به گزارش خبرنگار مهر، مرور اخبار مهم حوزه فرهنگ و ادب را در هفته‌ای که گذشت، با مروری بر نشست خبری دومین همایش شاعران ایران و جهان آغاز می‌کنیم که با حضور وزیر ارشاد برگزار شد و به یکی از خبرسازترین نشست‌های این هفته تبدیل شد.
متن و حاشیه نشست خبری وزیر ارشاد
وزیر ارشاد با گلایه از برخی روزنامه‌ها نسبت به کم کاری این وزارتخانه در پاسداشت روز لی شعر و ادب، گفت: ما علاوه بر جشنواره بین‌المللی شعر فجر و همایش شاعران ایران و جهان، کنگره‌های شعر رضوی و کنگره‌های شعر آیینی و مراسم گل واژه‌های شعر انتظار و برنامه های شب شعر عاشورایی را برگزار کرده‌ایم و باز هم گفته می‌شود، کم کاری کرده‌ایم.
حسینی همچنین درباره برخی انتقادها از نامگذاری روز درگذشت شهریار به عنوان روز ملی شعر و ادب تاکید کرد: این نامگذاری قبل از آمدن ما انجام شده و فعلاً هم در تقویم روز 27 شهریور به این عنوان، نامیده شده است؛ ما فقط مجری برنامه‌های مربوط به این روز هستیم و به هر حال لازم است در پاسداشت شهریار برنامه‌هایی برگزار شود.
وزیر ارشاد در این کنفرانس خبری، از تخصیص 30 درصد از اعتبارات فرهنگی سفرهای استانی به میزان 1300 میلیارد تومان خبر داد و گفت: این در حالی است که تا پایان سال گذشته تنها 30 درصد از اعتبارات مصوب تخصیص یافته بود.
همچنین به گفته حسینی اساسنامه بنیاد سعدی از سوی رئیس جمهور ابلاغ شده است. در حالی که در اساسنامه مذکور آمده است که ریاست هیئت امنای بنیاد سعدی بر عهده بالاترین مقام اجرایی کشور (رئیس جمهور) خواهد بود، برخی خبرها حکایت از انتصاب محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهور به این عنوان است.
بر اساس یکی دیگر از بندهای این اساسنامه، مراکز سه‌گانه مرتبط با این امر که هم‌اکنون در وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی (شورای گسترش زبان و ادب فارسی) و علوم، تحقیقات و فناوری و نیز سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی) فعال هستند، پس از انحلال در بنیاد سعدی ادغام می‌شوند.
بر اساس اعلام مسئولان همایش شاعران ایران و جهان، 43 شاعر برجسته از کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان، دانمارک، نروژ، صربستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اروگوئه، الجزایر، تونس، اتیوپی، آفریقای جنوبی، عراق، ترکیه، آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، هندوستان، لبنان، ترکیه، اردن و چین به دومین دوره این همایش دعوت شده‌اند که در برنامه‌های مختلف آن که از 16 تا 20 مهر ماه در و شهر تهران و شیراز برگزار می‌شود، شرکت خواهند کرد.
سیدمحمد حسینی در این نشست خبری، نسبت به ابلاغیه اخیر رئیس جمهور به تمام وزارتخانه‌ها در مورد لزوم پرهیز جدی از بکارگیری واژه‌های بیگانه در واحدهای تابعه‌شان، ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: اگر هم ابلاغی صورت گرفته، هنوز به دست ما نرسیده است.
این در حالی است که اخیراً محمود احمدی‌نژاد با ارسال نامهای به همه وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی، با تاکید بر لزوم صیانت از زبان و فرهنگ ایرانی، از متولیان اصلی این دستگاه‌ها خواسته است تا کاربرد واژه‌های فارسی را به طور جدی در دستور کار خود قرار دهند.
گفته می‌شود، این درخواست اخیراً در نامهای 153 صفحه‌ای به نهادهای مذکور ابلاغ شده و بیشتر حجم آن را واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی شامل می‌شود.
