نقد عالمانه احترام به نویسنده و مخاطب است

مؤلف "شهر و عمل: کابردهای آن در نظریه سیاسی معاصر" در پایان یادآور شد: پس از ذکر نکات مثبت اثر، با رویکردی انتقادی و به دور از هرگونه تعصب و بر اساس استدلال و به طور مستند نکات منفی آن اثر را یادآور می‌شوم تا کمکی به نویسنده اثر بکند.

 

دیویسون: عدم اشراف نقاد به حوزه مورد نقد عدول از اخلاق نقادی است

دکتر اسکات دیویسون استاد فلسفه دانشگاه ایالتی مورهد در کنتاکی آمریکا در این مورد به مهر گفت: اولین نکته‌ای که در مورد نقد کتاب و آثاری که برای نقد به اساتید و متخصصان ارجاع می‌شود داشتن تخصص و احاطه و اشراف به آن موضوع و کتاب است.

 

وی تصریح کرد: زمانی می‌توان نقد صحیح و دقیقی از یک اثر ارائه کرد که بر آن موضوع اشراف داشت تا بتوان زوایای مختلف آن اثر را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.

 

وی تأکید کرد: بر این اساس نقاد باید وجوه مختلف حوزه‌ای که اثر در آن قرار دارد را بشناسد تا مسیر تحقیقاتی یک اثر را ردگیری و منشأ ادعاهای علمی نویسنده در کتاب را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. نقد دارای اخلاقی است که نقاد باید رعایت آنرا بکند. پذیرفتن اثری در خارج از تخصص و آگاهی نقاد، عدول از اخلاق نقادی است.
 

جانسون: کتاب‌شناسی یک اثر بیانگر درجه اعتبار آن است

دکتر دریک جانسون استاد فلسفه و زبانهای مدرن کالج همپدن سیدنی نیز در این خصوص معتقد است: دوست دارم آثاری را مورد نقد و بررسی قرار دهم که با تحقیقاتم مرتبط هستند. نباید از پیش و قبل از خواندن اثر، با آن موافق و یا مخالف بود. به هر حال موضوع مورد نقادی باید مورد علاقه و در حیطه تخصص نقاد باشد.

 

این استاد فلسفه در مورد اینکه چگونه خود را برای نقد و بررسی یک اثر آماده می‌کند اظهار داشت: در ابتدا در مورد خود نویسنده و آرای او مطالعه می‌کنم. برای نمونه آثار قبلی، تحقیقات پیشین و وابستگی‌های سازمانی او را مطالعه و بررسی می‌کنم.

 

مؤلف "دیدگاه ضد داروینی نیچه" یادآور شد: پس از این مرحله در مورد موضوع کتاب، مطالعه می‌کنم تا از آثاری که در آن زمینه توسط دیگران به چاپ رسیده آگاه شوم و تا حد امکان آنها را مورد مطالعه قرار دهم. همچنین به کتاب شناسی آن اثر رجوع می‌کنم و صحت و دقت منابع را مورد بررسی قرار می‌دهم. مطالعه دقیق کتاب گام دیگری برای نقد یک اثر است. پس از این مطالعه، خلاصه‌ای از کتاب تهیه کرده و در مورد کتاب و مطالب آن فکر می‌کنم.

 

ریمان: مطالعه گزینشی کتاب منجر به نقد دقیق نمی‌شود

 

دکتر جفری ریمان استاد فلسفه دانشگاه امریکن نیز معتقد است: بطور معمول برای نقد یک اثر تقاضایی از طرف نشریات تخصصی ارسال می‌شود و این آنها هستند که برای نقد افراد را انتخاب می‌کنند.

 

مؤلف کتاب "عدالت و فلسفه اخلاق معاصر" افزود: با توجه به پیشینه و تخصص شخص به او برای نقد کتاب ارجاع می‌شود. اغلب افرادی انتخاب می‌شوند که در آن حوزه صاحب اثر بوده و تخصص لازم را داشته باشند. افراد برای اینکه کتاب پیشنهادی را نقد کنند یا نه، مختار هستند. آنها بر اساس علاقه خود می‌توانند آن اثر را برای نقد بپذیرند یا نپذیرند.

 

ریمان یادآور شد: مطالعه دقیق و کامل کتاب برای نقد یک اثر گام مهم و اساسی است. نباید برای نقد یک اثر، بخشهایی از آن را به طور گزینشی خواند. در این صورت با نظر و دیدگاه اصلی نویسنده در کتاب آشنا نخواهیم شد.

 

مؤلف "در دفاع از فلسفه سیاسی" در پایان افزود: خواندن گزینشی کتاب ممکن است دیدگاهی غلط در مورد آرای نویسنده و اثرش به ما ارائه دهد. چنین خوانشی از یک اثر مانند داشتن پیش فرض در مورد یک اثر است. به این معنا که در دو حالت با نگاهی درست به سراغ یک اثر نرفته‌ایم.

استراسون: منتقد در برابر اثر و مخاطب مسئول است

دکتر گلن استراسون استاد فلسفه دانشگاه ردینگ انگلستان در مورد این موضوع به مهر گفت: هیچگاه برای نقد کتاب خودم پیشنهادی ارائه نکرده‌ام. رسم بر این است که کتابها از طرف دیگران برای نقد و بررسی پیشنهاد می شوند. این انتخاب با توجه به تخصص افراد صورت می گیرد.

