هدف مختار تغییر حکومت سیاسی عراق بوده است

قم - خبرگزاری مهر: عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: مختار به عنوان یک رجل سیاسی و نظامی به دنبال تغییر حکومت سیاسی عراق و بر هم زدن فضای سیاسی بوده و نسبت به کسب موقعیت و امارت بی⁯علاقه نبوده است.

دکتر حسین ایزدی در گفتگو با خبرنگار مهر در قم درباره سریال مختارنامه اظهار داشت: مختار بن ابی عبید ثقفی در فضایی حرکت سیاسی خود را شروع کرد که منطقه عراق که بسیار ملتهب و دچار فراز و نشیب⁯های عمیق سیاسی شده بود، به شدت تحت تاثیر مسائل بعد از واقعه کربلا قرار داشت و شهادت امام حسین(ع) تحولات سیاسی و گروه⁯های مختلفی را تحت شعاع خود قرار داده بود.

وی با بیان اینکه برخی از مردم کوفه که از عدم همراهی اباعبدالله الحسین(ع) احساس شرم و گناه داشتند گروه⁯های مختلف را برای قیام تشکیل داده بودند که معروف⁯ترین آنها، قیام توابین بود، اظهار داشت: در جریانات بعد از شهادت امام حسین(ع)، شخصیت⁯ها و گروه⁯های سیاسی مثبت و منفی فعال بودند و نقش بسزایی در تحولات منطقه عراق ایفا کردند، در این میان شهر کوفه به لحاظ استراتژیک نقطه کلیدی محسوب می⁯شد و با تصرف آن شاید تمام عراق زیر سلطه قرار می⁯گرفت و این مطلب را بسیاری از سیاسیون آن زمان از جمله مختار به خوبی می⁯دانستند.

ایزدی افزود: البته تا زمانی که یزید بن معاویه زنده بود و عبیدالله بن زیاد در کوفه حضور داشت به لحاظ نظام پلیسی و اختناق و شکنجه⁯ای که در عراق حاکم شده بود، گروه⁯های سیاسی امکان بروز و ظهور علنی نداشتند و به شدت احتیاط کرده و از هر گونه حرکت سیاسی دوری می⁯کردند.

وی ادامه داد: یکی از این افرادی که به دنبال تغییرات سیاسی در عراق بوده، مختار بن ابی عبید ثقفی بود، در تاریخ زندگی او به وضوح روشن است که به دنبال تغییرات عمده سیاسی درمنطقه عراق بود، البته بسیاری از مورخان معقتدند به دنبال موقعیت و امارت نیز بوده ولی بسیار حساب⁯گرانه و دقیق عمل می⁯کرد تا به پیروزی قطعی برسد.

عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع) اظهار داشت: فضای اختناق و امنیتی عراق تا سال 65 و اواخر عمر یزید بن معاویه ادامه داشت، مختار به واسطه عبدالله بن عمر از زندان آزاد و به مکه می⁯رود، خبر مرگ یزید و رقابت میان بنی امیه برای تعیین جانشینی و غفلت از شخصیت⁯های سیاسی عراق، موقعیت را برای فعالیت گروه⁯های سیاسی فراهم نمود، مختار در این زمان درمکه و همراه با عبدالله بن زبیر ازشخصیت⁯های مطرح سیاسی زمان خود بود و از او برای پیشبرد اهدافش استفاده می⁯کرد.

مختار با شعار «یا لثارات الحسین» دست به قیام زد

وی با اشاره به دلایل ترک مختار از مکه گفت: اختلاف نظر سیاسی و عدم واگذاری موقعیت و پست و مقام از سوی عبدالله بن زبیر به مختار موجب می⁯شود، مختار مکه را ترک و راهی کوفه شود. وقتی مختار به کوفه بر می⁯گردد، بازماندگان توابین که از نبرد عین الورده به کوفه برگشته و دراین حین شیعیان وایرانیان مقیم کوفه از فضای شکست ایجاد شده بسیار ناراحت و تحت تاثیر مسائل بعد از واقعه کربلا بودند و می⁯خواستند عاملین قتل امام حسین(ع) را مجازات کنند، مختار موقعیت را مناسب دید و با شعار «یا لثارات الحسین» دست به قیام زد.

