محمود عباس زاده مشکینی در گفتگوی مشروح با خبرنگاران مهر به تشریح برنامه کمیسیون ماده ده احزاب در سال 90 و تلاش این کمیسیون برای برگزاری مستمر جلسات در سال جاری پرداخت.
وی همچنین در خصوص تعداد احزاب فعال در کشور گفت که هم اکنون 230 حزب مجوز دار در کشور وجود دارد و 9 حزب نیز در شرف تاسیس است .
عباس زاده مشکینی به تشکل انشعابی از جامعه وعاظ تهران اشاره کرد و درباره جزئیات روند بررسی صدور مجوز آن در وزارت کشور توضیح داد .
وی در این مصاحبه به صراحت در خصوص آینده برخی احزاب اظهار نظر کرد و معتقد بود که کمیسیون ماده10 احزاب علاقه مند به حضور همه احزاب و همه سلیقه ها در کشور بوده و از جمله با سعه صدر به دنبال این است تا بسترهای فعالیت آنان را فراهم آورد.
مدیر کل سیاسی وزارت کشور در این گفتگو در خصوص رویکرد دولت به احزاب، فعالیت رایحه خوش خدمت بدون دریافت مجوز و دیگر مسائل مطرح در حوزه احزاب به اظهارنظر پرداخت.
به گفته وی در حال حاضر نزدیک به 230 حزب دارای مجوز در کشور وجود دارد و از سال گذشته نیز 9 درخواست تاسیس گروه سیاسی در کمیسیون ماده 10 احزاب آماده رسیدگی و صدور است .
بخش اول گفتگوی خبرنگاران مهر با مدیر کل سیاسی وزارت کشور و دبیرکل کمیسیون ماده ده احزاب به شرح زیر است:
در سال گذشته وقت موثری را برای کنترل و بازبینی پیش نویس اصلاح قانون احزاب گذاشتیم و تقریباً 50 درصد جلسات کمیسیون به بازبینی و تدوین پیش نویس قانون احزاب مصروف شد که خوشبختانه با اتمام آن به دولت تحویل داده شد.
* کمیسیون ماده 10 احزاب در سال گذشته و در سال جدید به چند حزب، جمعیت و جامعه مجوز داده است و در خصوص رسیدگی به شکایت ها و گزارشها در بعد نظارتی توضیح دهید.
بعد از قبول و ثبت یک تقاضا برای صدور پروانه، هر پرونده دو بار در کمیسیون مطرح می شود. ابتدا در خصوص صلاحیت عمومی متقاضیان از مراجع رسمی استعلام می شود و پس از وصول پاسخ استعلام پرونده در کمیسیون مطرح می شود و اعضاء برای صدور مجوز تاسیس رای می دهند، مجوز تاسیس با پروانه فعالیت متفاوت است با مجوز تاسیس هیئت موسس فقط می تواند اساسنامه تهیه کرده و برای انتخاب اولین شورای مرکزی مجمع برگزار نماید.
در مرحله دوم صحت انتخابات گروه و همچنین صلاحیت شورای مرکزی و یا هیئت مدیره منتخب و اساسنامه گروه در کمیسیون بررسی و نهایتا پروانه صادر می شود.
در بعد نظارتی نیز اعتراض ها به نحوه برگزاری مجمع و انتخابات درون گروهی تشکلها ، گزارش نهادهای انتظامی ، امنیتی و استانداریها و گزارش های متفرقه در خصوص عملکرد گروهها و گزارشهای سالانه مالی گروهها بررسی می شود و عند الزوم تذکر و اخطار هم داده می شود و حتی در مواقعی که حزبی تخلفات منطبق با بند های ماده 16 مرتکب شود از ابزار قانونی توقیف و انحلال استفاده می کند.
* هم اکنون چند حزب مجوزدار در کشور وجود دارد و سال 89 چند مورد اضافه شد؟
در حال حاضر نزدیک به 230 حزب دارای مجوز در کشور وجود دارد و از سال گذشته نیز 9 درخواست تاسیس گروه سیاسی در کمیسیون ماده 10 احزاب آماده رسیدگی و صدور است و پنج فقره پرونده آماده برای طرح در کمیسیون برای صدور پروانه فعالیت سیاسی داریم و دو مورد نیز صدور پروانه فعالیت داشته ایم، نزدیک 50 پنجاه مورد نیز مجوز تاسیس و پروانه فعالیت تشکل صنفی داشتیم.
* احزاب فقط موظف به برگزاری یک کنگره هستند یا اینکه جلسات ماهیانه و هفتگی هم باید در دستور کار آنها باشد؟
علی القاعده حزب باید فعالیت مستمر داشته باشد و فی الواقع احزاب در تقاطع چالش های سیاسی حضور دارند، به مناسبتهای مختلف اعلام موضع می کنند، غالبا احزاب ظرفیت رسانه ای دارند، کادرسازی و آموزش سیاسی و شکل دهی و پیگیری مطالبات عمومی در چارچوب قوانین و ساختار مدیریت کشور و اینها ازرسالت ها و کارهای مرسوم یک حزب است.
