به گزارش خبرنگار مهر، روزهای گرم تابستانی و هوای شرجی و طاقت فرسای خرم آباد هیچ شباهتی به پاییز ندارد و این روزها تنها چیزی که تنه تابستان خرم آباد را به تنه پاییز زده است درختانی هستند که در روزهای گرم تابستانی بریده اند تا برگ ریزان زرد و نارنجی مرکز شهر خرم آباد را آذین بندند.
"خرم‌آباد شهری نیک بوده، اکنون خراب است." این جمله حمدالله مستوفی مورخ، شاعر و نویسنده قرن هشتم هجری است که 700 سال پیش در کتابهای تاریخ نوشته شده است.
این شهر زمانی خرم و آباد بود که وسایل نقلیه موتوری در مرکز شهر ساعتها به یکدیگر گره نمی خوردند و ریزگردهای عربی نفسهای شهر را به شماره نمی انداخت. اینک قدیمی ترین درختان خرم آباد با مرگی زودرس مواجه شده اند و برگهایشان سنگ فرش شهر را زرد کرده است.
اگر این روزها از مرکز شهر خرم آباد گذری داشته باشید و تقویم به همراهتان نباشد، به این موضوع شک می کنید که هنوز اواسط تابستان است زیرا حال و هوای این روزهای شهر، پاییزی است.
به هر روی هرچند خزان زودرس درختان در برخی کلانشهرهای کشور به موضوعی عادی برای مردم تبدیل شده است ولی خزان زودرسی که این روزها تقدیر درختان تنومند شهر خرم آباد به همه زیبایی و سرسبزی آن شده باید بررسی شود و برای حل مشکلات پیش روی این درختان ارزشمند چاره ای اندیشیده شود.
این در حالیست که خزان زودرس درختان مرکز شهر خرم آباد از جهات مختلف قابل بررسی است که یکی از این دلایل می تواند آلودگی وسایل نقلیه و احتراق ناقص سوختهایی همچون منواکسیدکربن باشد زیرا بر اساس مطالعات انجام شده بیش از 70 درصد از منواکسیدکربن منتشر شده در هوا حاصل حمل و نقل و حرکت خودروهاست.
از سوی دیگر نقش تاثیرگذار ریزگردهای عربی که در سالهای اخیر آسمان استان های بسیاری را خاکستری کرده است را در این میان نباید نادیده گرفت. تداوم حضور این ذرات معلق در کنار آلودگی های داخل شهر تنها در سال جاری بیش از 40 روز آلوده را برای این استان رقم زده است.
عمده ترین درختانی که در مرکز شهر خرم آباد دچار خزان زودرس شده اند درختان چنار قدیمی و کهنسال این شهر هستند. این تیره گونه‌ای به نام پلاتانوس اوریانتالیس دارد که در سراسر ایران به نام چنار مشهور است و تقریبا در همه جا کاشته می‌شود.
از پایه‌های خودروی چنار در کوههای بختیاری، لرستان، آذربایجان، خراسان و بلوچستان نام برده‌اند. چنار، عظیمترین و پرعمرترین درخت ایران نیز به شمار آمده و حتی در تاریخ باستان این سرزمین به وجود این درخت پر برکت اشاره های فراوانی شده است.
یک کارشناس محیط زیست در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با تشریح اثرات آلاینده های هوا بر حیات درختان و گیاهان، اظهار داشت: آلاینده ها ابتدا بر برگ درختان و گیاهان اثر می کنند و سپس به تمام نقاط گیاه منتقل می شوند.
محسن تیزهوش ادامه داد: ورود آلاینده ها روزنه های موجود در برگ درخت یا گیاه را مسدود کرده و بدین ترتیب نفس درخت را می گیرد.
مسئول کمیته آلودگی کانون همیاران طبیعت جهاد دانشگاهی لرستان به نقش ازن در پیری زودرس گیاهان اشاره کرد و گفت: ازن یکی از فراوان ترین اکسیدکننده های فتوشیمیایی است که از درجه اهمیت بالایی برخوردار است زیرا هنگامی که اکسیدهای نیتروژن، هیدروکربنهای سوخته نشده و نور خورشید با هم ترکیب شوند شرایط برای به وجود آمدن آلاینده ثانویه ای همچون ازن فراهم می شود.
تیزهوش افزود: این آلاینده ثانویه بر واکنش های تنفسی، فتوسنتز و سوخت و ساز سلولی گیاهان اثر منفی برجای نهاده و با آسیب به پارانشیم نردبانی و کلروپلاست گیاهان باعث سفید شدن و پیری زودرس و در نتیجه کاهش رشد در درختان و گیاهان می شود.
این فعال محیط زیست به تاثیر خشکسالی بر روند خزان زودرس درختان خرم آباد اشاره کرد و گفت: استان لرستان در چند ماه اخیر با خشکسالی تاثیرگذاری دست به گریبان شده و شرایط را برای زیستن درختان این استان دشوار کرده است.
تیزهوش یادآور شد: به دیگر سخن، درختانی همچون چنار که به علت آب دوستی همواره در کنار جوی آب دیده می شوند، اینک با افت آب های زیرزمینی و خشکسالی های پی در پی سالیان اخیر دچار خزانی زودرس شده اند.
رئیس سازمان پارکها و فضای سبز شهر خرم آباد نیز در سخنانی کوتاه با تایید تاثیرات خشکسالی و ریزگردهای عربی بر خزان زودرس درختان این شهر، گفت: البته دلایل دیگری چون پایین آمدن سطح ایستایی آب، ساخت و سازهای متعدد در شهر و استفاده از کف پوش هایی که منفذی برای آبیاری باقی نمی گذارند را باید به مجموعه این عوامل اضافه کرد.
به هر روی این روزها خرم آباد در اوج گرمای تابستان شاهد روزهایی خزان زده است که به نظر می رسد مجموعه عوامل طبیعی و مصنوعی در حال و روز امروز درختان این شهر تاثیر گذار بوده تا پادشاه فصلها "پاییز" کمی زودتر از هر سال به درختان خرم آباد سلام کند.
نظر شما