به گزارش خبرنگار تجسمي مهر ، داود شهيدي كه در نشستي تحت عنوان " كاريكاتور و رسانه " با حضور سيد مسعود شجاعي طباطبايي ، توكا نيستاني، مانا نيستاني ، عليرضا ذاكري و جمال رحمتي، تني چند از چهره هاي كاريكاتوريست كشور در محل خبرگزاري "مهر" برگزار شد، گفت : كاريكاتوريست هاي مطرح ايراني هر كدام راههاي متفاوتي را تجربه كرده اند . بايد توجه داشت كه چگونه كنار هم قرار دادن اين راهها برآيندي را به وجود مي آورد كه براي هنر كاريكاتور ايران مفيد تر باشد .
وي در توضيح راه خود در هنر كاريكاتور توضيح داد : من كار خود را پيش از انقلاب اسلامي آغاز كردم . در آن زمان به دليل اين كه تحصيلاتم در رشته معماري بود و با توجه به اين كه در همان ابتداي راه نيز نشريه هنري آبنوس را منتشر مي كردم كه به نوعي از يك پايگاه خوب روشنفكري برخوردار بود، بنابراين به شكلي بديهي گرايش من به سمت كاريكاتور هنري و طنز سياه است .
داود شهيدي، توسعه كاريكاتور در ايران را پيش و پس از انقلاب به دو بخش متفاوت تقسيم كرد و طنز سياه را جرياني برخاسته از بستر روشنفكري دانست .
 همه كاريكاتوريست هاي مطرح پيش از انقلاب فعاليت خود را از مجلات فكاهي آغاز كرده بودند . حتي كاريكاتوريستي همانند اردشير محصص نيز كار خود را از مجله توفيق آغاز كرده بود . |
| داود شهيدي |
اين هنرمند افزود : درهمين جا بايد بگويم ، معتقد هستم هنر كاريكاتور ايران پيش از انقلاب اسلامي و بعد از آن دو جريان هنري متفاوت را پشت سر گذارده است . به هر صورت همه كاريكاتوريست هاي مطرح پيش از انقلاب فعاليت خود را از مجلات فكاهي آغاز كرده بودند . حتي كاريكاتوريستي مانند اردشير محصص نيز كار خود را از مجله توفيق آغاز كرده بود . كامبيز درم بخش و بسياري ديگر نيز كارخود را از مجلاتي همانند دنياي كاريكاتور آغاز كردند . اين در حالي بود كه من راه خود را از دنيايي ديگر آغاز كردم و از همان ابتدا از بستر هنرهاي تجسمي و طيف روشنفكري برخاستم .
شهيدي افزود : بايد در همين جا توضيح دهم ، آغاز طنز سياه در فعاليت هاي من مربوط به بازديدم از اولين دوسالانه هنرهاي تجسمي ايران كه در اوايل سال 1340 برپا شد ، مي شود . در آن زمان من از روي كنجكاوي انگشت خود را به يكي از تابلوهاي بزرگ به نمايش در آمده زدم و انگشتم به رنگ خيس تابلوي مذكور چسبيد .
| متاسفانه علت عدم حضور كاريكاتور در عرصه رسمي هنرهاي تجسمي كشور باز مي گردد به اين مشكل اساسي در پندار اجتماعي كه هنرهاي تجسمي را عرصه اي بسيار جدي و والا مي پندارد و بالطبع در اين پندار جايي براي طنز وجود ندارد . |
| داود شهيدي |
كاريكاتور در آن زمان به عنوان يك هنر نمايشگاهي مطرح نبود در حالي كه كارهاي تصوير سازي در دوسالانه هاي آن زمان جايگاه مخصوص خود را داشتند و براي مثال تصوير سازي هاي مرتضي مميز از داستان بيژن و منيژه به نمايش گذاشته شده بود . اين در حالي است كه پيشينه هنر كاريكاتور ژورناليستي در ايران به دوران صدر مشروطيت باز مي گردد .
اين هنرمند توضيح داد : متاسفانه علت عدم حضور كاريكاتور در عرصه رسمي هنرهاي تجسمي كشور باز مي گردد به اين مشكل اساسي در پندار اجتماعي كه هنرهاي تجسمي را عرصه اي بسيار جدي و والا مي پندارد و بالطبع در اين پندار جايي براي طنز وجود ندارد . اين ديدگاه تا زمان فعاليت اردشير محصص و من كه همان زمان ها كارم را آغاز كردم ، ادامه يافت . در آثار محصص طنز به شكلي بسيار جدي تر مورد بررسي قرار مي گيرد و ديگر يك شوخي صرفا سرگرم كننده نيست . از اين منظر اردشير محصص بسيار خوب عمل مي كرد و طرح هايي را در نمايشگاههاي خود ارائه مي كرد كه كاملا در تضاد با دولت شاه قرار مي گرفت . براي مثال يكي از طرح هاي مشهور محصص در آن زمان طرح بوسيدن دست يك حاكم توسط يك مرد بود در حالي كه دست مذكور يك دست مصنوعي بود . در واقع طرح هاي اردشير محصص به حدي قوي بود كه جواد مجابي در مورد آنها گفت : محصص معني ترس را نمي فهمد حتي اگر برايش توضيح داده شود .
من در آن زمان كار خودم را با مجله جهان نو آغاز كردم . از همان ابتدا نيز بيشتر به جنبه هاي فلسفي هنر كاريكاتور مي پرداختم .
داود شهيدي در ادامه گفت : بعد از انقلاب به دليل آن كه روزنامه ها و مجلات كشور درواقع وابسته به جريان هاي سياسي كشور شدند و هدايت آنها در راستاي اهداف سياسي احزاب مختلف قرار مي گرفت ، فعاليت هنري من در زمينه كاريكاتور متوقف شد ، چراكه هنر كاريكاتور در آن زمان دنباله رو يك بروكراسي حزبي شده بود و ديگر قادر به انجام رسالت فرهنگي خود نبود . اين اتفاق براي من به معني از دست رفتن بار فكري و فلسفي كاريكاتور بود . و به اين ترتيب در آن سالها كاريكاتور درواقع تبديل به يك ابزار سياسي شد .
داود شهيدي در پايان سخنان خود افزود : من در سالهاي اخير با بوجود آمدن فضاي مناسب و رواج كاريكاتور نمايشگاهي در ايران بار ديگر فعاليت خود را از سر گرفته ام . بنابر اين معتقد به گسترش كاريكاتور هاي فلسفي و فرهنگي هستم .
نظر شما