به گزارش خبرنگار مهر، در آینده‌ای نه‌چندان دور، آجر خانه‌های جدید ممکن است در صورت ترک خوردگی خود به خود ترمیم شوند و یا پزشکان تنها با قراردادن یک رشته مو در یک دستگاه تمام بیماری شخص را تشخیص دهند و لباسها دیگر کثیف نشود و صدها فنآوری و ایده جدید که بخشی از آن به کمک نانوتکنولوژی فراهم میشود.
تعریف علم "نانو"
"Nano" کلمه‌ای یونانی به معنی کوچک است و برای تعیین مقدار یک میلیاردیم تعریف شده است. چون یک اتم تقریبا 10 نانومتر است این اصلاح برای مطالعه عمومی روی ذرات اتمی و مولکولی بکاربرده میشود. فناوری نانو خود به تنهایی علم نیست بلکه با استفاده از آن می توان به کاربردی کردن علوم مختلف کمک کرد.
به عنوان مثال با استفاده از علم "نانو" می توان یک سطح ساخته شده از مولکولهای آب گریز داشته باشیم و این سطح خودش را تمیز می کند چون آب با سطح برخورد نمی کند و آلودگی را از خودش دور می کند. دلیل خشک ماندن سطح برگ نیلوفر آبی نیز همین است برای همین برگ نیلوفر آبی را به عنوان یک نمونه نانو در طبیعت عنوان می کنند.
ورود علم "نانو" در ایران
ایران از ابتدای سال 80 با فناوری نانو همراه شد البته تا سال 82 فعالیت در این حوزه بیشتر از طریق دفتر همکاریهای فناوری ریاست‌جمهوری بوده است و وزارتخانه‌های علوم، صنایع، جهاد کشاورزی و بهداشت کمیته‌هایی را برای مطالعه در مورد نانو تاسیس کردند. ولی با توجه به اولویت این فناوری برای دولتمردان در شهریور 82 رئیس‌جمهور وقت دستور تشکیل یک گروه ویژه را برای مدیریت کلان نانو به نام "ستاد ویژه توسعه فناوری نانو" صادر کرد که این ستاد متشکل از 6 وزارتخانه، 5 نفر از متخصصین و معاون اول رئیس‌جمهور به عنوان رئیس ستاد فعالیت خود را آغاز کرد.
آشنایی با سه نخبه "نانو"
قبل از پرداختن به اختراع نخبگان نانو اطلاعات بیشتر در مورد نحوه آشنایی و دلایل شکل گیری گروه برای مخاطب حائز اهمیت است. داستان آشنایی خبرنگار مهر با سه نفر از نخبگان نانو اینگونه آغاز می شود که یک روز شخصی به نام آقای جزایری با تلفن همراه من تماس گرفت و گفت: ما برای مشکل تنفسی جانبازان شیمیایی در هوای آلوده کلان شهرها یک اختراع داریم به نحوی که با آغشته شدن این مایع به سطوح دیوار ذرات آلاینده هوا شکسته شده و هوای آلوده از بین می رود و هوای خانه پاک می شود! این ادعا موجب شد تا این مصاحبه شکل بگیرد.
می توان فضای محل کار نخبگان نانو را اینگونه تعریف کرد. یک اتاق کوچک 15 متری همراه با دو میز و تعدادی صندلی و یک دستگاه رایانه و پرینتر و تعدادی کارتن که در انتهای اتاق انبار شده بود.
در این اتاق سه جوان کارشناس، مخترع و تشنه علم نانو روبروی من نشسته بودند که همگی عضو هیئت مدیره شرکتی بودند که با هزاران امید و آرزو آن را ثبت و تاسیس کرده بودند. اعضای هیئت مدیره این شرکت مهندس زهرا نجفی، مهندس محمد جزایری و دکتر بهمن حسین زاده تشکیل می دهند.