اظهار نظر وزیر ارشاد درباره پرونده مستندسازانی که اخیراً به اتهام همکاری با بی بی سی فارسی بازداشت، شده‌اند، از دیگر موضوعات مهم نشست خبری مذکور بود.
حسینی وی با اشاره به رویکرد شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی به حوادث ایران، گفت: معتقدم اگر کسی با چنین شبکه‌ای همکاری دارد، اقدامش در جهت براندازی است و معاند محسوب می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نباید انتظار داشت ما برای چنین فردی فرش قرمز پهن کنیم اما علیرغم اینها، ما معمولاً تلاشمان را انجام می‌دهیم و بنایمان بر ارفاق است. منتهی دوستان ما هم باید مراقبت کنند که کاری نکنند که به نفع دشمن باشد.
این کنفرانس مطبوعاتی البته حاشیه‌هایی هم داشت که از جمله آن می‌توان به غیبت بهمن دری معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد و در عوض حضور پدرام پاک‌آئین مدیرکل اداره مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی - که حوزه کاری‌اش چندان ارتباطی با شعر ندارد - در نشست خبری همایش شاعران ایران و جهان، اشاره کرد.
حاشیه دیگری که در این نشست رقم خورد اینکه، حسینی که این روزها آماج سئوالات خبرنگاران درباره وضعیت ممیزی کتاب قرار گرفته، وقتی خواست از «برخی رسانه‌ها» که به گفته او «به فضاسازی الکی در این زمینه دامن می‌زنند» انتقاد کند، گفت: «بحث ممیزی منظومه ناصرخسرو از اساس کذب بود» که بلافاصله محمدعلی منفرد، مدیرکل روابط عمومی وزارت ارشاد یادآور شد که «منظور آقای وزیر منظومه خسرو و شیرین است» ولی وزیر ارشاد به شوخی گفت: «ما ممکن است به اشتباه چیزی بگوییم، ولی خبرنگاران که می‌دانند منظورمان چیست!».
یکی دیگر از حواشی نشست خبری وزیر ارشاد این بود که وزیر ارشاد در پاسخ به پرسش خبرنگاری در مورد صحت و سقم دستور برخی چهره‌های ارشد دولتی برای عدم اجازه نمایش به فیلم‌های جدید کمال تبریزی و ابراهیم حاتمی‌کیا، با چهره‌ای متبسم گفت: مسئولان کابینه آنقدر کار سرشان ریخته که نمی‌رسند همان‌ها را انجام دهند، حالا بیایند کارهای معاونت سینمایی ما را هم انجام دهند؟!
کتاب ضد اسرائیلی برنده نوبل 3 سال در نوبت چاپ
اما بشنیود از وضعیت بررسی کتابی ضداسرائیلی از «ژان ماری گوستاو لوکلزیو» نویسنده فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل در سال 2008، در اداره کتاب وزارت ارشاد.
آنگونه که سجاد تبریزی، مترجم رمان «ستاره سرگردان» گفته، این کتاب پس از سه سال انتظار برای اخذ مجوز نشر، هنوز جوابی نگرفته است.
لوکلزیو در این کتاب مواضع ضداسرائیلی و ضد صهیونیستی خود را بیان می‌کند؛ داستان کتاب درباره دو دختر، یکی یهودی و فرانسوی و دیگری مسلمان و فلسطینی است که نویسنده آنها را بر سر موضوعی مشترک باهم تلاقی می‌دهد. اتفاقات داستان در سال 1948 در فلسطین اتفاق می‌افتد؛ دختر یهودی پس از جنگ جهانی دوم از فرانسه آواره و عازم سرزمین موعود یا همان اسرائیل کنونی می‌شود و در همین زمان دختر فلسطینی در شهر عکا در خانه‌ای زیبا همراه با خانواده‌اش زندگی می‌کند. یک روز از طرف سازمان ملل به آنها (خانواده دختر فلسطینی) گفته می‌شود که به مدت سه روز این شهر را خالی کنند و آنها هم ناچار آواره و بعد از 5 سال زندگی در اردوگاه، عازم اردن می‌شوند. این دو دختر در راه با هم برخورد می‌کنند و ...
