به گزارش خبرنگار مهر، نزدیک به هفده سال پیش بود که برنامه‌ای با عنوان "با طبیعت" به تهیه‌کنندگی جواد آتش افروز از شبکه دو سیما پخش می‌شد. کارگردانی و همچنین اجرای خارج از استودیو این برنامه با اجرای اسماعیل میرفخرایی بر عهده محمد علی اینانلو بود. "با طبیعت" در زمان پخش استقبال زیادی از مخاطبان دید و به نظر منتقدان به عنوان بهترین برنامه تلویزیونی سال انتخاب شد. حال با گذشت این سال‌ها محمد علی اینانلو تصمیم گرفته سری تازه این برنامه را بسازد. برنامه‌ای که از جنگل‌ها، تالاب‌ها، نسل‌های در حال انقراض حیوانات و تمام زیر و بم و مصائب این طبیعت دوست داشتنی می‌گوید.
در این گفتگو با اینانلو از دلایل احیای این برنامه، ماهیت و اهداف آن و مسائل این چنینی صحبت کرده‌ایم.
*خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و هنر: چه شد که بعد از 17 سال برنامه "با طبیعت" احیا می‌شود؟
-محمد علی اینانلو: ما همه خاطرات خوشی از این برنامه داریم و عاشق این بودیم که "با طبیعت" دوباره جان بگیرد. اما امکاناتی برای ساخت آن در دسترس ما فراهم نبود. بعد از این مدت زمان با تولد شبکه مستند علل خصوص با انتصاب مدیری چون دکتر پورحسین شرایط دلخواه ما شکل گرفت. البته من تاکید می‌کنم اگر مدیری غیر از او روی کار می‌آمد پیشنهاد ساخت برنامه را نمی‌دادم. اما با حضور او این اتفاق افتاد و با استقبال پورحسین کار آغاز شد.
*امکاناتی که می‌گویید چه بوده که این همه سال برای احیای برنامه فراهم نشده‌اند؟
-راستش شبکه‌ها رقبتی نشان نمی‌دادند و من هم کسی نیستم که برای کار به شبکه‌ها خواهش کنم. من آدم جا سنگینی هستم و باید بیایند به من پیشنهاد کار بدهند. چرا که من 40 سال از وقت خود را در طبیعت صرف کرده‌ام، به اندازه سه تا و نصفی کامیون کتاب مطالعه کردم، به اندازه نصف دنیا فیلم تولید کردم. به اندازه صد بار دور کره زمین در ایران سفر کردم تا اکنون بیایند دنبالم و بخواهند برنامه تولید کنم.
*اجرای بخش استودیویی برنامه 16 سال پیش به عهده اسماعیل میرفخرایی بود، چه شد که برای سری جدید برنامه قائل به این تنوع نشدید و این بخش از اجرا را نیز خود بر عهده گرفتید؟
-خیلی دلمان می‌خواست برنامه به همان فرمت قبلی باشد منتها اسماعیل میرفخرایی در خارج از کشور به سر می برد. زمانی که او برگردد به احتمال زیاد شخصا دعوتش می کنم که مجری استودیویی باشد و من خودم مجری بیابانی بشوم! من اصلا با چهارچوب و چهاردیواری و این ها میانه ندارم و برای من هم ایده آل است که اسماعیل میرفخرایی اجرای بخش استودیو را بر عهده بگیرد و من هم خارج از استودیو باشم.
*پس تنها گزینه تان برای اجرای داخل استودیو اسماعیل میرفخرایی است.
-صد در صد و تنها. من ضمن اینکه به تمام همکارانم در رادیو و تلویزیون احترام می گذارم برای این کار هیچ کس را در قد و قواره اسماعیل میرفخرایی نمی‌دانم.
