دوره اواسط دهه پنجاه تا اولین سالهای دهه هفتاد را باید دوره آغازین فعالیتهای سیاسی سازمان دهی شده وفراگیر در بحرین توصیف کرد که درآن یکه تازی سازمان یافته گروه های ناسیونالیست چپگرا بیش از هر چیز نمود پیدا کرده بود. جامعه بحرین هم از تاثیر تحولات منطقه عربی بی نصیب نماند تا چپگرایان ضمن تسلط بر صحنه فعالیت های سیاسی، به تشکیل هسته های سازمانی پرداخته وشمار هواداران خود را به شکل قابل توجهی افزایش دهند.
به گفته کارشناسان بحرینی در این سالها کلوپ های چپگرایان وجریان های سیاسی اهل تسنن از یک سو وحسینیه های شیعیان از سوی دیگر به موسسات شبه سیاسی تبدیل شده و وظیفه احزاب سیاسی ممنوع را ایفا می کردند.
به دلیل ممنوعیت تشکیل سندیکاها واحزاب سیاسی در بحرین که از 1918 تا 1975 ادامه یافت، این کشور به شکل گسترده ای شاهد شکل گیری وتاسیس این نوع کلوپ ها بود به نحوی شمار آنها به 141 کلوپ رسید
به گفته این کارشناسان با توجه به شبکه وحلقه های جذب ایدئولوژیک وسیاسی فعال در جامعه بحرین به راحتی می شد این کلوپ ها را به مقری سری برای فعالیت یک حزب سیاسی ممنوع تبدیل کرد.
به گفته این کارشناسان با توجه به شبکه وحلقه های جذب ایدئولوژیک وسیاسی فعال در جامعه بحرین به راحتی می شد این کلوپ ها را به مقری سری برای فعالیت یک حزب سیاسی ممنوع تبدیل کرد.
گرچه این مسئله برای چپگرایان با گستردگی قابل توجهی صورت می گرفت، اما نمونه هایی از انجام چنین امری در رابطه با حسینیه های شیعیان هم در کتب ومنابع مختلف تاریخ معاصر بحرین ذکر شده است.
به اعتقاد کارشناسانی همچون اسحاق الخوری صاحب کتاب " قبیله و دولت در بحرین" جنبش های آزادیبخش ملی در جهان سوم و سلطه نظام دو قطبی بر جهان این مجال را به جریان های بحرینی داد تا بتوانند ضمن ساختار بندی ، از پوسته فعالیت های سنتی معمول در بحرین خارج وبا تشکیل سندیکاها و اتحادیه های کارگری ودانشجویی درخارج از این کشور وارد فعالیت های مدرن سیاسی هم بشوند.
با این وجود هدف کلی و محوری جریان های سیاسی در بحرین رهایی از استعمار انگلیس ، ایجاد وحدت بین شیخ نشین های مختلف خلیج فارس ودرعین حال کسب آزادی ودمکراسی درچارچوب قانونی که تمامی امتیازات اعطا شده به یک طرف خاص را لغو کند از اهداف اعلام شده فعالیت انها بود.
گستردگی این فعالیتها بود که دولت استعمارگر انگلیس را برآن داشت تا درسال 1957 بخشی ویژه یا همان سازمان اطلاعات را در بحرین تشکیل دهد.
اعلام وضعیت فوق العاده که بعدچند سال بعد در1965 به قانون امنیت عمومی تغییرنام یافت وفعالیت تمامی تشکل های سیاسی تا زمان صدور قانون امنیت کشور در سال 1974 از طریق آن سرکوب وکنترل شد.
با این وجود این دوره شاهد فعالیت چند گروه وتشکل بود که صحنه فعالیت های مخالفان را در بحرین در قبضه خود گرفته بود. مهمترین این گروه ها عبارتند از :
- هیئت عالی اجرایی
- جنبش ناسیونالیست های عرب
- جبهه آزادیبخش بحرین
- هیئت عالی اجرایی
- جنبش ناسیونالیست های عرب
- جبهه آزادیبخش بحرین
- تشکل بعث عربی
- جبهه خلق
- گروه های اسلامگرا
- کلوپ اصلاحات آل خلیفه
- جمعیت آگاهی بخشی
- صندوق حسینی.
در بخش های بعدی به تشریح خاستگاه فکری و منش سیاسی این گروهها می پردازیم.
نظر شما