«ستاره سرگردان» را لوکلزیو در سال ۱۹۹۲ میلادی منتشر کرده و الان سه سال است که انتشارات چشمه این کتاب 350 صفحه‌ای را برای اخذ مجوز به اداره کتاب وزارت ارشاد سپرده و هنوز جوابی نگرفته است.
ژان ماری گوستاو لوکلزیو، از نویسندگان پرکار معاصر فرانسه است. وی تا سال 2008 که برنده جایزه ادبی نوبل شد، بیش از چهل عنوان رمان، داستان کوتاه و مجموعه رسالات و مقالات منتشر کرده بود. رمان‌های «بیابان» با ترجمه آزیتا همپارتیان و «ترجیع گرسنگی» با ترجمه مهستی بحرینی از دیگر آثار منتشرشده لوکلزیو در ایران هستند.
لوکلزیو از جمله نویسندگان مطرحی است که به صراحت از حق مشروع فلسطینی‌ها برای زندگی آزاد در سرزمین مادری خود، دفاع کرده است.
خانه هنرمندان ایران و راه‌اندازی کتابخانه‌ای برای اهالی هنر
خبر مهم دیگری که در هفته گذشته توجه اهالی ادبیات و هنر را به خود جلب کرد، وعده راه‌اندازی کتابخانه خانه هنرمندان ایران از سوی مدیرعامل آن بود.
مجید سرسنگی با اشاره به اهمیت کتابخوانی گفت: ما درصدد راه‌اندازی کتابخانه هنر در خانه هنرمندان ایران هستیم تا محور فعالیت‌های پژوهشی ما باشد و به محض مهیا شدن امکانات، راه‌اندازی آن را کلید خواهیم زد.
وی همچنین از راه‌اندازی ایستگاه‌های کتابخوانی در پارک هنرمندان با هدف افزایش سطح کتابخوانی مردم، و تاسیس یک مجله پژوهشی برای بیان آرا و نظرات متفکرین هنر اسلامی خبر داد.
مستند زندگی «دوفوشه‌کور» ساخته شد
در هفته‌ای که گذشت، ساخت مستند زندگی «شارل هانری دوفوشه کور» حافظ‌شناس برجسته فرانسوی، از سوی محمدعلی فارسی به پایان رسید.
با پایان ساخت این مستند که فارسی عنوان آن را «مجنون» گذاشته، این اثر در آینده نزدیک در اختیار مرکز سینمای تجربی و مستند کشورمان قرار می‌گیرد.
این مستندساز با اشاره به اینکه نسخه فعلی این مستند 57 دقیقه است، گفت: ما گفتگوهایی زیادی را با آقای دوفوشه کور و دیگر صاحب‌نظران حوزه ادبیات داشته‌ایم که در این 57 دقیقه استفاده نشده، ولی در آینده می‌تواند ارزش زیادی داشته باشد.
شارل هانری دو فوشه کور متولد سال 1925 سال‌ها به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی وابسته به دانشگاه سوربن فعالیت داشته است. این استاد بازنشسته دانشگاه‌های پاریس و سوربن، مدتی در ایران اقامت داشته است. دوره‌ای از سال 1966 از طرف کتابخانه ملی فرانسه به بررسی نسخه‌های خطی فارسی در ایران اشتغال داشته و در دوره‌ای از سال 1975 مدیر بخش ایران‌شناسی سفارت فرانسه در کشورمان بوده است. موضوع پایان‌نامه دکتری دو فوشه کور «وصف طبیعت در شعرهای غنایی فارسی قرن پنجم» بوده است.
