روند سریع بیابان زایی در شرق کشور/ گرد و غبار با منشاء داخلی

به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر و در شرایطی که اغلب استانهای غربی کشور با پدیده گرد و غبار روبرو هستند و دچار مشکلات حادی شده اند، صبحگاه یک روز بهاری خردادماه جاری مردم شهر کرمان و شهرستانهای شمالی استان کرمان شاهد بروز این پدیده و آلودگی هوا بودند اما این بار منشا این گردو غبار که تا حدودی روز گذشته نیز کرمان را در برگرفت بیابانهای کشورهای عربی نبود بلکه منشا این گرد و غبار بیابانهای و کویر شرق کشور بود.

این آلودگی که روز قبل از آن یزد را در بر گرفته بود تا حدی گزارش شد که مدیرکل محیط زیست استان کرمان در خصوص آن هشدار داد و اعلام کرد میزان ذرات ریز موجود در هوا از حد استاندارد فراتر است.

این درحالی است که استان سیستان و بلوچستان نیز طی روزهای اخبر با این مسئله دست و پنجه نرم می کند.

 اگر چه این پدیده 48 ساعت بیشتر در کرمان ادامه پیدا نکرد اما احتمال وقوع مجدد آن وجود دارد.

آسمان کرمان پس از بروز پدیده گرد و غبار

مهدی رجب زاده، کارشناس بیابان زدایی اداره کل منابع طبیعی استان کرمان در این باره به خبرنگار مهر می گوید: بروز پدیده گرد و غبار در کرمان تحت تاثیر پدیده گرد وغباردر عراق نبوده و منشا درون استانی دارد.

بروز پدیده گرد و غبار در کرمان تحت تاثیر پدیده گرد وغباردر عراق نبوده و منشا درون استانی دارد

کارشناس بیابان زدایی

وی البته اذعان می دارد: بخش کمی از گرد وغبارها منشا خارج از استانی دارد.

وی بروز خشکسالیهای متعدد را یکی از دلایل وقوع این پدیده عنوان و اظهار می کند: در اثر خشکسالی بسیاری از روان آبهای سطحی و رودخانه های فصلی دچار بی آبی شده اند  و چون آب در این محلها وجود ندارد، بستر شنی رودخانه ها منبع برداشت شن می شود.

وی ادامه می دهد: باد این ذرات را از کف مسیر روان آبهای خشک شده حرکت داده تا جایی که در اثر وزنشان سقوط کنند؛ ممکن است برخی ذرات سنگینتر باشند و در فاصله چند متری سقوط کنند و یا ممکن است در فاصله های دورتر این اتفاق رخ دهد.

دام موجود در مراتع استان سه برابر ظرفیت

این کارشناس می گوید: عامل دیگر در بروز این پدیده، استفاده بی رویه از مراتع برای تعلیف دام است.

رجب زاده می افزاید: طبق آمار، دامی که در حال حاضر در مراتع استان کرمان هست سه برابر ظرفیت این مراتع بوده که وجود این تعداد دام باعث شده پوشش گیاهی مراتع تخریب شده و بسیاری از این محلها به بیابان تبدیل شوند.

وی بیان می دارد: وقتی عرصه های طبیعی فاقد پوشش گیاهی باشند در اثر وزش باد، خاک سطحی شروع به حرکت می کند تا جایی که سقوط کند.

آسمان کرمان پس از بروز پدیده گرد و غبار

رجب زاده تصریح می کند: این دو عامل اصلی باعث می شود که ما در مناطق مختلف استان کرمان شاهد گرد و غبار باشیم.
دستگاهها هماهنگ نیستند.

وی اظهار می کند: برای جلوگیری از این پدیده باید جمعیت دامی استان را کاهش دهیم.

رجب زاده ادامه می دهد: در این زمینه محور اصلی مردم هستند اما مهمتر از آن هماهنگی دستگاههای اجرایی مختلف است که در حال حاضراین هماهنگی وجود ندارد مثلا می گوییم باید جمعیت دامی کاهش یابد اما ارگان دیگری سیاست افزایش دام را در راستای اهداف و برنامه های خود پیاده می کند.

وی تاکید می کند: تا این دستگاهها هماهنگ نباشند عملا به نتیجه نخواهیم رسید.

دامداران و عشایر همکاری کنند/ لزوم حمایت دولت

وی می گوید: مسئله مهم بحث فرهنگسازی است؛ باید این فرهنگ بین مردم و دامداران ترویج یابد که در صورت از بین رفتن مرتع، اولین گروهی که آسیب می بیند خود آنها هستند چرا که علوفه مورد نیاز دامشان را نمی توانند تهیه کنند و مجبورند از محل سکونت خود مهاجرت کنند.

رجب زاده تصریح می کند: در صورت هماهنگی دستگاهها و همکاری مردم، دولت هم باید حمایت کند، به عنوان نمونه، دام را با قیمت مناسب از دامداران بخرد تا آنها در تامین زندگی خود دچار مشکل نشوند.

آسمان کرمان پس از بروز پدیده گرد و غبار

وی می افزاید: چنانچه این راهکارها عملی نشود، به نقطه بحرانی خواهیم رسید و شنهای روان حرکت کرده و مزارع و باغات را از بین می برند که در این شرایط مجبور به استفاده از عملیات بیابان زدایی می شویم که این کار هم هزینه های بسیار بالایی دارد.

رجب زاده ادامه می دهد: ما در استانی کویری زندگی می کنیم و همیشه گرد و غبارها را شاهد هستیم اما پیش از این، شدت آنها کمتر بود.

وی می گوید: الان وقتی مردم حجم بالایی از گرد و غبار را در فضا مشاهده می کنند پی می برند که حتما اتفاقی افتاده است و در واقع هم، چنین است.

وی اظهار می کند: واقعیت این است که به دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی و وقوع خشکسالی های متعدد، شرایط برای فرسایش بادی و حرکت ماسه ها و شنها فراهم شده است.

همیشه از جریان بیابان زایی عقب هستیم

وی با اشاره به سطح وسیع بیابانها در استان کرمان و صرف هزینه بسیار برای مقابله با این پدیده، تصریح می کند: ما همیشه از جریان بیابان زایی عقب هستیم به طوریکه محاسبه کردیم اگر با روند فعلی اعتبارات فقط بخواهیم مناطق بحرانی را تثبیت کنیم چیزی حدود 200 سال طول می کشد.

رجب زاده می افزاید: از طرفی منابع دولت هم محدود بوده و نمی توانیم به آن اتکا کنیم.

این کارشناس اظهار می کند: تنها راهکار اساسی مشارکت مردم است اگر مردم، عشایر و مرتع داران در حفظ پوشش گیاهی مبادرت ورزند 90 درصد مشکل حل شده و در صورت روال اعتباری فعلی، به جای 200 سال در مدت 20 سال می توانیم اقدامات موثری در زمینه بیابان زدایی انجام دهیم.

وی تاکید می کند: تنها با مشارکت مردم و هماهنگی دستگاههای دولتی است که می توان این پدیده را مهار کرد.