*انتخاب کارشناسان به چه شیوه ای انجام شد؟
-با طبیعت را گروهی به نام "گروه طبیعت ایران" تهیه می کند. این گروه بزرگترین پشتوانه علمی و انسان های تکنیکی و لوازم و تجهیزات موجود در ایران را دارد . در نتیجه ما بیش از 30 سال است که همدیگر را می شناسیم. به عنوان مثال نزدیک به 35 سال است که دکتر کهرم را می شناسم و 20 است که از با طبیعت قبلی با یکدیگر از نزدیک کار می‌کنیم. در نتیجه ما مثل کارهای دیگر تلویزیون با اتمام یک کار از یکدیگر پراکنده و متفرق نمی شویم. ما همدیگر را پیدا کرده ایم و در همه کارها با یکدیگر هستیم. هیات علمی ما متشکل از دکتر کهرم، دکتر ناصر کرمی، مهندس درویش و تعداد زیادی از دوستان دانشگاهی است و گروه تصویربرداری ما از وحید فیروز و محمد مقدم تا حمید بهمنی که نابینا شده است، هستند. میانسال هایی چون آرش اینانلو، مهدی نبیان، محمد وهمیان یا جوانانی چون امیر نیک کار نیز در این زمینه فعالیت می‌کنند.
در گروه تکنیکی مان از 20 ساله تا 60 ساله داریم. شانسی که من به عنوان مسئول این گروه در عرض این سال‌ها داشته ام این است که نگذاشته ام بچه ها از هم جدا شوند. اکنون نیز شبکه مستند می‌تواند به بهترین گروهی که در ایران است تکیه داشته باشد و ما لشکری در کنار شبکه مستند هستیم.
*با توجه به حضور 20 ساله‌ها در گروهتان پس حاضر به میدان دادن به جوان‌ها و چهره‌های جدیدی که پیش از این در تلویزیون نبوده‌اند هم هستید.
-اصلا در برنامه "با طبیعت" دائم اعلام می‌کنیم افرادی که به تازگی کارشان را شروع کرده اند و آماتور محسوب می‌شوند به ما بپیوندند و کارهایشان را برایمان بفرستند. البته منظور از آماتور تنها افراد غیرحرفه ای نیست بلکه حتی حرفهای ها که با وسایل غیرحرفه‌ای کار می‌کنند نیز مدنظر ما هستند. آثار، عکس‌ها، فیلم‌های افراد حتی اگر با تلفن همراه تهیه شده باشد نیز به برنامه ما راه پیدا می‌کند و ما در اینجا هیئت داوری داریم که کارها را بررسی می‌کنند و با انتخاب فیلم‌ها و عکس‌های منتخب این آثار در برنامه نشان داده می‌شود و هر سه ماه یک بار به کارهای برتر جایزه‌های خیلی خوبی می‌دهیم و همانطور که با دکتر پورحسین صحبت کرده‌ایم سالی یک بار نیز جشنواره فیلم‌ها و عکس‌های مستند را خواهیم داشت. تا این جشنواره نهادینه و هر ساله شود و بعد از ما هم باشد. جشنواره‌ای با نام "فیلم‌ها و عکس‌های مستند طبیعت".
*با توجه به جشنواره زدگی کشور ما نسبت به موفقیت این جشنواره چه پیش بینی دارید؟
-طبیعت در هر کاری حضور داشته باشد تازگی دارد و برای همین جشنواره ما طراوت و تازگی خود را خواهد داشت و زدگی هم نخواهد داشت! مطمئنم این کار با استقبال روبرو می‌شود.
*بخش استودیویی برنامه شامل چه قسمت‌هایی می‌شود؟
-بخش استودیویی گفتگو با مهمان برنامه است اما مثل برخی از برنامه‌های گفتگو محور یا تاکشو ما یک برنامه رادیویی را تصویری نمی‌کنیم و حتی زمانی که مهمان در حال صحبت است هم مطابق با صحبت‌های او تصویر پخش می‌کنیم و ممکن است در این برنامه 45 دقیقه ای شما بیشتر از 10 دقیقه افراد را نبینید. مثلا زمانی که آقای کهرم درباره دریاچه ارومیه صحبت می‌کند بیشتر از چند دقیقه نشانش نمی‌دهیم و روی حرفهای او تصاویر مرتبط را نمایش می‌دهیم.
