دهقان سامانی شاعر بلند آوازه چهارمحال و بختیاری/ لزوم معرفی سیف الشعرا

به گزارش خبرنگار مهر، میرزا ابولفتح خان دهقان سامانی ملقب به سیف الشعرا  و متخلص به دهقان فرزند باباخان از شاعران لطیف طبع و نغز گوی دوره قاجار است.

من ابوالفتح خان دهقانم / منشا و مولد است سامانم 

نه عجب خویش در این دوران / من ابوالفتح بستی اردانم

در شکوهم امیر اسماعیل / در وقار اردشیر ساسانم

هست چندی که بسته قفسم / ناید از بام عرش اغانم

یاد آردی ای هم آوازان / از من و بشنوید الحانم 

او در سال 1249 هجری قمری در سامان در ساحل زاینده رود زاده شد و پس از کسب تحصیلات ادبی و حکمی به شاعری پرداخت.

وی دیوان شعری شامل 10هزار بیت از مثنوی و غزل و قصیده دارد و یکی از نظریه پردازان نطامی گنجوی است و هزار دستان را در نطم کتاب الف لیل و لیله" هزار و یک شب" پرداخته است.

آرامگاه دهقان سامانی

در گسترده ادب فارسی عصر قاجار، هر جا سخن از دهقان سامانی به میان می آید نام او با نام مشوق وی" رکن الملک شیرازی " در آسمان ادب و فرهنگ اسلامی می درخشد.

خود شاعر نیز نام خویش را با حالت رفعی اشاره کرده است:

گرچه دهقان"ابوالفتح" نبینم هیچ فتح / من در فصل گل میخانه را در بسته اند

در راستای بیان مقام عالی اخلاقی، عرفانی و ادبی دهقان، عناوین و القاب و تعاریف بسیاری از سوی هم عصران او به کار رفته است.

یگانه لقب رسمی آن لقب سیف الشعراست و شاعر این لقب را بارها در اشعار خود ذکر کرده و در بسیاری از موارد این لقب به عنوان اسم شعری جانشین لفظ "دهقان"که تخلص او محسوب می شود، شده است:

از دو ابروی تو "سیف الشعرا" شد لقبم / زآن به تسخیر سخن تیغ زبانم دادند

تخلص شعری میرزا ابولفتح خان دهقانی چنانچه از اشعارش بر می آید دهقان بوده است و کمتر قطعه، قصیده، مسمط و غزلی را می توان یافت که فاقد این تخلص باشد.

پدرش "بابا خان" از روسای بزرگ، زادگاهش شهر سامان بود مادرش نیز (خورشید)یا خورشید جهان نام داشت.

پدر و اجداد او از وضعیت مالی خوبی برخوردار بوده اند و از جمله محترمان سامان نیز به شمار می آمدند ودهقان سامانی تنها یادگار باباخان بوده و از این جهت شاعر خواهر و برادر تنی نداشته است. 

وی شاعری را از نوجوانی آغاز کرد و دیری نپایید که در حوزه چهار محال و بختیاری و اصفهان معروفیت تمام به دست آورد.

مهمترین اثر او منظومه عظیم هزار دستان است که به شکل منظوم افسانه های هزار و یک شب است و بالغ بر دو هزار بیت به صورت مثنوی بوده و کتاب دیگر وی داوود نامه و اثر دیگر وی شکرستان است.

درباره تاریخ فوت و تولد دهقان نظرات مختلفی گفته شده به گونه ای که درباره تاریخ فوت وی اطلاعات دقیقی وجود ندارد.

دهقان سامانی در محلی به نام ایوان کیف و آرامگاهی که بعدها بر روی قبر وی ساخته شده مدفون است.  

یکی از شهروندان سامان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: دهقان سامانی یکی از شعرای بزرگ ایران است ولی متاسفانه آنطور که باید به معرفی دهقان در اثار او پرداخته نشده است.

وی افزود: آرامگاه دهقان نیز از امکانات مناسبی برخوردار نیست.

شهردار سامان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مرمت مقبره دهقان از هشت سال پیش شروع شده و هم اکنون نیز به پایان نرسیده است.

محسن حیدری افزود: مرمت مقبره توسط سازمان میراث فرهنگی  انجام شده است که  تا کنون 80 درصد پیشرفت کاری داشته است.

وی افزود: با توجه به اینکه سامان یکی از قطبهای گردشگری در استان محسوب می شود و دارای آثار و میراث فرهنگی فراوانی همچون مقبره دهقان سامانی است مسئولیت گردشگری شهر سامان بر عهده مسئولان شهر سامان بوده است.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی هیچگونه اقدام و همکاری دراین مورد انجام نداده است، بیان داشت: متاسفانه میراث فرهنگی تاکنون برنامه خاصی برای گردشگری این شهر تدوین نکرده و طرح گردشگری به این شهر نداده است.

وی عنوان کرد: این سازمان به امید آن نشسته که مسئولان دستگاه های اجرایی این شهر که هر کدام موظف انجام امور خود هستند به وظایف گردشگری برسند و از کارهای خود خارج شده و مسئولیت گردشگری را بر عهده بگیرند.