به گزارش خبرنگار مهر، بدون شک پسته هم اکنون مهمترین محصول تولید شده در بخش کشاورزی استان کرمان است و سالیانه بالغ بر 1.7 میلیارد دلار ارز وارد استان کرمان می کند و توانسته است به عنوان یکی از مهمترین کالاهای صادراتی غیر نفتی در کشور مطرح شود.
وجود درخت هزار و 500 ساله پسته در روستای تاریخی "اردرج" رفسنجان نشان دهنده نقش تاریخی صنعت پسته در زندگی مردم استان کرمان دارد و به دلیل شرایط خاص آب و خاک در استان کرمان هم اکنون 70 درصد پسته دنیا در استان کرمان به ویژه در دشتهای رفسنجان و زرند کشت می شود و از مزراع پسته این دشتها به عنوان یکی از غنی ترین باغهای مصنوعی جهان یاد می شود که هر روز نیز بر وسعت آن افزوده می شود.
در سال جاری نیز برداشت محصول پسته در استان کرمان در حالی آغاز شده است که بخش عمده ای از کشاورزان استان کرمان درگیر برداشت هزاران تن پسته در مناطق مختلف استان شده اند و در این میان نبود تشکلی منسجم و پویا در بخش پسته به خصوص قیمت گذاری و ضبط پسته مشکلاتی را برای کشاورزان ایجاد کرده است بطوریکه در خلاء وجود این تشکیلات فعالترین بخش در زمان برداشت پسته بنگاههای پسته استان کرمان هستند که در واقع همان نقش دلالی در بازار پسته را به عهده دارند و موجب نوسان و گاه کاهش شدید قیمت پسته می شوند.
این امر در سال گذشته موجب شد قیمت پسته تا مرز چهار هزار و 500 تومان نیز کاهش یابد و در سال جاری نیز کشاورزان با همین امر مواجه هستند.
از سوی دیگر عدم امکان مبادله پول از طریق سیستم بانکی در صادرات پسته و برگشت پول نیز مشکلاتی را ایجاد کرده است بطوریکه صادر کنندگان پسته برای برگشت پول مجبورند که به صرافان اعتماد کنند که این امر در اقتصادی که سالانه با چرخش پولی 1.7 میلیارد دلاری مواجه است مشکلاتی را به همراه دارد بطوریکه برخی صادر کنندگان هنوز نتوانسته اند پول مبادلات را دریافت کنند.
پسته 11 درصد صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص داده است
به عنوان نمونه سال گذشته پس از عدم برگشت مبلغ بخشی از صادرات به هنگ کنک در نهایت مسئولان پس از رایزنی فراوان مبلغی این پول را به صورت زمین در هنگ کنگ دریافت کردند.
پسته که هم اکنون 11 درصد صادرات غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است و در بخش زیر ساختهای از جمله انبارها، ترمینالهای ضبط پسته، مزارع و سرمایه گذاری های انجام شده 25 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است و بدون شک هم اکنون یکی از مهمترین پایه های اقتصادی کشور است که بدون هیچ گونه وابستگی به سایر کشورها آن هم در مقابل تحریمها می تواند نقش تعیین کننده ای در اقتصاد کشور ایفا کند اما افزایش لجام گسیخته نهاده های کشاورزی از یک سو و خشکسالی و عدم وجود تشکلی منسجم و فعالیت چندین شرکت داخلی و موازی کاری در این زمینه بر مشکلات کشاورزان افزوده است.
این درحالی است فعالیت رقیبهای آمریکایی و ترک پسته ایران میزان سهم ایران در بازار جهانی را به خطر انداخته است.
فعالیتهای پسته کاران ایرانی در آمریکا و ترکیه
هم اکنون بسیاری از مزارع آمریکا و ترکیه به کشت پسته اختصاص یافته است و با حمایت دولت و برنامه ریزی منسجم هر سال سهم بیشتری از نیاز پسته جهان را به خود اختصاص می دهند و نکته تاسف بار اینکه تعداد قابل توجهی از پسته کاران در این کشورها را نیز پسته کاران ایرانی تشکیل می دهند که این نکته به خصوص در دستهای کالیفرنیا مشهود است.
طعم پسته ایران جایگاه ایران را در بازار جهانی حفظ کرده است
اما در این میان تنها عاملی که همچنان جایگاه ایران را در تامین پسته جهان حفظ کرده است طعم خاص پسته ایران به خصوص پسته دشتهای رفسنجان است.
هم اکنون میزان تولید پسته در دشتهای آمریکا بالغ بر 240 هزار تن محصول برآورد می شود و میزان تولید در ایران در بهترین شرایط 400 هزار تن است که سهم استان کرمان در این زمینه 300 هزار تن تخمین زده می شود و در مقابل با توجه به خشکسالی میزان تولید در کرمان هر روز کاهش می یابد و از سوی دیگر برنامه های افزایش تولید در سایر کشورها در حال انجام است.
عدم تعیین نرخ پسته مهمترین مشکل کشاورزان/ دلالان نرخ پسته را مشخص می کنند
یک کشاورز رفسنجانی در خصوص وضعیت پسته کاری در دستهای رفسنجان گفت: هم اکنون مهمترین مشکل ما عدم تعیین نرخ پسته است و به دلیل سر رسید وامها و کمبود نقدینگی مجبور هستیم محصول را با قیمتهای پیشنهادی دلالان به فروش برسانیم.
محمد میرزایی ادامه داد: هر سال شرکتهای پسته نرخی را برای این محصول تعیین می کنند اما زمانی این نرخ اعلام می شود که بخش عمده ای از محصول برداشت شده است و در واقع در این مدت دلالان نرخهای خود را بر بازار تحمیل کرده اند.
