محمدعلی موظف رستمی رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد وضعیت حضور جوانان در مساجد گفت: جوان بیش از سایر اقشار جامعه متأثر از محیطهای اصلی است و ما اگر بخواهیم میزان حضور جوانان را در مساجد بررسی کنیم باید شرایط حاکم بر جامعه را سنجید و بدون اطلاع از وضعیت محیطهای اصلی نمی توان به نتیجه رسید چراکه حتی رفتارها و مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه و میزان نگرش افراد نسبت به اهداف مختلف شان بر این مسئله تأثیرگذار است.
وی تأکید کرد: با توجه به اهداف تعیین شده و انتظاری که می رفت میزان حضور جوانان در مساجد را مثبت ارزیابی نمی کنم یعنی بیش از آنچه که امروز است ما انتظار داریم که البته این خود به علل گوناگونی برمی گردد.
سه عامل مؤثر در جذب یا دفع جوانان به مساجد
موظف رستمی در مورد راهکارهای جذاب کردن فضای فیزیکی و معنوی مساجد برای جوانان گفت: سه عامل نرم افزاری، سخت افزاری و منابع انسانی اضلاع یک مثلث متساوی الاضلاع را در حوزه مسجد تشکیل می دهند که هر یک از این مؤلفه ها کارکردهای خاصی دارند که در میزان جذب یا دفع جوانان به مساجد بسیار تأثیرگذار خواهند بود.
این کارشناس مسجد افزود: در حوزه نرم افزاری منظور برنامه های متنوع فرهنگی در مساجد است و حوزه سخت افزاری نیز به نوع معماری، تأسیسات، امکانات بهداشتی و فرهنگی یا وجود باشگاه ورزشی در مساجد و... بر می گردد و در کنار آن منابع انسانی مساجد بسیار اهمیت دارد که شامل ائمه جماعت، هیئت امنا، خدام و... می شود یعنی شخصیت علمی، اخلاقی، اجتماعی امام مسجد و یا نوع تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های هیئت امنا و حتی رفتار و عملکرد خدام می تواند تأثیر مثبت یا منفی در جذب جوانان به مساجد داشته باشد.
وی یادآور شد: اگر هر یک از این اضلاع مثلث دچار نقصان شود ما در مسیر هدایت جوانان به پایگاه مسجد دچار مشکل خواهیم شد و این سه عامل باید به صورت هماهنگ عمل کنند.
موظف رستمی با اشاره به تدوین چشم انداز مساجد کشور تأکید کرد: باید نقطه هدف گذاری خود را در حوزه مساجد بررسی کنیم که تا چه میزان به آن هدف نزدیک شدیم. معتقدم که ما باید در شرایط بهتری از امروز در حوزه مساجد به سر می بردیم البته توفیق یا عدم موفقیت در این زمینه بستگی به عوامل مختلفی دارد که با برنامه ریزی واحد و اجرای صحیح آن می توان این روند کند را افزایش داد.
لزوم مدیریت واحد در حوزه مساجد/ کمبود کارشناس و نیروی انسانی خبره در امور مسجد
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی به مهمترین مشکلات حوزه مسجد اشاره کرد و گفت: مهمترین مشکلی که الان وجود دارد این است که ما هنوز به مدیریت واحد مساجد که مورد پذیرش همه دستگاههای متولی باشد دست پیدا نکردیم که این خود یکی از عوامل مهم در عدم انسجام کاری در حوزه اداره مساجد است.
وی افزود: علاوه بر آن باید وظایف و اهداف هر کدام از مراکز مربوط به مسجد تبیین شود چون احساس می شود یک تشتت و ناهماهنگی و موازیکاری در این زمینه وجود دارد که کار را پیچیده می کند.
وی در عین حال تأکید کرد: مسجد با اینکه یک نهاد مردمی است اما دولت باید در حوزه ساماندهی نهادهای مردمی تلاش کند و در قالب تشکلهای سراسری یا منطقه ای آنها را سامان دهد تا بتواند بر اساس آن برنامه ریزی داشته باشد.
موظف رستمی کمبود شدید کارشناس خبره و متخصص مسجد را یکی دیگر از دلایل عدم توفیق در این زمینه ارزیابی کرد و گفت: مسجد نهادی با کارکردهای بسیار متفاوت است و نمی توان نگاه عامگرایانه به آن داشت بلکه باید با نگاه تخصصی به مسجد نگریست.
وی افزود: مسجد با برخورداری از منابع انسانی متخصص چه در بخش ائمه جماعت و چه در بخش هیئت امنا و خدام می تواند در این مسیر گامهای بلندی بردارد به ویژه حوزه علمیه می تواند نقش تأثیرگذاری در تربیت ائمه جماعات مساجد به صورت تخصصی داشته باشد.
ضرورت شناخت از ویژگیها و نیازهای مخاطب/ حوزه علمیه ائمه جماعت متخصص مسجد تربیت کند
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی تأکید کرد: حوزه علمیه باید در کنار تربیت نیروهای انسانی متخصص تحت عناوین مختلف، ائمه جماعت متخصص مساجد را نیز تربیت کند که این افراد با گذراندن دوره های آموزشی مخاطب شناسی را نیز فرابگیرند تا بدانند چگونه یک امام مسجد می تواند با جوانان، بازاریان، کارگران، بانوان، کودکان و... برخورد کند.
موظف رستمی تصریح کرد: حتی خدام و هیئت امنا نیز باید در این زمینه تخصص داشته باشند و اگر چنین اطلاعاتی ندارند دوره های آموزشی مناسبی برای آنها برپا شود و زمینه آموزش و ارتقای آگاهی آنها را فراهم کنیم.
وی بر لزوم ایجاد مساجد تخصصی در کشور تأکید کرد و گفت: باید برخی مساجد تخصصی شود یعنی در کنار انجام کارکردهای مختلف عبادی، مناسکی، فرهنگی و... خود مثلا در حوزه قرآن، جنگ نرم، مباحث فقهی و... متخصص باشد.
رئیس گروه توسعه و تجهیز فرهنگی مساجد سازمان تبلیغات اسلامی در پایان با تأکید بر بحث مخاطب شناسی در جذب مردم و جوانان به مساجد تأکید کرد: شناخت ویژگی ها و نیازهای مخاطبان گوناگون دو موضوع مهم در بحث مساجد است که با آگاهی از این مسئله می توان برنامه ریزی درستی را در این زمینه ارائه کرد.
نظر شما