عدم اعتماد به نفس موجب بی‌هویتی می‌شود / خاطره‌ای از دوران طلبگی

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، شامگاه جمعه در جلسه تفسیر شرح نصایح امام محمد باقر(ع) به جابر بن یزید جعفی که به مناسبت ماه مبارک رمضان در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار شد، در سخنانی با اشاره به یکی از سفارشات امام محمدباقر(ع) به جابر اظهار داشت: امام باقر(ع) فرمودند، ‌ای جابر اگر می‌خواهی عزت در تو حفظ شود باید طمع را درخود بمیرانی و اگر این کار را نکنی ذلیل خواسته‌های شیطانی خواهی شد.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه راه از بین بردن طمع در انسان تلقین نا‌امیدی از کمک دیگران است افزود: انسان وقتی وابسته به دیگران باشد و به سربار بودن دیگران عادت کند این امر استقلال او را از بین می‌برد و باعث می‌شود انسان در خود احساس خسارت حقارت کند.

وی با اشاره به خاطره‌ای از دوران طلبگی خود اظهار داشت: در گذشته که ما تازه طلبه شده بودیم و کتاب‌های درسی به ندرت پیدا می‌شد و مثل امروز به فراوانی وجود نداشت، من یک کتاب درسی به نام شرح نظام را که بسیار قدیمی و پاره بود خریدم که وقتی معلمم پول صحافی آن را تقبل کرد آن لحظه احساس خجالت کردم و سرخ شدم که چرا باید شخصی دیگر چنین کاری برای من انجام دهد.

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: روان‌شناسان معتقدند اگر انسان اعتماد به نفس خود را از دست داد، خود را چیزی به حساب نمی‌آورد و هویت خود را فراموش می‌کند.

آیت الله مصباح یزدی راه نجات از ذلت طمع را، نا‌امیدی از کمک دیگران دانست و گفت: در این صورت است که انسان می‌تواند استقلال خود را حفظ کند و انسان باید همواره تلاش کند که رروی پای خود بایستد.

معلمان روح مسئولیت پذیری دانش آموزان را تقویت کنند

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) همچنین عنوان کرد: مربیان و معلمان باید به گونه‌ای بچه‌ها را تربیت کنند که در عین حالی که از وسایل کمک آموزشی استفاده می‌کنند، روح مسئولیت پذیری آنها را نیزتقویت کنند.

وی ادامه داد: انسان باید همواره به خود تلقین کند که باید همه کارهای خود را خودش انجام دهد و به کمک دیگران امیدی نداشته و نیازهای خود را به تنهایی تامین کند و دستش در برابر دیگران دراز نباشد.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه عزت نفس یک نیاز فطری برای انسان است افزود: آن چیزی که دشمن عزت نفس است، طعم ورزی در مال و داشته‌های دیگران می‌باشد که باعث می‌شود انسان انگل جامعه شود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه در گذشته جوانان عارشان می‌آمد که از پدرشان پول بگیرند اظهار داشت: متأسفانه امروز فرهنگ‌ها تغییر کرده است و خلاف آن مشاهده می‌شود که برخی فرزندان به زور درخواست کمک مالی از پدر دارند که این امر بسیار بد و مایه ذلت است که فرزند به مال پدر چشم طمع داشته باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه ادامه داد: برای اینکه از دیگران احساس نیاز نکنیم باید همت خود را تقویت کنیم و بلند همتی نیز در معارف اسلامی به آن تاکید شده است که انسان باید عارش شود که از کمک دیگران استفاده کند.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه مرحله بالاتری از اعتماد به نفس را عزت نفس دانست و عنوان کرد: مومن باید خودش کار کند و با عرق جبینش نان درآورد و به مال و اموال دیگران طمع نداشته باشد که این امر عزت انسان را به دنبال خواهد داشت.

وی تاکید کرد: انسان باید تمام وجودش را نیازمند به خداوند بداند در حالی که نباید به کمک دیگران تکیه داشته باشد.

آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه اعتماد به نفس دو رو دارد یک روی سلبی و یک روی ایجابی افزود: اعتماد به نفس وقتی مطلوب است که اعتماد به دیگران نباشد که مومن و کافر هر دو باید اینگونه باشند.

اولیای خدا از فرشتگان نیز درخواست کمک نمی‌کردند

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: در اخلاق اسلامی به اعتماد به نفس، اعتماد به خدا یا‌‌ همان توکل به پروردگار می‌گویند که انسان باید همواره به خدا اعتماد داشته باشد که اولیای خدا نیز این گونه بوده‌اند و حتی به فرشتگان مقرب نیز اعتماد و درخواست کمک نمی‌کردند.

وی در ادامه با اشاره به داستان ابراهیم خلیل الله گفت: در آن زمان که حضرت ابراهیم را درون آتش انداختند جبرئیل بر او نازل شد و گفت یا ابراهیم چه در خواستی از ما داری که حضرت نیز در پاسخ به او فرمود من را به کمک شما حاجتی نیست.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اضافه کرد: مقام خلیل اللهی بعد از مقام نبوت و رسالت به حضرت ابراهیم داده شد که این امر نتیجه اعتماد ابراهیم و توکل او به خداوند بود.

وی با بیان اینکه اعتماد به نفس و توکل بر خدا نباید خلط شود افزود: وقتی پای ارزش‌های توحیدی در میان بود اعتماد به نفس نیز باید جای خود را به توکل دهد.