به گزارش خبرنگار مهر، مراسم اختتامیه سومین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد عصر یکشنبه (7 آبان) با حضور وزیر ارشاد و بدون حضور اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل تالار وحدت تهران برگزار شد.
وزیر ارشاد: امیدوارم جایزه جلال سال آینده برگزیده داشته باشد
سیدمحمدحسینی سخنانش را با اشاره‌ای به فقدان اثر برگزیده در سه دوره متوالی این جایزه ملی آغاز کرد و گفت: امیدوارم این وضعیت که جایزه جلال تاکنون به کسی تعلق نگرفته، سال آینده برطرف شود و ما شاهد برگزیده باشیم.
وی به اظهارات صادق کرمیار یکی از تقدیری‌های جایزه جلال هم که مدعی شد نویسندگان و سیاستمداران تضاد ذاتی با هم دارند، واکنش نشان داد و تاکید کرد: اعتقاد ما بر این نیست که در دوره کنونی تضادی ذاتی بین سیاستمداران و نویسندگان وجود داشته باشد.
مسئولان ما مانند جلال مردمی‌اند
وزیر ارشاد افزود: در نظامی که در رأس آن حکیمی فرزانه حضور دارد و کمتر کسی می‌تواند ادعا کند به اندازه ایشان کتاب می‌خواند و با ظرائف کتاب آشناست و همچنین یک رئیس جمهور مردمی و مسئولانی خدمتگذار داریم، جای این حرف‌ها نیست.
حسینی در توضیح سخنانش نقبی به ویژگی‌های شخصیتی جلال آل‌احمد زد و گفت: مسئولان ما مانند جلال مردمی‌اند و در میان توده‌های مردم‌اند. امروز آن روحیه انقلابی که سالیان سال و از دوران ستمشاهی انتظارش را داشتیم، بر جامعه حاکم است.
وی بر لزوم وحدت مردم و مسئولان برای فتح تمامی قله‌های جهانی تاکید کرد و افزود: ایران باید به مرتبه‌ای از رشد و پویایی برسد که الگویی باشد برای همه کشورها. دیدید که برای اولین بار در طول تاریخ جوانان ما در بازی‌های آسیایی رتبه چهارم را کسب کردند و این با کمک مسئولان میسر شده است.
وزیر ارشاد در بخش دیگری از سخنانش به زندگی و آثار آل‌احمد پرداخت و با اشاره به گرایش این نویسنده به اندیشه‌های مارکسیستی و سپس بریدن از آنها، گفت: جلال در فراز و نشیب زندگی از کسی که در جراید حزب توده می‌نوشت، به کسی تبدیل شد که خسی در میقات را نوشت و این کار بسیار سختی است. او این جرئت را داشت که به محض اینکه می‌فهمید حتی دوستانش از مسیر اصلی جدا شده‌اند، از آنها فاصله می‌گرفت.
حسینی با نقل بخش‌هایی از سفرنامه آل‌احمد به آمریکا، اضافه کرد: جلال چنین روحیه‌ای نداشت که چندپهلو بنویسد بلکه معتقد بود باید تلنگری به جامعه زد. او یک روشنفکر متعهد و دلسوخته منافع مردم بود.
دری: 20 داستان‌نویس را می‌توانم نام ببرم که بعد از انقلاب نویسنده شدند
در این مراسم همچنین بهمن دری معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد در سخنانی با اشاره به تاثیر ادبیات فارسی در تقویت هویت ملی، تاکید کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر ما شاهد بازگشت به سنت‌ها هستیم و توجه به گلبوته این نوع ادبیات به دست باغبان بزرگ فرزانگی آبیاری شد و با مدد زنده‌یاد جلال آل‌احمد قوت گرفت تا به نسل آفتاب رسید.
وی ابراز امیدواری کرد "بنیاد باورها و حکمت در حیطه ادبیات با آمیزه‌ای از جسارت جلال و شهامت او گسترش یابد" و ادامه داد: این زمانی میسور است که باور داشته باشیم که ما می‌توانیم و من همین الان 10 تا 20 داستان‌نویس را می‌توانم نام ببرم که بعد از انقلاب نویسنده شدند و هیچ کم از نویسندگان خارجی ندارند.
دری بر لزوم "پرهیز از غوغاسالاری رسانه‌ای" تاکید کرد و افزود: باید به ذوق سرشار و هویت داستان‌نویسانمان ایمان بیاوریم و گستره حمایت جدی متولیان فرهنگی از داستان‌نویسان را به جوایز ادبی محدود نکنیم و از جایزه‌ای مانند جلال برای دگرگونی های اساسی فرهنگی بهره گیریم.
در مراسم اختتامیه سومین جایزه ادبی جلال آل‌احمد همچنین مهدی محبتی و صادق کرمیار دو نفر از شایستگان تقدیر این دوره در سخنانی به اشاره به کتاب‌هایشان بر لزوم توجه بیشتر مسئولان به مشکلات نویسندگان تاکید کردند.
مهدی محبتی که با کتاب "از معنا تا صورت" در بخش "نقد ادبی" این جایزه شایسته تقدیر شناخته شده بود، با بیان اینکه "بیش از 7 سال برای نوشتن این کتاب وقت صرف کردم" گفت: بحث اصلی من این بود که آیا بزرگانی مانند حافظ و مولوی می‌توانسته‌اند بدون یک مدل تئوریک چنان اشعار والایی بسرایند و چنان اندیشه‌هایی را ترویج کنند؟
وی تاکید کرد: اینگونه نیست که فقط در غرب برای ساخت یک اثر ادبی، الگوی تئوریک و پشتوانه نظری وجود داشته باشد، آثار بزرگ ما هم دارای پشتوانه‌اند و از الگوی بومی بهره می‌گیرند.
