سید موسی پورموسوی در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام اینکه بازسازی بافتهای فرسوده در تهرانی که بیش از 60 درصد آن فرسوده یا در معرض فرسودگی است نیازمند مشارکت همه دستگاه‌‌های مسئول در حوزه مدیریت شهری است اظهار داشت: دولت، مدیریت شهری، نهاد‌های مدنی و سازمانهای مردم نهاد باید به‌طور فعال و فراگیر برای خروج از وضعیت جاری اقدام کنند.
وی تاکید کرد: آنچه که برای بافتهای فرسوده مهم به نظر می‌رسد جلب مشارکت مردم و اعتماد‌سازی برای همراهی ساکنان بافتهای فرسوده برای تغییر در وضع موجود است.
وی اضافه کرد: طرح جامع جدید شهر تهران که در سال 86 تصویب و ابلاغ شده است، برای موفقیت خود به طرح‌های تفصیلی و طرح‌های موضوعی و موضعی وابسته است. باید بگویم که تا کنون برای طرح‌های تفصیلی و طرح‌های موضعی و موضوعی برنامههای منسجم، عملیاتی و با شتابی فراهم نشده است.
پورموسوی در ادامه اظهار داشت: گرچه بسیاری از دست‌اندر‌کاران با تلاش شبانه‌روزی خود برای تحقق اصول طرح جامع و متون طرح‌های زیرین آن تلاش مضاعفی را به خرج می‌دهند، اما فرهنگ مشارکت مردم در بازسازی بافت فرسوده در ایران در سطح مطلوبی قرار ندارد و برنامههای شهری نیز در این زمینه مقطعی و گاه غیرکارآمد و کم‌اثر هستند.
لزوم بکارگیری سیاستهای تشویقی ویژه برای بازسازی بافت فرسوده
مشاور شهردار تهران با اشاره به اینکه طرح جامع تهران برای بازسازی بافتهای فرسوده شهر احکام و سیاستهای تشویقی ویژه‌ای دارد افزود: برای تحقق‌پذیری طرح جامع تهران بازسازی، نوسازی و زیباسازی شهر از ضروریات به شمار می‌آید.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در شرایط کنونی نمی‌توان نظر قاطعی نسبت به تحقق طرح جامع در بعد بازسازی بافتهای فرسوده داد اما با عنایت به عزم مدیران ستادی و اجرایی در حوزه معماری و شهر‌سازی امید آن داریم که در سالهای آینده شاهد تغییرات بسیار مثبت در این عرصه باشیم.
پور موسوی درباره ترمیم لایه های فرسوده شهر تهران در مقایسه با کشورهای پیشرفته اظهار داشت: تجربه‌های مثبت شهر‌سازی در قالب کلان‌شهر‌های دنیا نشان می‌دهد مدیریت هوشمند بر فضای محدوده و پیرامون شهرهای بزرگ، منسجم، یکپارچه و هدفمند به دنبال حل مسائل از دو سو یعنی مرکز به پیرامون و پیرامون به مرکز است.
وی تاکید کرد: درشهر‌های بزرگ دنیا همزمان با ترمیم بافتهای فرسوده به برنامهریزی برای کنترل فضا‌های ساخت و ساز حاشیه شهری اقدام کرده‌اند و این همزمانی برای کنترل بخش مرکزی و پیرامونی شهر‌ها فرصت مناسبی برای توسعه هماهنگ و منطقی شهرهای بزرگ فراهم آورده است.
وی یکی از مشکلات اساسی شهر تهران را عدم تحقق مدیریت یکپارچه شهری دانست و اظهار داشت: به همین دلیل بخش‌های غربی، جنوبی و شرقی تهران، حریم و حتی محدوده شهر مورد اشغال سکونتگا‌ه‌های پیرامونی قرار گرفته است.
پور موسوی تاکید کرد: همچنین با توجه به استقرار ستاد دولت در شهر تهران، هر گونه تصمیم‌گیری برای مدیریت محدوده و حریم برونداد سیاسی داشته و مدیریت شهری همواره با چالش‌های عرضی و طولی در تعامل با دولت قرار می‌‌گیرد زیرا تقسیم وظایف و توزیع ساختار بی‌تناسب با مسائل شهر تهران است.
مردم هنوز برای بازسازی بافت فرسوده مقاومت می کنند
پورموسوی تداخل وظایف، نارسایی در قوانین و ضوابط، ساختار‌های نامتجانس و موازی‌کاریها را موجب عدم توفیق در اجرای طرح‌ها و برنامههای شهری عنوان کرد.
وی تصریح کرد: در طول سالهای اخیر توفیقات نسبتاً خوبی برای مطالعه، پژوهش، برنامهریزی و کنترل بافتهای فرسوده مرکز شهر و مناطق حاشیه‌ای صورت گرفته که از جمله آنها می‌توان به تمرکز این برنامه‌ها در بخش‌های جنوبی و مرکزی شهر تهران اشاره کرد.
