حسین نوش آبادی در گفتگوی مشروح با خبرنگار مهر، درباره مناسبات حاکم بر روابط امروز دو کشور می گوید: روابط جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان دیرینه و تاریخی است و به رغم فراز و نشیب هایی که بعداز انقلاب در روابط جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه و مسائل مربوط به جنگ تحمیلی بوجود آمد ، اما مواضع عمانی ها همواره معتدل و نسبتا ثابت بوده است.
وی معتقد است : در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که اغلب کشورهای عربی از رژیم بعث عراق پشتیبانی می کردند ،عمانی ها موضع بی طرفانه ای داشتند و به حمایت رژیم صدام نپرداختند. از همین رو می توان گفت عمانی ها هیچ گاه نخواسته اند روابط شان با کشور بزرگی مثل ایران مخدوش شود.
مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:
علت مناسبات خوب ایران و عمان را در چه میدانید؟
حضور رهبری عاقل و سیاستمدارانی خبره مثل وزیر امور خارجه عمان که بیش از 30 سال است این مسئولیت را به عهده دارد موجب شده سیاست خارجی عمان متاثر از وقایع گذرا نباشد و همواره مواضع مستقل خود را درقبال کشورهای همسایه و ایران حفظ کنند.
بسیاری این موضوع را دین عمان به ایران از بابت مسائل قبل از انقلاب می دانند حال بعد از انقلاب مناسبات دو کشور شرایطی داشته است؟
ما در طول سالیان بعد از انقلاب همواره روابط مان رو به رشد بوده است و هیچ مقطعی در روابط ایران و عمان وجود نداشته که قطع رابطه شده باشد.سال به سال بر حجم روابط ایران با عمان افزوده شده و مناسبات ما گسترش بیشتری پیداکرده است.
نکته برجسته ای که در این زمینه می توانید ذکر کنید چیست؟
نمونه آن اقدام اخیرا است که با همکاری عمان انجام دادیم و آن موضوع ترانزیت کالا و خدمات و کریدور تجاری میان ایران ، عمان ، ترکمنستان و ازبکستان است که بعد ها قطرهم به آن افزوده شد. این قرار داد یک نمونه بارزی از روابط حسنه ایران و عمان است که آن کشور تحت تاثیر مسائل منطقه ای و بین المللی قرار نگرفت.
یعنی اگر بنا بود عمانی ها به خاطر برخی از همسایگانشان که با ما روابط خوبی ندارند تحت تاثیر قرار می گرفتند ، نباید در این کریدور تجاری که یک موافقت نامه چند جانبه و منطقه ای است همکاری می کردند. آنها در این معاهده نه تنها همکاری کردند بلکه ایران را به عنوان محور مهم ترانزیت و خط مواصلاتی مهم انتقال کالا وخدمات اسیای میانه و خلیج فارس و دریای عمان تلقی کردند.تمام اینها حاکی از تلاش عمانی ها برای توسعه روابط خود را با جمهوری اسلامی است.
آیا با معادلات اخیر منطقه چشم انداز روابط دو کشور را نیز مثبت میدانید؟
چشم انداز روابط ما با عمانی ها بسیار روشن است من فکر نمی کنم کشورعمان هیچ زمانی با ما مشکل اساسی پیدا کند. حتی امروز ما داریم از ظرفیت کشورعمان در جهت حل و فصل مشکلات در منطقه خلیج فارس استفاده می کنیم در همین دیدارهای اخیرکه با وزیر امور خارجه عمان و سلطان قابوس انجام شد ، آمادگی دولت عمان برای حل برخی سو تفاهم ها میان ایران و برخی کشورهای منطقه اعلام شد.
در مذاکرات اخیر وزیر امور خارجه با پادشاه عمان ابراز تمایلی از سوی طرف عمانی شد که در مسائل پیچیده منطقه همکاری کرده و در تعدیل تنش ها به طرفین کمک کنند. این نشان می دهد عمانی ها نه تنها رابطه خود را با ما حفظ کرده اند بلکه علاقه مندهستند که برای تسهیل ارتباط ما با دیگر کشورها میانجی گری کنند.
در حوادث اخیر منطقه شاهد برخی تنش ها و اعتراض ها در خود عمان بودیم ولی گویا ادامه نداشت و یا حداقل مظاهر بیرونی آن از بین رفت؟
کشور عمان در حوادثی که اخیرا در منطقه رخ داد سعی کرد در مسائل داخلی خود متمرکز شده و با برخی اصلاحات و فعالیت های ترمیمی مثل تغییر در کابینه وایجاد اصلاحات اقتصادی از گرایش این نا آرامی ها به وقایع مشابه دیگر کشورهای منطقه خود داری کند.در واقع باید گفت وقایع اخیر در برخی کشورهای منطقه ناشی از بی خردی رهبران این کشورها در تمایل به خشونت و مقابله با مردم بود اما عمانی ها با تدبیرخاصی این مسائل را مدیریت کرده و فضای داخلی کشور را کنترل کرده و با ایجاد برخی رفورم های اقتصادی و اجتماعی کنترل اوضاع کشور را بدست گرفتند.
