به گزارش خبرنگار مهر، منوچهر متکی در نشستی تحت عنوان در امتداد انقلاب که برای بررسی تحولات دنیای اسلام در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد با اشاره به خیزش های اخیر مردمی در منطقه گفت: هم اکنون شاهد دومینوی خیزش ها در منطقه هستیم که شناخت این رخداد و اتفاقات و چرایی این حرکت ها نیازمند مطالعه و شناخت دقیق است.
وی افزود: اولین نکته در شناسایی این تحولات تحوجه زیر ساختی به شرایط حاکم در این کشورها و طرح شعارهایی که به صورت اساسی خواستار تحول هستند.
وزیر سابق امور خارجه ادامه داد: مردم و جوانان کشورهای منطقه به دنبال تحولات زیر ساختی در کشورهای خود هستند و آن را به شدت تعقیب می کنند.
متکی در بیان ویژگی های خیزش های مردمی در منطقه اظهار داشت: ویژگی این حرکت ها گستردگی و فراگیری آن است. به طوریکه حرکتی که ابتدا در تونس واقع شد به صورت سریع گسترش یافت و آتش آن را در خرمن منطقه شاهد بودیم و از منتهی الیه غرب جهان عرب به منتهی الیه شرق جهان عرب منتقل شد و بسیاری از کشورهای این منطقه درگیر این تحول شدند.
وی با بیان اینکه اگرچه این تحولات موجب بروز خشم از سوی توده های مردمی در تونس و مصر و دیگر کشورها شد گفت: اما آسیب شناسی اینگونه تحولات یک اتفاق کوچک نیست و آنچه که در واقع اتفاق افتاد زمینه ای برای عقده گشایی و بیرون ریختن بسیاری از ظلم ها و زجرهایی بود که در طول ده ها سال گذشته در مردم نهادینه شده بود که حاصل آن تحقیر مردم در بلند مدت بود.
وی در همین زمینه به ذکر مثالی پرداخت و افزود: در حادثه ای که در نیمه دوم سال 56 در قالب مقاله ای به امام خمینی (ره) اهانت شد به فاصله کوتاهی قیام مردم قم را شاهد بودیم اما این به آن معنا نیست که نوشتن مقاله تنها دلیل خیزش مردم قم بود. بلکه دیکتاتوری و دیگر زجرهایی که مردم در طول حکومت پهلوی کشیده بودند موجب این خیزش شد چرا که تحولات اجتماعی در بستر زمان شکل می گیرد و قاعدتا باید در دوره های مختلف آنها را بررسی کرد.
وزیر سابق امور خارجه ادامه داد: ویژگی دیگر اتفاقات اخیر شروع آن از مطالبات ساده و پیشروی به سوی خواسته های عمیق بود و ویژگی دیگر این قیام ها رنگ و بوی دینی داشتن و مبتنی بر اسلام است که در همین زمینه در روزهای نخست قیام مردم مصر نمازهای چند صد نفره را شاهد بودیم که به تدریج به نمازهای چندصد هزار نفری افزایش یافت که به معنی غلبه مبانی ایدئولوژیک بود.
متکی گفت: حکمرانان منطقه در ورطه ای افتادند که حاصل آن خودکامگی بود اظهار داشت: خودکامگی همزاد حکمرانی است.
وزیر سابق خارجه ادامه داد: اگر در امر حکمرانی تعاملات خارجی را در مسیری خاص تعریف کردیم و دیدیم این حکمرانان منطقه در تعاملات خارجی سر کار آمدند یا با کشورهای استکباری همراهی کامل دارند.
وی افزود: عنصر دیگر در خودکامگی تداوم آن است. چرا که در 30 سال گذشته در منطقه خاورمیانه بیشتر جابجایی های صورت گرفته یا توسط کودتا صورت گرفته یا با فوت حاکم آن کشور بوده است که به یک حکمرانی جدید منجر شده است یا در مراحل دیگر بیشتر این حکمرانی ها به بالای دو دهه می رسد و یا اینکه فعل و انفعالات و تحولات داخلی منجر به این تحولات شده است مانند کشور عربستان که از ملک خالد و ملک فهد حکومت به دست ملک عبدالله رسید.
متکی با بیان اینکه مطالعات مفصلی توسط برخی کشورهای اروپایی صورت گرفته افزود: انگلیسی ها در همین زمینه اظهار داشتند که این نهضت نباید صورت بگیرد چرا که تغییر نظام در این کشورها بسیار آسان خواهد بود اما چیزی که جایگزین این نظام ها خواهد شد برای ما مطلوب نخواهد بود و بهتر است با همین حکومت ها کار کنیم و در برخی از کشورها نظرات ونگاه های دیگری از مردم بروز کرد و مردم خواستار تغییر نظام شدند و انتخابات صورت گرفت اما غربی ها نتیجه انتخابات را به هم زدند و ملتزم به دموکراسی نبودند.
وی با اشاره به بیانات امام راحل در خصوص قیام مردم مصر گفت: امام راحل در 30 سال گذشته بیاناتی را ایراد نمودند که این سخنان هم اکنون نیز در مورد خیزش مردمی مطابقت دارد که نشاندهنده اتصال به انقلاب اسلامی و نشان می دهد که این خیزش ها برخواسته از مردم منطقه و ارزش های اسلامی است که باید به ملت ایران تبریک گفت. چرا که همواره دشمن سعی می کرد ملت ایران را محدود کند اما اتفاقات اخیر الهام بخشی کشورمان را نشان داد.
وی خاطر نشان کرد: آنچه که هم اکنون در کشور مصر شکل گرفته نشانه فراگیر شدن نهضت است و ورود جوانان مصری به این صحنه به گونه ای است که حاضران در میدان التحریر هم رهبران خود را انتخاب می کنند و هم برای حکومت تعیین تکلیف می کنند که این بالندگی در گذشته کشور مصر نیز مشاهده می شود و نوید بخش تحولات بنیادین است که مصر در آن نقش کلیدی دارد چرا که هیچ شکست و پیروزی در منطقه بدون تحول در مصر محقق نمی شود.
نظر شما