*این تصاویر را خودتان قرار است تهیه کنید یا از تصاویر بایگانی شده استفاده خواهید کرد؟
-سعی می‌کنیم خیلی کم به بایگانی مراجعه کنیم و تصاویری را تهیه خواهیم کرد.
*سفرهای شما بر چه اساسی است و به کدام مناطق سفر خواهید کرد؟
-ما چهار گروه تصویربردار داریم و در حالی که مشغول ضبط بخش‌های استودیویی بودیم گروهی در آوج همدان هستند، گروهی در گیلان فعالیت می‌کنند و گروهی هم در خراسان هستند. دو گروه دیگر نیز به مناطق دیگر سفر می‌کنند که همراه یکی از آن‌ها من هم خواهم رفت.
*کار در منطقه‌ای که برای حضور خودتان انتخاب کرده‌اید، سخت تر است؟ چطور می‌شود که تهیه برنامه در یکی از مناطق را خودتان بر عهده می‌گیرید؟
-نه من بین این گروه‌ها سیار هستیم و ممکن است با گروهی به گیلان بروم، از آنجا حرکت کنم به گروه دیگر بپیوندم در زنجان و همینطور بین گروه‌ها حرکت می کنم.
*بخش‌هایی که در طبیعت تصویربرداری می‌شود، چگونه است؟
-روی برخی از تصاویر نریشن می‌آید، برخی گفتار سر صحنه دارد و برخی نیز بدون هیچ کلامی پخش می‌شود.
*پس یعنی در طبیعت مجری دارید یا خیر؟
-برخی مکان‌ها من به عنوان مجری هستم بعضی جاها آرش اینانلو حضور دارد، مهدی نقیان نیز گاهی اجرا را بر عهده می‌گیرد، حتی دکتر کهرم نیز اجرای برخی صحنه‌ها را به عهده دارد.
*چه تعریفی از برنامه "با طبیعت" دارید؟
-معرفی طبیعت ایران از دیدگاه نقد و بررسی هدف این برنامه است. بررسی پرسش‌هایی چون: چه بلایی بر سر جنگل‌ها می‌آید؟ تالاب‌ها چه می‌شوند؟ مسئولین چه قول‌هایی می‌دهند؟ منظور از نقد و بررسی انحصار دیدگاه منفی نیست و از زاویه‌های مثبت نیز هر جایی که کاری انجام شده باشد، بازگو می‌کنیم اما بخش اعظمی از فعالیت ما معطوف به نشان دادن انسان‌های زحمتکش گمنامی به اسم محیط بان است که تا به حال شناخته نشده‌اند و در بدترین شرایط و دورترین نقاط در محروم‌ترین وضعیت کار می‌کنند اما کسی آن‌ها را نمی‌شناسد.
*برآورد مالی که از سوی سازمان صدا و سیما برای برنامه شده با توجه به سنگینی حجم این کار معقول بوده است؟
-من هنوز قرارداد مالی با شبکه نبسته‌ام. برای اینکه اول تلویزیون را می‌شناسم، دوم تلویزیون مرا می‌شناسد! و سوم یک جمله دکتر پورحسین برای من کافی بود که گفت برو "با طبیعت" را بساز. هنوز هیچ شرایط مالی نبسته‌ایم. همین که دکتر پورحسین به من گفت برنامه را بساز این برای من یعنی میلیاردها تومان پشتوانه!
*حرفی از قلم نیفتاد؟
-ما در این مملکت برای ساختن مستند به ویژه مستندهای طبیعت دانش و تکنیک مورد نیاز را داریم، افراد کاربلد را داریم اما امکانات کم داریم و منتظر امکانات مالی هستیم تا بیشتر مستند بسازیم.
-----------------------
گفتگو: مریم عرفانیان
نظر شما