ایزدی افزود: آغاز قیام مختار، حرکتی سیاسی برای تسلط بر عراق بوده ولی وقتی انتقام از عاملان شهادت امام حسین(ع) و یارانش را می⁯گیرد و همین اقدام ارزشمند سبب می⁯شود تمایلات و انگیزه⁯های سیاسی او پشت پرده باقی بماند و از او به نیکی یاد کنند.

وی تصریح کرد: گرچه دل مردم به خاطر به هلاکت رسیدن عاملان شهادت امام حسین(ع) تشفی خاطر یافتند و دوستداران اهل بیت(ع) خرسند شدند ولی مورخان وتاریخ نگاران هرگز اهداف و انگیزه⁯های سیاسی مختار را انکار نمی⁯کنند، او به عنوان یک رجل سیاسی ونظامی به دنبال تغییر حکومت سیاسی عراق و برهم زدن فضای سیاسی بوده و نسبت به کسب موقعیت و امارت بی⁯علاقه نبوده است.

دست اندرکاران مختارنامه به شخصیت مختار نگاه مثبتی داشتند

وی گفت: علت ماندگاری این شخصیت صرفا گرفتن انتقام خون امام حسین(ع) و شهدای کربلا است و اگر این چنین نبود او نیز مانند بسیاری از شخصیت⁯های سیاسی و نظامی که بعد از قیام حسینی ظهور و افول کردند، می⁯شد و در خاطر کسی نمی⁯ماند.

وی با بیان اینکه مختار تمایلات سیاسی و حکومتی خاصی در کنار علاقه شدید شیعی و علوی داشته است، یادآور شد: در منابع تاریخ آمده است که مختار سرعبیدالله را برای امام زین العابدین می⁯فرستد و این درحالی است که امام در حال غذا خوردن بودند، حضرت بعد ازچند سال تبسم می⁯کنند و می⁯فرمایند: زمانی که سراباعبدالله الحسین(ع)را برای عبیدالله بردند اودرحال غذا خوردن بود.

ایزدی افزود: برجسته کردن شخصیت مختار با عنوان این فیلم تناسب دارد و این فیلم سعی می⁯کند، وجه مثبت مختار یعنی انتقام گیری را برجسته و نمایش دهد، البته به مرور تمایلات سیاسی او را نشان خواهد داد ولی اساساً نگاه دست اندرکاران این فیلم به شخصیت مختار نگاه مثبتی است.

عکس العمل مراجع به نمایش چهره حضرت عباس اقدام سنجیده⁯ای بود

وی با تاکید برعدم نمایش چهره ائمه اطهار(ع) در فیلم⁯ها گفت: عدم نمایش چهره ائمه اطهار(ع) و مقدسین دو وجه فقهی و مذهبی دارد، بنابراین نباید چهره آنها نشان داده شود، تجربه فیلم محمد رسول⁯⁯الله(ص) تجربه خوبی است که می⁯توان از این مدل و یا از مدل⁯های فیلم امام علی(ع) و امام رضا(ع) استفاده کرد.

ایزدی افزود: البته امروز درموقعیتی هستیم که تاثیرگذاری یک فیلم و حرکت سینمایی بسیار موثرتر از سخنرانی و کتاب است، بنابراین باید از این ابزار متناسب با مبانی فقهی و اعتقادی و مذهبی به گونه⁯ای استفاده کنیم که درعرصه⁯های مختلف بین⁯المللی و تبلیغی تاثیرگذار باشد.

عضوهیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: اینکه مراجع عظام نسبت به نمایش دادن چهره حضرت عباس (ع) عکس العمل نشان دادند، اقدام سنجیده⁯ای است. نشان دادن مقدسین مذهبی مثل عباس بن علی (ع) قداست و حرمت شخصیت وی را کاهش می⁯دهد و ذهنیت⁯های بدی ایجاد می⁯کند و لذا جایگاه اصلی آنها حفظ نمی⁯شود.

وی گفت: این انتقاد، استفاده از ابزارهای جدید فیلم سازی و سینما را منع نمی⁯کند بلکه امروز جمهوری اسلامی باید به نقطه⁯های مطلوب⁯تری دست یابد و مسئولین عرصه فرهنگ و هنر باید با پشتیبانی و حمایت از این گونه فیلم⁯ها تاریخ و عقیده و فرهنگ ملت ایران را به جهانیان معرفی کنند.