طبیعی است تعاملات درونی حزب یابد منطبق با قاعده مردم سالارانه و دموکراتیک باشد چون اصولا حزب جایی است که طرفداران یک سلیقه و فکر نظرات خود را ابراز و پیگیری می کنند. لذا حزبی که کنگره و مجمع برگزار نمیکند به دنبال تحزب نیست ، متاسفانه در برخی احزاب ما این نابهنجاری وجود دارد که کنگره و مجمع برگزار نمیکنند ، بدیهی است که اگراحزاب این وظیفه درون تشکیلاتی خود را انجام دهند شاهد تحرک و نشاط حزبی و پویایی سیاسی بیشتری در جامعه سیاسی می شویم.

* یکی از تشکل های روحانی که به تازگی پروانه فعالیتش توقیف شده است ، هنوز با نام و تابلوی خود بیانیه صادر می کند. چه ضمانتی اجرایی برای تصمیمات کمیسیون وجود دارد؟
بخشی از تحرکات و مواضعی که با این عنوان بویژه در حمایت از فتنه گریهای بعد از انتخابات صورت گرفته و منتشر شد جمعبندی و پرونده این حزب در سال گذشته در کمیسیون بررسی شد و به استناد ماده 17 و4 بند (الف، هـ ، ز و ح ) ماده 16 قانون احزاب برای توقیف فعالیت و درخواست انحلال پروانه فعالیت آن رای صادر شد.
ما مسیر قانونگریزی و سوء استفاده و محکمه و انحلال را برای هیچ حزبی نمی پسندیم امیدواریم دوستان در دادگاه از عملکرشان دفاع کنند.
-آیا احزاب دیگری هم هستند که کنگره برگزار نمی کنند؟
بله کم هم نیستند ،حزب مشهوری در کشور است که ظاهرا قائل به برگزاری کنگره نیست و از آنها سئوال کردیم چرا از بدو تشکیل کنگره برگزار نکردهاید ، طرف سئوال ما که آدم متشخصی هم است در جواب گفت ما دیوانه نیستیم که کنگره برگزار کنیم و اگر این کار را انجام دهیم حزب از دست ما خارج می شود و به دست جوانان میافتد.
- می شود نام ببرید؟
. اجازه بدهید آبروداری کنیم. فقط میتوانم به این نکته اشاره کنم که اگر این حزب اراده کند میتواند در کل کشور نمادها و مظاهر تبلیغاتی خود را یک شبه به نمایش در بیاورد.
* مشکل چیست؟
به نظرم بخشی به ضعف قانون بر می گردد که خوشبختانه ما پیش نویس اصلاح قانون احزاب را که این نقایص را رفع می کند تهیه کرده و در اختیار مجلس قرار داده ایم.
معتقدم باید تکلیف احزابی که نمیتوانند و یا نمیخواهند مجمع و کنگره برگزار کنند و یا ظهور و بروز و ظرفیت فعالیتهای تشکیلاتی را ندارند مشخص شود. از این رو باید در پاسخ به شما بگویم در این زمینه نیز با قانون فعلی نمی توانیم بیش از این کاری بکنیم ، به طور طبیعی پس از تصویب این قانون احزابی که نمی تواند خود را با قانون جدید تطبیق دهند یا احزاب فصلی و خانوادگی هستند مشخص خواهد شد. همچنین معتقدم با این قانون دست احزابی که به حزب به عنوان ابزار نگاه میکنند و اصل در آنها پدر خواندگی است بسته می شود و احزاب واقعی و دارای بدنه فضای تنفس و مانور پیدا می کنند .
* مدتی پیش اعلام شده بود تشکلی انشعابی که از جامعه وعاظ تهران اعلام شده رسمیت ندارد. اما فعالیت این گروه منشعب همچنان ادامه دارد. نظر شما چیست؟
این تشکل جزو احزاب سیاسی نیست. از این رو چون جزو احزاب تحت نظارت کمیسیون نیست دلیلی نمیبینم به این موضوع ورود پیدا کنم. البته قبلا هم در این مورد صحبت کرده ام و نیاز به تکرار نمی بینم.
عدهای تقاضای پروانه با این عنوان به وزارت کشور ارائه نمودند. پرونده آنها در کمیسیون ماده 10 احزاب بررسی شد اما برای فعالیت سیاسی شان پروانه صادر نشد. کمیسیون ماده 10 احزاب 5 عضو دارد (دو عضو از قوه قضائیه، دو عضو از قوه مقننه و یک عضو از دولت) پرونده متقاضی در این مجموعه بررسی شده و با مکانیسم رای اعضا تصمیم گرفته می شود.