خانم نجفی مدیرعامل شرکت در مورد نحوه آشنایی اعضای گروه و تشکیل شرکت می گوید: یادم هست 16 ساله بودم و علاقه زیادی به علم نانو داشتم ولی کسی به من توجه نمی کرد و می گفتند برو بچه تو نمی دانی نانو چیه... در اوج سرخوردگی تنها کسی که در دانشگاه به من بها داد و حرفهایم را گوش کرد آقای حسین زاده بود.
وقتی که مقطع پیش دانشگاهی را تمام کردم و وارد دانشگاه شدم اختراعات زیادی را انجام داده بودم ولی می خواستم یک کار بنیادین و توسعه ای انجام دهم تا اینکه دکتر حسین زاده پیشنهاد دادند به شبکه تحلیلگران توسعه تکنولوژی ایران ملحق شوم.
در این شبکه بازهم من از همه کوچکتر بودم زیرا اعضای شبکه مدارک کارشناسی ارشد و دکترا داشتند ولی من تازه سال اول دانشگاه بودم. به هر زحمتی بود در کنار کارهای کوچک تحقیقاتم را نیز به شبکه ارائه می کردم تا اینکه تصمیم گرفتیم ایده ها و تحقیقات خود را در قالب بخش خصوصی انجام دهیم.
با مشارکت هفت نفر از کارشناسان حوزه نانو شرکت را تاسیس کردیم ولی چون بیشتر اعضای هیئت مدیره شغل دولتی یا مشغله دیگری داشتند تصمیم گرفته شد تا من مدیرعامل این شرکت شوم که البته آن زمان 19 ساله بودم. سال دوم شرکت هم با آقای جزایری آشنا شدیم و ایشان هم به گروه ما اضافه شدند.
مهندس محمد جزایری صادره از اهواز دارای مدرک مهندسی کشاورزی و دکتر بهمن ابرهیمی حسین زاده صادره از مشهد مقدس و اولین فارغ التحصیل رشته دکترا نانو در ایران جمع سه نفره این شرکت را تشکیل می دهند. البته قرار شد در مورد سرمایه گذاری برای تحقیقات شرکت و قرض کردن پول از خواهر، مادر و پدر و سایر دوستان و آشنایان و... زیاد صحبت نشود.
هر چند که در پایان این مصاحبه حکم تخلیه دفتر شرکت (واقع در پارک فناوری و اطلاعات) تقدیم اعضای شرکت شد ولی آنها دیگر از کمبود بودجه تحقیقاتی، مکان آزمایش، حمایت برای بازاریابی محصولات، نداشتن دفتر مناسب برای کار و... گلایه ای ندارند چون مطمئن هستند کسی صدایشان را نمی شنود.
همچنین این محصولات با بهره‌گیری از آخرین تکنولوژی ضد آب و ضد لک دنیا زمان لک گرفتگی انواع منسوجات را به تأخیر می اندازند، به گونه ای که میتوان بدون نگرانی از لک گرفتگی فرصت داشت تا هر گونه لک را از روی سطوح پاک کرد.
یک آزمایش ساده برای اثبات یک اختراع مهم
اختراعات نانویی نخبگان جوان تنها به این خلاصه نمی شود و آنها پس از سالها و ماهها مطالعه و تلاش توانستند بر اختراعات و تولیدات خود خواص دیگری را اضافه کنند.
همچنین این مایع خاصیت خود تمیز شوندگی هم دارد. با ایجاد پوششی از این ماده بر روی نمای خارجی ساختمانها و سازه‌های مختلف، میتوان تنها به‌وسیله استفاده از نور آفتاب، آلودگیهای موجود را که اکثراً ترکیبات هیدروکربنی دارند تجزیه کرد و تنها با استفاده از آب این آلودگی‌ها را پاک نمود.
آنها تاکید می کنند ما می توانیم در مکانهایی که آلودگی هوا سلامت شهروندان را تهید می کند با سلاح نانو به مقابله با آن برویم و نباید نگرانی هم از بابت اثرات مخرب آن داشت زیرا این اختراع دوستدار محیط زیست است.
نظر شما