وی گفت: در حال حاضر در حال برداشت پسته کال در مزارع هستیم گفت: مشکل دیگر کشاورزان که اکثر پسته کاران با آن مواجه هستند خشکسالی شدید در دشتهای بارور پسته استان کرمان به خصوص رفسنجان است.
این کشاورز گفت: بسیاری از موتور پمپها شاهد افت شدید عمق آب هستند و در مقابل کیفیت آب هم کاهش می یابد که تاثیر مستقیم بر کیفیت محصول دارد.
کشاورزان برای حفظ باغهای مثمر مزارع کم بازده را خشک می کنند
وی گفت: این وضعیت بجایی رسیده است که کشاورزان مجبورند برای حفظ محصول باغهای مثمر خود برخی باغهای کم محصول تر را خشک کنند و آب این باغها را در سایر مزارع استفاده کنند.
وی ادامه داد: سختی آب در برخی مناطق آنقدر زیاد شده است که سیستمهای آبیاری مکانیزه عملا توان آبرسانی را ندارند و سیستم غرق آبی تنها گزینه برای آبیاری است.
افزاش نرخ تمام شده تولید پسته و کاهش نرخ محصول
علی دشت خاکی، دیگر کشاورز پسته کار استان کرمان که در دشت زرند که دومین تولید کننده عمده محصول پسته استان کرمان است فعالیت می کند به خبرنگار مهر گفت: هر سال شاهد افزایش قیمت نهادهایی همچون کود و سم هستیم و از سوی دیگر نرخ پسته افزایش نمی یابد و دست خوش دلال بازی هم می شوند.
وی افزود: دلال پسته را با یک نرخ از کشاورز می خرد و درنهایت چندین دست همین پسته در بازار می چرخد تا به شرکتهای صادر کننده برسد.
دلالان از دسترنج کشاورزان سود می برند
دشت خاکی گفت: مشکل اینجاست که زمانی کشاورز می تواند محصول خود را به صورت مستقیم به این شرکتها بفروشد که قیمت پسته را رسما اعلام کرده باشند اما تاخیر در این امر دست دلالان را باز می گذارد که از دست رنج کشاورزان بهره ببرند.
نکته امیدوار کننده در سال جاری حمایت دولت از شرکتهای صادرکننده پسته در راستای خرید محصول کشاورزان است.
طبق گفته استاندار کرمان در سال جاری دولت چهار هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی در اختیار این شرکتها قرار می دهد.
اسماعیل نجار در این خصوص گفت: از این میزان تسهیلات با توجه به تولید 75 درصد پسته کشور در استان کرمان سه هزار و 500 میلیارد ریال به استان کرمان اختصاص می یابد.
نجار همچنین در جمع صادرکنندگان پسته کرمان در نشست بررسی مشکلات پسته استان کرمان خواستار تعیین قیمت پسته در رفسنجان به عنوان قطب تولید پسته جهان شد.
وی با اشاره به تسهیلات اختصاص یافته به بخش پسته ابراز امیدواری کرد این تسهیلات مشکل خرید و فروش پسته را در سال جاری رفع کند و با تقویت صادرات محصول در راستای حل این مشکل گامهای اساسی برداشته شود.
استاندار کرمان همچنین در خصوص کم آبی شدید در استان کرمان گفت: استفاده بهینه آب یکی از راهکارهای اصلی در راستای حل مشکل کم آبی استان کرمان است و استفاده از روشهای مکانیزه در این خصوص بسیار موثر است و سیاستهای تشویقی در این راستا باید با جدیت دنبال شود.
قیمت پسته باید در رفسنجان مشخص شود
وی در خصوص سم آفلاتوکسین در پسته استان کرمان نیز گفت: با تمهیدات انجام شده است هم اکنون استانداردها در این راستا رعایت می شود و با جدیت باید این سطح حفظ شود تا بهانه ای دست وارد کنندگان پسته نباشد.
وی با اشاره به اینکه جهان به پسته ایران به خصوص رفسنجان وابسته است گفت: باید مدیریت این بازار دست رفسنجانیها باشد آنها قیمت نهایی را مشخص کنند.
ثابت ماندن نرخ ارز مهمترین مشکل صادر کنندگان
اما رئیس اتاق بازرگانی کرمان نیز ثابت ماندن نرخ ارز را مشکل صادر کنندگان پسته استان کرمان دانست و خواستار رفع این مشکل شد.
محسن جلال پور با اشاره به اینکه پسته مزیت برتر صادراتی کرمان محسوب می شود گفت: ثابت ماندن نرخ ارز و از سوی دیگر افزایش نرخهای نهادهای کشاورزی در نهایت به افزایش نرخ تمام شده پسته و عدم امکان رقابت پذیری در بازارهای جهانی مبدل شده است.
وی گفت: با وجود تمام مشکلات در سال گذشته شاهد رشد صادرات پسته آن هم در زمان اوج تحریمها بودیم که نشان دهنده عدم وابستگی در این بخش به کشورهای خارجی است و درحقیقت آنها در این زمینه به ما وابسته هستند.
با توجه به توان اقتصادی که در بخش پسته وجود دارد حمایتهای دولتی به خصوص در زمینه صادرات پسته و کاهش نرخهای نهادهای تولید می تواند کشور را در راستای عدم وابستگی به اقتصاد نفتی از یک سو و از سوی دیگر تکیه بر منبع اقتصادی مستقل از کشورهای خارجی در زمان تحریمها کمک کند.
نظر شما