* انتخابات 88 پرشور بود و مردم و رهبری نیز از این انتخابات تقدیر کردند اما بعضی از خواص با عملکرد خود این انتخابات را برای مردم و بدنه نظام تلخ کردند. آیا وزارت کشور قصد برخورد با احزابی که با افراد فعال در فتنه در ارتباط بود ندارد؟
برای بنده و بسیار باعث تاسف است که جریانی در کشور که با تمام قدرت داعیه داردموکراسی و جمهوریت داشت حتی در یک مقطع دولت و قوه مقننه را تصاحب کرد، وقتی که در یک فرآیند کاملا دموکراتیک با رای مردم از قدرت فاصله گرفت بر علیه جمهوریت و مردمسالاری و دموکراسی و مصالح ملی قیام کرد و علناً طرفدار این منطق شد که کسی که رای نیاورد باید پیروز شود.
* آیا حزبی که دبیر کل آن در فتنه 88 نقش اصلی را در ایجاد التهاب در جامعه ایفاء کرد می تواند کماکان به فعالیت های حزبی ادامه دهد؟
- حزب اعتماد ملی از جمله احزابی بود که بدنه گستردهای در کشور داشت و تقریباً حزب فعالی به حساب میآمد. کمیسیون بنایش بر این بوده که عملکرد تشکیلاتی حزب اعتماد ملی را با عملکرد یک کاندیدای ناکام که عضو این حزب بوده است با هم مخلوط نکند، علامات و قرائن قابل توجهی هم داشتیم که بدنه این گروه با مواضع فرد مورد اشاره موافق نبود .
* آیا قرار است جبهه پیروان خط امام و رهبری درخواست خود را برای مجوز به وزارت کشور ارایه دهد؟
- قانون فعلی در مورد ائتلاف احزاب و پدیده حضور تابلوهای بدون شناسنامه و موسمی سکوت کرده است. در صورتی که قانون باید جامع و مانع باشد بنابراین در پیش نویس قانون جدید احزاب تکلیف این ائتلافها نیز مشخص شده است. امیدواریم تا جدی شدن فضای انتخابات اصلاح قانون احزاب تصویب شود تا فضای حضور گروهها نیز سرو سامان پیدا کند.

نقد در چارچوب قانون حق دیگران است حتی از دوستان هم انتظار داریم در چهارچوب قانون و انصاف ما را نقد کنند.رویکرد دولت همان رویکرد قانون اساسی ، اندیشه حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری پیرامون تحزب است و رابطه دولت با احزاب را قانون مشخص کرده است و می کند.
هم اکنون بیش از 230 حزب در کشور هستند که در تقسیم بندی معمول سیاسی بیش از 50 درصد آنها به اصطلاح اصلاح طلب محسوب میشوند و و غالب آنها هم اتفاقاً بین سال 76 تا 84 مجوز گرفتهاند و فقط در سال 77، 40 حزب مجوز گرفت و این نشان می دهد که در دولتهای قبلی در برخورد با یک طرف خیلی گشاده دستی شده تا فله ای به قله توسعه سیاسی! برسند.
چند سالی است که جریانی با تابلو و اسم مشخص و ادعای انتصاب به دولت و شخص رئیس جمهور فعالیت شبه حزبی دارد و در ادوار مختلف انتخابات از خود عملکرد حزبی نشان داده و مانند یک حزب رسمی فعالیت میکند در صورتی که مجوزی دریافت نکردند. کمیسیون ماده 10 احزاب چه برنامهای برای این جریانها و ائتلافها دارد؟
البته ما اعتقاد داریم این بازار شام انتخاباتی باید سامان یابد، دولت هم فی نفسه شان قانونگذاری ندارد لیکن برای اولین بار پیش نویس اصلاح قانون را تهیه کرده و ارسال نمودیم ، خوب انشاالله تصویب می کنند و این قضیه سامان یابد.
* آیا این پدیده، پدیدهای منطقی است که در آستانه هر انتخاباتی شاهد حضور تابلو ها و فهرست هایی کثیری باشید که هیچ مجوزی از وزارت کشور ندارند؟
اعتقاد دارم هر مجموعهای که می خواهد در فضای سیاسی کشور فعالیت و اعمال نقش کند باید شناسنامهدار باشد ، چرا که فضای سیاسی باید از نظم برخوردار باشد و کسی مخالف نظم نیست. قانون احزاب فعلی ما احزابی را به رسمیت می شناسد که دارای پروانه از کمیسیون ماده 10 احزاب باشند چرا که در این صورت کمیسیون میتواند به عملکرد آنها نظارت داشته باشد.
ما باید قوانین را درست کنیم تا بدینوسیله تکلیف این تابلوها مشخص شود تا فعالیت مقطعی گروهها و تشکلهایی که می خواهند فقط در انتخابات فعالیت داشته باشند مشخص شود.
* آیا در این صورت تصویب تابلوی حامیان دولت نیز مشخص خواهد شد؟
* با قانون جدید عملکرد آینده این ائتلافها را چگونه ارزیابی میکنید؟
بخش دوم این گفتگو در روزهای آینده منتشر خواهد شد.
نظر شما