اردشیر صالح‌پور پژوهشگر تئاتر درباره علل کمبود پژوهش در حوزه تئاتر به خبرنگار مهر گفت: من معتقدم در در زمینه علوم و هنر هیچ پدیده‌ای بدون پژوهش و آموزش راه به جایی نمی برد. این دو آنچنان به هم مرتبطند که حکم بال‌های پرنده را دارند. آموزش و پژوهش اگر در کنار هم نباشد حقیقت هنر به پرواز در نخواهد آمد.
وی ادامه داد: لازم است که ما بخش عمده‌ای از فعالیت‌هایمان را معطوف به بنیان‌های پژوهشی و مبانی نظر بکنیم. در این صورت است که می‌توانیم بگوییم کشوری هستیم که به معرفت‌شناسی دست پیدا کرده‌ایم و هنجارها، روش‌ها، سنت‌های تئاتری و گونه‌های مختلف آن را شناخته‌ایم تا بتواینم به خلاقیت‌های تازه‌ای متبادر می‌شویم.
صالح پور با بیان اینکه متاسفانه تئاتر ایران بیش از آنکه به پژوهش توجه کند به تولید و شکل‌های اجرایی فکر کرده است، گفت: به همین دلیل است که ما در هویت‌شناسی تئاتر ایران دچار کاستی هستیم و هنوز تعریف دقیق از نمایش ایرانی و تئاتر سنتی نداریم. پژوهش قوام‌دهنده اجرای خوب است و استعلابخشی کار تئاتر را انجام می‌دهد. چرا که در آن شرایط ما با اشراف و تسلط ویژه‌ای گام برمی‌داریم.
این پژوهشگر تاکید کرد: ما همگام با اجرای نمایش، معرفت‌شناسی و پژوهش در تئاتر ایرانی را باید انجام دهیم. متاسفانه حوزه‌های آکادمیک و دانشگاهی ما نیز از این عیب و نقیصه مبرا نیستند. حتی در دانشگاه هم پژوهش خیلی جدی قلمداد نمی‌شود و دانشجویان بسیار کم به دنبال آن می‌روند. مدرک‌گرایی و سطحی‌نگری و حرکت در ظاهر بعضا نظام آکادمیک ما را تهدید می‌کند. به‌رغم این همه فارغ‌التحصیل و کارشناس در مقاطع مختلف و با وجود 12 دپارتمان تئاتر در کشور هنوز از کمبود منابع آموزشی رنج می‌بریم و این نشان می‌دهد که خود دانشگاه هم آنطور که باید پژوهش را جدی قلمداد نکرده است.
وی با اشاره به اینکه اساس هر پدیده‌ای پژوهش است، افزود: تنها به این اکتفا نکنیم که یک هفته از سال را به پژوهش نام گذاری کنیم و از چهار نفر پژوهشگر تقدیر کنیم، اما در سایر ایام آنها را به محاق فراموشی بسپاریم. اشکالی که من به جامعه هنری وارد می‌دانم این است که هنوز پژوهش را جدی تلقی نکرده است. پژوهشگران از دستمزد ناچیزی برخوردار هستند و علی رغم زحمت‌های بسیار حق مطلب در مورد آنان ادا نمی‌شود. البته این موضوع شکل‌گرا بودن جامعه ما بازمی‌گردد و چون پژوهش امری عینی نیست، نادیده انگاشته می‌شود. کار پژوهش عمقی و وسیع است و با ژرفاژرف هستی‌شناسی هنر ایرانی ارتباط دارد در نتیجه، تاثیرش در درازمدت به دست می‌آید.
صالح‌پور درباره وضعیت پژوهش حوزه تئاتر در عصر حاضر اظهار کرد: پژوهش‌ها نسبت به حجم فرهنگ و معرفت‌شناسی هنری ایرانی بسیار کم است. گاهی این پدیده‌ها آنقدر دور و غریب جلوه می‌کنند که گویی متعلق به کهکشهان دیگری هستند. در حالی که بسیاری از این پژوهش‌ها به چند دهه اخیر برمی‌گردد. عدم پیوستگی و گسست‌های عدیده موجب شده ما از عقبه خودمان باز بمانیم و به درستی و مستمر نتوانیم جریان هنر تئاتر را دنبال کنیم. حرکات در این زمینه گاهی خیزشی و فواره‌ای و گاهی آرام و خاموش بوده است. بنابراین پویایی لازم صورت نگرفته و ریل‌گذاری اساسی برای رساندن ما به اهداف نهایی تعبیه نشده اند. پژوهش امری حیاتی در هنر است و اگر ما به آن اشراف پیدا کنیم به درستی می‌توانیم آینده‌ای روشن و مبتنی بر تجربیات و اهداف دنبال کنیم.
وی به آثار پژوهشی دهه اخیر اشاره کرد و گفت: پژوهش سالیان اخیر بسیار ناچیز و در عین حال غنیمت است چرا که همین خاطرات و مخاطرات به سعی و رنج پژوهشگران به جا مانده است. اما در این میان بسیاری از سنن و داشته‌هایمان را در فقر پژوهش از دست داده‌ایم و اکنون در حسرت آنها هستیم. حتی در نظام دانشگاهی ما تعجیل و تلاشی برای شناخت هر چه بیشتر برای هویت تئاتر ایرانی صورت نمی‌گیرد و بیش از آنکه ما به ارزش‌ها و داشته‌های خودی توجه کنیم مجذوب دستاوردهای جهان دیگر هستیم. گر چه برای شناخت خویشتن شناخت دیگران امری ضروری است.
نظر شما