 

مؤلف کتاب "آزادی و باور" در ادامه یادآور شد: اینکه چگونه باید کتابی را نقد و بررسی کنم مورد پرسش من است و اگر موضوع کتاب در حوزه تخصص و علاقه من باشد آنرا می پذیرم. نقد آداب و اصولی دارد که در صورت عدم رعایت هم در حق خود اثر اجحاف می شود و هم در حق کسانی که آن نقد را می خوانند. از اینرو نقاد اخلاقاً در مقابل نقد خود مسئول است.

 

استاد پیشین دانشگاه آکسفورد در پایان تصریح کرد: مطالعه با دقت و از سر حوصله یک اثر و نوشتن نکات مورد قوت و ضعف کتاب مرحله آغازین نقد یک اثر است.

هاگ: نقد آثار مختلف دربردارنده نکات آموزشی است

دکتر سوزان هاگ استاد فلسفه و حقوق دانشگاه میامی آمریکا نیز به مهر گفت: به ندرت انتخابگر کتابی برای نقد و بررسی هستم. البته گاهی تصمیم می گیرم که اثری را نقد و بررسی کنم. شیوه و روش معمول من این است که برای نقد و بررسی هر کتابی پاسخ مثبت می دهم.
 
مؤلف "فلسفه منطق" در ادامه تأکید کرد: علت این است که اگر کتاب و اثری کم ارزش باشد، صاحب اثر با نقد منصفانه به ایرادات خود پی می برد و اگر کتابی دارای ارزش است نکات ارزنده و مثبت آن مورد توجه بیشتر قرار می گیرد که در این صورت نیز نوعی آگاهی بخشی در مورد یک اثر خوب صورت می گیرد.
 
وی یادآور شد: به عبارت دیگر در هر دو صورت، مباحث مربوط به روش شناسی و شیوه و روش تحقیق و استفاده از منابع موثق و متقن به مخاطب و دانشجویان آموزش داده می شود. این شیوه ممکن است توسط برخی افراد عجیب به نظر برسد. چرا که بطور معمول افراد دست به نقد و بررسی کتابهایی می زنند که به لحاظ علمی آنرا در درجه بالایی بیابند.
 

کرامر: نقد دقیق یک اثر مستلزم مطالعه کامل و جامع است

دکتر متیو کرامر استاد فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق دانشگاه کمبریج و مدیر برنامه فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق در این دانشگاه نیز در اینباره به مهر گفت: در ابتدای زندگی علمی خود کتابهای زیادی را مورد نقد و بررسی قرار می دادم. در آن دوران علاقه و اشتیاق به مطالعه یک اثر جدید باعث می شد وسواس زیادی در مورد حوزه آن نداشته باشم.

 

وی افزود: با گذشت زمان و متمرکز شدن مطالعات و تحقیقات، آثاری را برای نقد و بررسی می‌پذیرم که ارتباط نزدیکی با حوزه مطالعاتی و تحقیقاتی‌ام دارند. برای نقد و بررسی یک اثر آن اثر را باید به طور کامل و جامع خواند.

 

وی افزود: برخی از نقادان به این شیوه رفتار نکرده و آثار را به طور کامل و جامع مطالعه نمی‌کنند. این باعث می‌شود تا نقد منصفانه‌ای از یک کتاب صورت نگیرد. گاهی آثاری وجود دارند که چند جلدی هستند و نقد و بررسی این آثار مستلزم مطالعه دقیق و جامع همه مجلدات با هم است. اگر فقط یک اثر مورد مطالعه قرار گیرد آرای نویسنده به طور کامل درک نخواهد شد.

میلر: مطالعه دقیق و عالمانه اثر از اصول اخلاق نقادی است

دکتر دیل میلر رئیس دانشکده فلسفه و مطالعات دینی دانشگاه اولد دومینیون آمریکا و استاد فلسفه این دانشگاه در مورد ضوابط و معیارهای انتخاب یک اثر برای بررسی و نقد به مهر گفت: برای پاسخ به این سؤال در ابتدا باید گفت ابتدا لیستی از کتابهایی که قرار است در یک سال آینده مورد مطالعه قرار دهم تهیه می‌کنم. این لیست بر اساس علایق و ضرورتی است که برای تحقیقات و مطالعات من دارند.
 
وی افزود: نقد و بررسی یک اثر هم بر این اساس برای من معنادار خواهد بود. به این معنا که اگر کتاب پیشنهادی برای نقد، در این لیست باشد پذیرای نقد آن هستم و اگر آن اثر خارج از این لیست باشند آن را برای نقد نمی‌پذیرم.
 
رئیس دانشکده فلسفه و مطالعات دینی دانشگاه اولد دومینیون یادآور شد: باید توجه داشت که تنگناها و محدودیت زمانی امکان و اجازه مطالعه خارج از حوزه تحقیقاتی و مطالعاتی را نمی‌دهد. حتی در حوزه تحقیقی نیز منابع زیادی منتشر می شوند که باید برای مطالعه از میان آنها دست به انتخاب زد.
 
مؤلف "اخلاق، احکام و عواقب" در پایان تأکید کرد: بر این اساس کتابهای اندکی را برای نقد می‌پذیرم. چرا که پذیرش نقد مستلزم اخلاق و اصولی است. وقتی اثری را برای نقد پذیرفتیم موظف به مطالعه دقیق و عالمانه آن هستیم.