دکتر چارلز تالیافرو استاد کالج سنت اولاف مینهسوتای آمریکا در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه کدام یک از حوزههای اخلاق اعم از فرااخلاق، هنجاری، توصیفی و عملی ارتباط نزدیکتری با زندگی روزمره دارند گفت: همانطور که از عنوان مفهوم برمیآید آنچیزی که به عنوان اخلاق عملی شناخته میشود شاخهای از اخلاق است که به بررسی و ارزیابی رفتارهای عملی و بالفعل در مورد انسانهای واقعی میپردازد.
وی افزود: اخلاق عملی به عنوان یک حوزه مطالعاتی تقریباً تمام اعمال و افعال را مورد پوشش قرار میدهد. این اخلاق برای نمونه به مسائل اخلاقی مربوط به حوزههای علوم کامپیوتر، پزشکی و حتی اخلاق مربوط به میزبان و میهمان نیز میپردازد.
مؤلف "راهنمایی مقدماتی بر زیبایی شناسی" با اشاره به اینکه اخلاق توصیفی نیز به اخلاق واقعی توجه دارد، گفت: این اخلاق به اعمال و افعال و باورهای حقیقی و واقعی توجه نشان میدهد. در مقابل، حوزه فرااخلاق به نظریههایی که درباره اخلاق وجود دارد میپردازد و میتواند تا حدودی انتزاعی باشد.
وی تأکید کرد: از حیث انتزاعی بودن، اخلاق هنجاری هم میتواند دارای این خصیصه و ویژگی باشد. در اخلاق هنجاری میتوان وضعیتها و موقعیتهایی را به وجود آورد که به موارد انتزاعی و ذهنی اشاره داشته باشد و فقط بتوان آنها را مورد آزمایش ذهنی و نظری قرار داد.
فیلسوف دین معاصر یادآور شد: بر اساس این تعاریف و در مورد اینکه کدام یک از این بخشها با رفتار و اعمال افراد در زندگی روزمره ارتباط و پیوند بیشتری دارند به نظر میرسد که اخلاق عملی دارای این ویژگی باشد.
مؤلف "راهنمای آکسفورد درباره الهیات" تأکید کرد: البته این به معنای نادیده گرفتن سایر بخشها نیست بلکه همه بخشهای اخلاقی باید مورد توجه باشند چرا که همه این بخشهای اخلاقی مهم هستند.
وی در مورد این موضوع که آیا ارتباط عمیقی میان فرااخلاق و زندگی واقعی انسانها وجود دارد نیز گفت: این موضوع بستگی زیادی به فرااخلاق دارد. اگر فرد مانند جان ماکی فیلسوف استرالیایی شک گرا باشد و معتقد به این باشد که فرااخلاق لزوماً نظری درباره ارزشهای عینی اخلاقی ندارد در این صورت ارتباطی میان فرااخلاق و زندگی روزمره وجود ندارد.
وی تصریح کرد: به عبارت دیگر بر اساس دیدگاه شک گرایانه فرااخلاق با اعمال انسان در زندگی واقعی ارتباطی ندارد. چنین دیدگاهی تأثیری بر رفتار و اعمال انسانها نخواهد گذاشت.
تالیافرو تأکید کرد: نکته قابل توجه این است که قائل بودن به این دیدگاه، در عرصه عمل و رفتار سخت و دشوار است. در زندگی روزمره میان آنچه مردم فکر میکنند و آنچه عمل میکنند ارتباط وجود دارد. برای نمونه در زندگی روزمره مردم با این پرسشها مواجه هستند که آیا جنگها همیشه مشروع بودهاند و یا اینکه چه وظایفی در قبال همسایگان داریم.
وی با اشاره به اینکه ممکن است جواب دادن به این پرسشها سهل و آسان نباشد و اختلافاتی نیز وجود داشته باشد، گفت: نسبت میان فرااخلاق و تأکیدی که فرااخلاق میتواند بر ارزشهای عینی زندگی روزمره داشته باشد موضوع مهمی است. این نسبت میتواند موازنه و تعادلی میان وظایف گوناگون ما به وجود آورد. برای نمونه اینکه آیا وظایف ما در قبال خانواده از وظایفمان در قبال غریبهها مهمتر است، اگر هست چرا و اگر نیست چرا؟
نظر شما