیم. از این کلام خداوند باری تعالی معلوم میشود تعدد ادیان الهی منشاء اختلاف نیست.

تبدیل برخی نقاط مشترک اسلام و غرب به اختلاف

مبلغی خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل عملکرد نادرست دولتمردان غربی، برخی نقاط مشترک میان اسلام و غرب که بر اساس منطق قرآن کریم میتواند ظرفیت خوبی برای وحدت باشد به اختلاف تبدیل شده است و غربیها به اسلام و مقدسات آن نسبتهای ناروا داده‌اند.

وی با اشاره به مشکلات گفتگوی میان غرب و اسلام یادآورشد: مشکل اصلی غربیها این است که در نحوه تعامل با جهان اسلام،  تمرکز بر گفتگو ندارند و آن را محور  قرار نمیدهند.

مبلغی افزود: متاسفانه زمانی که گفتگو را مطرح میکنند به آن چارچوبی میدهند که به نتایج دلخواه آنان برسد.

ظرفیت بالای گفتگو جهت حرکت به سمت همگرایی

وی ادامه داد: گفتگو صرف نظر از ابعاد دینی آن، به صورت ذاتی ظرفیت بالایی برای ایجاد و گسترش همگرایی دارد و با توجه به این واقعیت، در قرآن کریم به قابلیت این گونهای گفتگو به خوبی اشاره شده است.

مبلغی با اشاره به اینکه گفتگو عاملی برای کنترل اوضاع جهانی است و این قابلیت در غرب در قبال اسلام نیز نادیده گرفته شده است، اظهار داشت:  قابلیت بعدی گفتگو وفاداری و نقش تامین کننده آن نسبت به مصالح مشترک میان جامعه انسانی و بشری است. غربیها و مسلمانان منفعتهای مشترک بشریت را باید با گفتگو تامین کنند.

سه عامل مهم کاهش رغبت مسلمانان برای گفتگو

وی اظهار داشت: متاسفانه غربیها به این مصالح مشترک نیز توجه نمیکنند و در نتیجه این سه قابلیت بزرگ از طرف غرب نادیده گرفته میشود. در صورت تداوم این وضعیت که مشخصه‌های آن حداقلی بودن، کنترل شدگی و در قالب گفتمانهای ظالمانه است، رغبت مسلمانان برای گفتگو کم میشود.

استاد حوزه علمیه قم گفت: مسلمانان آماده گفتگو هستند، به شرط اینکه غرب گفتگو را به صورت انسانی، درست و در چارچوبهای عادلانه آن انجام دهد. در  بحران میان غربیها و مسلمانان،  مقصر بیشتر غربیها هستند. چه آنکه در وهله نخست، آنها هستند که میتوانند با مسلمانان تعامل درستی داشته باشند.

روابط جهان پیچیده و درهم تنیده است

وی در بخش دیگری از این گفتگو تاکید کرد: روابط امروز جهان پیچیده و در هم تنیده است. تصور ساده سازانه غرب مبنی بر ارتباط اسلام و تروریسم منشا شکل گیری بسیاری از مشکلات است و از قابلیت لازم برای اداره جهان برخوردار نیست.

رئیس مرکز تحقیقات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: هیچ دولت و مجموعهها نمیتواند به تنهایی از پس اداره جهان برآید، بنابراین نیاز است که همکاری بین مسلمانان، غیرمسلمانان و همه بشریت در این زمینه رخ دهد.

وی ادامه داد: با همکاری و تعامل بسیاری از مشکلات جهان برطرف خواهد شد. اگر این مشکلات حل نشود آسیب آن به همه بشریت بازگشت خواهد داشت و برای تامین مصالح بشریت باید مرحله جدیدی از همکاری بر اساس گفتگوی صحیح، در دستور کار قرار گیرد.