غفلت از سلامت روان در بودجه بهداشت و درمان کشور

پیشگیری و درمان این اختلالات روانی در صورتی که درست هدایت شود هیچ مشکل خاصی را متوجه جامعه نمی کند اما چنانچه این بیماریها به حال خود رها شود می تواند عوارض و خسارات ناگوار اقتصادی و اجتماعی برای نظام سلامت جامعه و کشور به دنبال داشته باشد.

 

در ایران بر اساس مطالعه کشوری سلامت روان که در سال 78 انجام شد حدود 21 درصد افراد دچار علائم و نشانه ‌های روانی بودند و متاهلان نسبت به افراد مجرد وضع بدتری داشتند. همچنین در مطالعه دیگری که در سال 80 انجام شد 10/17 درصد از مردم ایران از اختلالات روانی رنج می‌بردند که این آمار در استان تهران حدود 14 درصد بود. این بررسی در سال 87 نیز تکرار شد و طی آن تعداد مبتلایان به اختلالات روانی در استان تهران حدود 34 درصد بود که نشان دهنده رشد 60 درصدی مبتلایان به این اختلالات در طی 9 سال بود.

 

دکتر احمدعلی نوربالا، استاد روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با عنوان اینکه اختلالات روانی‌ 31 درصد سالهای زندگی با معلولیت را تشکیل می‌دهد اما بودجه‌های سلامت روان اکثر کشورها کمتر از یک درصد هزینه‌های کلی سلامت را تشکیل می‌دهد، گفت: پیش بینی ها نشان می دهد در سال 2030 میلادی نسبت به سال 2000 میلادی بار افسردگی از رتبه چهار به دو ارتقاء می‌یابد.

 

این روانپزشک با اشاره به اینکه در حال حاضر تقریبا میانگین افسردگی در ایران از منطقه مدیترانه شرقی بیشتر است، از مغفول ماندن اهمیت اختلالات روانی در جامعه ابراز تاسف کرد و گفت: براساس پژوهشهای انجام شده ایرانیها افرادی نگران‌، غمگین،‌ قانون گریز و غیرقابل پیش بینی هستند و همه این عوامل خطر بروز اختلالات روانی را افزایش می‌دهد.

 

کارشناسان حوزه سلامت روان، زنان را رکن اصلی خانواده و مدیر خانه می دانند و معتقدند که سلامت روان زنان خانواده خیلی بیشتر از جامعه اهمیت دارد. این در حالی است که شیوع اختلالات روانی در زنان 11 درصد بیشتر از مردان است.

 

دکتر عباسعلی ناصحی، مدیر دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به اینکه اختلاف زیادی بین شیوع اختلالات روانی میان زنان و مردان ایرانی وجود دارد گفت: در این بررسیها مشخص شد که این شیوع در زنان 26 درصد و در مردان 15 درصد است.

 

بررسیها و مطالعات نشان می دهد که بلوغ زودرس جنسی و جسمی، زایمان و عوارض آن، سوء رفتارهای جنسی و جسمی که در خانمها بیشتر از آقایان رخ می دهد و تبعیضهای اجتماعی نسبت به زنان و همچنین طلاق از جمله علل بروز شیوع بالای اختلالات روانی در زنان نسبت به مردان است. این در حالی است که بیمه ها تمایلی برای تحت پوشش قرار دادن انواع روان درمانی ها ندارند و به سختی هم داروهای جدید را تحت پوشش قرار می دهند.

 

دکتر محمد شریعتی، قائم مقام معاون بهداشتی و رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با عنوان اینکه پیش بینی می شود تا چند سال آینده بیشترین بار بیماریها مربوط به اختلالات روانی باشد، افزود: ادغام سلامت روان در طرح پزشک خانواده، موجب کم کردن اختلالات سلامت روان در بین مردم می شود.

 

به گفته دکتر مصطفی معین، رئیس کرسی یونسکو در آموزش سلامت در هر چهار خانواده حداقل یک نفر دچار اختلالات روان پزشکی است که 42 درصد از این افراد  مشکل خود را به خانواده هایشان اطلاع نمی‌دهند.

 

با توجه به شیوع اختلالات روانپزشکی در جهان و ایران و با توجه به بار بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی این اختلالات برای کشور،‌ پرداختن به این موضوع در بهبود سلامت جامعه نقش بسزایی دارد. این در حالی است که سهم حوزه سلامت روان از بودجه بهداشت و درمان کشور به قدری ناچیز است که کارشناسان این حوزه نسبت به تشدید بار بیماریهای روان در آینده اظهارنگرانی کرده و معتقدند که نادیده گرفتن سلامت روان علاوه بر اینکه موجب خسارتهای اقتصادی و تحمیل هزینه های سنگین به نظام سلامت می شود، باعث خواهد شد تا افراد جامعه در ابعاد جسمانی نیز دچار بیماریهای شوند که هزینه های درمان آنها چندین برابر بودجه ای است که می بایست صرف پیشگیری از بیماریها شود.