گاهی شورای همکاری خلیج فارس مواضع خصمانه ای در قبال ایران اتخاذ می کند وعمان نیز در بسیاری از این مواضع یا نظر مثبت داشته یا موضع بی طرف را اتخاذ کرده است حال چگونه می توان این مواضع را با رابطه دیرینه و تنگاتنگ ایران با عمان جمع کرد؟
عمانی ها در بسیاری از موارد نشان داده اند کاملا واقع بینانه و به دور از اشاره های منطقه ای و بین المللی و بر اساس مصالح و منافع خود تصمیم می گیرند . نمونه بارز آن همکاریهای مستمر در مسائل جهانی و منطقه ای و انعقاد قرار داد کریدور تجاری 5 جانبه با ایران است.
و در رابطه با مشارکت عمانی ها در تصمیمات شورای همکاری خلیج فارس؟
بله مواضع این کشور وقتی در شورای همکاری خلیج فارس قرار می گیرد از5کشور دیگر عضو در این شورا متاثر می شود. البته باید توجه داشت در اثر القاء پروژه ایران هراسی از سوی امریکائیها و غربیها بعد از انقلاب اسلامی 6 کشور حوزه خلیج فارس ، شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل داده اند و امروز هم می بینیم که تحت تاثیر القات و تحت فشار های کشورهای فرا منطقه ای قرار می گیرند.
عمان وقتی عضو این شوراست به هر حال تعهدات و الزاماتی را در قبال این کشورها واین شورا دارد به همین دلیل در برخی بیانیه هایی که مورد اعتراض و انتقاد ما بوده است ، عمانی ها هم حضور داشته اند اگر چه نقش آنها همواره تعدیل کننده بوده است وبسیاری از اوقات ممکن است رای ممتنع داشته اند .
من شخصا اعتقاد دارم که مقامات عمانی در شورای همکاری خلیج فارس تلاش خود را برای تعدیل مواضع شورا در قبال ایران بکار می گیرند گرچه ممکن است در انجام این امر موفق نباشد.
آیا در این مواقع انتقاد یا حداقل گلایه ای از مسئولین عمانی نداشته اید؟
البته در این خصوص نمی توان از عمان خیلی خرده گرفت که چرا در مجامع دیگر از ما حمایت نمی کنید و رابطه خود را در این مجامع همانند روابط دو جانبه باما تنظیم نمی کنید. در این صورت حتما آنها خواهند گفت ما روابط خود را با شما در هرشرایطی حفظ کرده ایم اما یک الزاماتی هم در شوراهای منطقه ای و مجامع بین المللی داریم.
نزدیکی مواضع ایران و عمان به عنوان اداره کنندگان تنگه هرمز ممکن است حسادت ها و دشمنی های بسیاری را برانگیزد در این شرایط به نظر می رسد کار تداوم همکاریهای دو کشوردائم در معرض تهدید باشد . برای دفع این گونه دشمنی ها چه برنامه هایی را داشته یا دارید؟
به هر حال کشور عمان در یک شرایط ژئو استراتژیک بوده و این شرایط جغرافیایی ایجاب می کند رابطه ایران با این کشور برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه تقویت شود .خصوصا اینکه کشور عمان در اداره تنگه هرمز با ما مشترک است و خوشبختانه با تدابیری مسئولین نظامی و امنیتی و سیاسی دو کشور توانسته اند بدون اختلاف و تنش این تنگه را خوب مدیریت کنند.
هر روز صدها شناور از کشورهای مختلف از این تنگه عبور می کنند وحساسیت منطقه برای همه جهان محسوس و مشخص است.اینکه رابطه ما با عمانی ها در سطوح مختلف مناسب باشد اقتضا و ضرورت و نیاز دو کشور است.
از جمله موضوعاتی که اخیر میان ایران و عمان مطرح شد امضا موافقت نامه همکاریهای امنیتی است که در سفیر اخیر وزیر دفاع کشورمان به عمان پی گیری شد و خوشبختانه مجلس هم چندی پیش این موافقت نامه را تصویب کرد دولت در پی انجام تشریفات معمول آن است که به زودی اجرایی می شود.
اجرای موافقت نامه همکاریهای امنیتی میان ایران و عمان ضریب امنیتی منطقه را بالا می برد وشرایط ما را نسبت به گذشته بهبود می بخشد و به صلاح دو کشور و منافع کشورهای منطقه است.
آیا امکان مانور یا و اقدام مشترک نظامی در منطقه در روزهای آینده وجود دارد؟
ما هم اکنون نیز با عمانی ها مانورهای مشترک داریم . هر ساله کمیته های دوستی نظامی ما با هم نشست دارند که هر سال در یک کشور برگزار می شود و همزمان با این نشست ها مانور امداد و نجات هم برگزار می شود که تاکنون چند نوبت به اجرا درآمده است.
اما با جهش بسیار خوبی که در روابط دفاعی و امنیتی دو کشور به وجود آمده است وبا اجرایی شدن موافقت نامه امنیتی میان دو کشور می توان در برنامه های آینده مانورهای مشترک نظامی ، تاکتیکی و دفاعی نیز به عنوان مکمل مانورهای امداد و نجات شناورها در دستورکار قرار گیرد.
نظر شما