این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: با وجود گذشت سال‌ها از اقدام شهرداری تهران برای بازسازی بافت فرسوده به نظر می رسد فرهنگ همکاری و درک مردم برای کمک به بهسازی و فروش املاک هنوز در جایگاه مطلوبی نیست و مردم در این زمینه از خود مقاومت نشان می دهند.
وی درباره اصول مورد استفاده در بازسازی بافت فرسوده در کشورهای جهان سوم نظیر ایران تاکید کرد: از دیدگاه آکادمیک و مباحث پایه برنامهریزی شهری، نوسازی، بهسازی و بازسازی بافت‌ها تقریباً در یک راستا قرار دارد اما شرایط محلی و به‌خصوص ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی اثر قاطعی در اعمال تصمیمات مربوط به سیاستهای بازسازی دارد.
تعامل مردم و دولت ضروری است
پور موسوی اظهارافزود: نوع حکومت، سیاستهای دولت، تعامل مردم و دولت، شکل‌گیری نهاد‌های محلی و بویژه افزایش آگاهی و حس مشارکت از عوامل پایه‌ای موفقیت مدیریت شهری برای بازسازی بافتهای فرسوده است.
وی تاکید کرد: در کشورهای در حال توسعه هرگز نمی‌توان قاعده‌ی یکسانی برای مدیریت و برنامهریزی شهری عنوان و اجرا کرد. بسته به شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شهرهای بزرگ در این کشور‌ها می‌توان نظرات متفاوت ارائه کرد.
این استاد دانشگاه با اعلام اینکه در ایران روشهای مختلف و گاه متفاوتی برای بازسازی حاشیه و مناطق مرکزی شهر‌ها به کار گرفته شده است اظهار داشت: در حوزه کلا‌نشهری به ویژه تهران به علت پیچیدگی مسائل می‌بایست سیاست‌هایی در دستور کار قرار گیرد که جنبه‌های تشویقی آن بر سایر جنبه‌ها ارجح باشد.
تضمین تأمین مسکن برای ساکنان بافتهای فرسوده بهترین روش است
مشاور شهردار تهران در ادامه درباره بهترین روش به کار گرفته در شهرهای بزرگ جهان برای بازسازی بافت فرسوده اظهار داشت: در ادبیات برنامهریزی شهری استفاده از لغت بهترین شاید مناسب به نظر نیاید زیرا تفاوت‌های حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی باعث به وجود آمدن شهر‌هایی می‌شود که هر کدام مسائل خاص خود را دارند اما باید دید کدام روش در کدام شهر به بهترین وجهی به نتیجه می‌رسد.
موسی پور موسوی با تاکید بر اینکه درجه آزادی‌ها و قابلیت‌های فردی و اجتماعی تأثیر بسزایی در بازسازی بافتهای فرسوده دارد، اظهار داشت: مسائل تکنیکی تقریباً در تمام دنیا شناخته شده است. مثلاً اگر بنا باشد از طرح‌های ضربتی برای بازسازی و اسکان مناسب شهروندان مستقر در بافتهای فرسوده اقدام کنیم قبل از هر چیز مطالعه بافتهای اجتماعی ضروری است.
وی افزد: بهترین روشی که تا کنون در دنیا تجربه شده است تضمین تأمین مسکن برای ساکنان بافتهای فرسوده است چنانکه در تهران هم اکنون طرح تضمین خرید به عنوان پشتوانه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری در نوسازی بافتهای فرسوده مورد توجه قرار گرفته است.
افزایش ارتفاع در ساختمانهای بازسازی شده کمبود فضای عمومی تهران را جبران می کند
پور موسوی در ادامه اظهار داشت: یکی از راه‌های ذخیره‌سازی اراضی شهری افزایش ارتفاع ساختمان‌ها در مقابل گسترش افقی آن است. این طرح به شرط آن که موجب عدم تعادل بین نیاز و زیر‌ساخت‌ها نشود بسیار مناسب است به ویژه آنکه در شهری مثل تهران، کمبود فضا‌های عمومی و تقلیل سرانه‌های آموزشی و فضای سبز توجیه‌کننده افزایش ارتفاع ساختمان‌ها در بعضی از مناطق شهری است.
وی با اعلام اینکه اکنون در بخش‌هایی از جنوب و جنوب شرق تهران این طرح در حال مطالعه و اجرایی شدن است، اظهار داشت: با حفظ و توسعه کیفیت زیر‌ساخت‌های شهری گسترش عمودی ساختمان‌ها در فضا‌های مفروض موجب گسترش تقریباً مناسبی از فضا‌های عمومی به ویژه فضای سبز می شود. این سیاست می‌تواند به کاهش اثر آلودگی‌های هوا کمک مؤثری کند.
نظر شما