انتقاد برده جایزه جلال از عدم صدور مجوز چاپ برای کتابش
صادق کرمیار هم که با کتاب "نامیرا" در بخش "داستان" این جایزه شایسته تقدیر شناخته شده بود، در سخنانش ابتدا از سیدمحمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات به خاطر پرورش نسلی از داستان‌نویسان و شاعران از جمله محمدهادی سعیدی کیاسری، سهیل محمودی، موسی بیدج، علیرضا قزوه و علی‌اصغر شیرزادی قدردانی کرد.
وی در ادامه به تضاد ذاتی میان نویسندگان و سیاستمداران اشاره کرد و گفت: نویسنده تضادی ذاتی با سیاستمدار دارد؛ نویسنده جزءنگر است اما سیاستمدار کل‌نگر، نویسنده ساختارشکن است اما سیاستمدار حافظ ساختار. البته باید این تضاد را یک فرصت دانست، نه تهدید و از آن استفاده کرد و سیاستمداران نباید تلاش کنند نویسندگان را منقاد خودشان کنند و باید سعی کنند راه را برای آنها هموار کنند.
نویسنده "نامیرا" با تقدیر از سیدمهدی شجاعی برای حمایت‌هایش در نوشتن این کتاب و با اشاره به انتخاب این اثر توسط داوران جایزه جلال، گفت: من قبلاً جایزه‌ام را از کسی که باید می‌گرفتم، گرفتم. البته کتاب بعدی من همچنان در وزارت ارشاد مجوز انتشار نگرفته و جزو کتاب‌هایی اعلام شده است که به آن اجازه چاپ نمی‌دهند و این هم از طنزهای روزگار ماست!
گزارش هیئت داوران سومین دوره جایزه جلال آل‌احمد
در ادامه این مراسم مجید حمیدزاده دبیر جایزه جلال آل‌احمد با ارائه گزارش هیئت داوران سومین دوره این جایزه، گفت: در این دوره 2970 اثر به دبیرخانه رسید که نسبت به 1852 عنوان اثر دوره قبل، افزایش قابل توجهی داشت.
وی ادامه داد: در حوزه داستان 1174 اثر رسید که نسبت به 703 عنوان کتاب دوره قبل 70 درصد رشد را نشان می‌دهد. در حوزه نقد ادبی 766 اثر رسید که نسبت به 343 عنوان کتاب دوره قبل حدود دو برابر افزایش داشته است. در حوزه تاریخ 1020 اثر رسید که نسبت به 809 عنوان کتاب دوره قبل 25 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
دبیر جایزه جلال آل‌احمد گفت: در این دوره 2 اثر در حوزه داستان و 2 اثر در حوزه نقد ادبی تقدیر شدند اما حوزه تاریخ و مستندنگاری هیچ اثری حد نصاب لازم را کسب نکرد و برگزیده و یا شایسته تقدیر نداشتیم.
توضیحات دبیر جایزه جلال درباره دلایل فقدان اثر برگزیده در سه دوره متوالی
حمیدزاده با اشاره به فقدان اثر برگزیده در سه دوره متوالی این جایزه ادبی تاکید کرد: این انتخابی است که باید صورت گیرد؛ یک روش این است که مثل مسابقات ورزشی هر نفری را که اول از خط پایان گذشت، اول اعلام کنیم و بقیه هم در رتبه‌های بعدی. روش دوم این است که حد نصابی از امتیازات بگذاریم و اگر شرکت‌کنندگان این حد نصاب را کسب کردند، به عنوان برگزیده معرفی شوند.
وی با بیان اینکه "ما روش دوم را استفاده کرده‌ایم" گفت: دبیرخانه جایزه فقط مجری است، دستورالعمل توسط اعضای هیئت علمی جایزه تعیین شده و اگر دستورالعمل تغییر کند، شاید ما شاهد تغییرات در اعلام نتایج باشیم. البته آقای وزیر و آقای دری نویدهایی داده‌اند که تاملی دوباره بر این ضوابط صورت بگیرد.
جوایز شایستگان تقدیر هم نصف شد
در پایان این مراسم جوایز 4 نویسنده شایسته تقدیر به شرح زیر به آنها اهدا شد:
در بخش "داستان" کتاب‌های "تالار پذیرایی پایتخت" (محمدعلی گودینی) و "نامیرا" (صادق کرمیار) مشترکاً شایسته تقدیر شناخته شدند.
در بخش "نقد ادبی" هم کتاب‌های "از معنا تا صورت" (مهدی محبتی) و "تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی" (سیدمهدی زرقانی) مشترکاً شایسته تقدیر شناخته شدند.
به هر یک از این نویسندگان فوق علاوه بر تندیس جایزه جلال و لوح تقدیر، 5/12 سکه بهار آزادی اهدا شد. همچنین قرار شد لوح سپاس ناشران این 4 کتاب بعداً به آنها داده شود.
در حین اهدای این جوایز، حکم دبیری جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران هم توسط وزیر ارشاد به مجید حمیدزاده توشیح شد.
در مراسم اختتامیه سومین دوره جایزه ملی جلال آل‌احمد همچنین دو نمایش به کارگردانی علی احمدی (سازنده مجموعه "شاخه طوبی") یکی بر اساس کتاب "غربزدگی" و دیگری بر اساس سفرنامه "خسی در میقات" جلال آل احمد اجرا شد.
نظر شما