مترجم «صد سال تنهایی» و دو کتاب تازه از مارکز
مترجم «صد سال تنهایی» و دو کتاب تازه از مارکز
اما بشنوید از انتشار قریب‌الوقوع دو مجلد تازه از یادداشت‌های گابریل گارسیا مارکز نویسنده معروف کلمبیایی و برنده جایزه ادبی نوبل.
این کتاب در دو جلد با عناوین «نوشته‌های کرانه‌ای» و «برای سخنرانی نیامده‌ام» به زودی با ترجمه بهمن فرزانه و از سوی انتشارات ثالث منتشر می‌شوند.
«نوشته‌های کرانه‌ای» شامل یادداشت‌های روزانه مارکز با موضوعات مختلف از سیاست و اجتماع گرفته تا ادبیات و هنر و سینما است. او این یادداشت‌ها را در دوره روزنامه‌نگاری خود و به صورت هفتگی نوشته شده و به نوعی جد نخست از کتابی است با عنوان «یادداشت‌های 5 ساله» که سال گذشته با ترجمه فرزانه و از سوی همین ناشر روانه بازار شده است با این تفاوت که یادداشت‌های کتاب «نوشته‌های کرانه‌ای» پیش از نوشتن یادداشت‌های کتاب «یادداشت‌های پنج‌ساله» تالیف شده است.
نشر ثالث همچنین در تدارک انتشار جلد سوم این مجموعه مقالات با نام «برای سخنرانی نیامده‌ام» و با ترجمه بهمن فرزانه است که سومین مجلد از مجموعه سخنرانی‌های مارکز بعد از کسب جایزه ادبی نوبل است.
نمایشگاه کتاب تهران در سال 91؛ زمان معلوم، مکان نامعلوم
در هفته‌ای که گذشت، شورای سیاستگذاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بازه زمانی برگزاری بیست و پنجمین دوره این نمایشگاه را در سال آینده، 13 تا 23 اردیبهشت اعلام کرد و این در حالی است که مکان قطعی برپایی آن همچنان نامشخص است.
در همین حال حمید قبادی معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران، اولویت مکانی برگزارکنندگان دوره بیست و پنجم این نمایشگاه را، مصلی اعلام و در عین حال تاکید کرد: هر گزینه دیگری که شرایط میزبانی از نمایشگاه کتاب تهران را داشته باشد، بررسی خواهد شد.
وی گفت: ما سازنده یا مجری ساخت محل برگزاری نمایشگاه کتاب نیستیم و باید آنها مکان نمایشگاه را اعلام کنند، ولی تا این لحظه اتفاق جدیدی در مورد گزینه‌های دیگر رخ نداده و اولویت اصلی و قطعی ما فعلاً همان مصلی است.
قبادی درباره اعلام آمادگی مسئولان پروژه «باغ کتاب» برای میزبانی از نمایشگاه کتاب تهران در سال 91 گفت: قطعاً این محل هم به عنوان یک گزینه مطرح است و ما هم می‌رویم از آنجا بازدید می‌کنیم، ولی اینکه ظرفیت پروژه «باغ کتاب» چقدر است، باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
این مقام مسئول در برگزاری نمایشگاه کتاب تهران تاکید کرد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مجموعاً نیازمند 120 هزار مترمربع فضای اختصاصی نمایشگاهی است و این غیر از مشاعات و فضاهای عمومی مثل خیابان‌ها، فضای سبز و دیگر سرویس‌های خدماتی است که به طور خودکار مجموعه یک نمایشگاه به آنها نیاز دارد. مسلماً اولویت ما هم وجود این میزان فضا است اما اینکه چه میزان از این فضا در «باغ کتاب» وجود دارد، نیازمند بررسی است.
هزینه غرفه برای خارجی‌ها در پکو 2011 نصف شد
اما بشنوید از آخرین خبرها درباره دومین نمایشگاه صنعت چاپ و بستهبندی کشورهای عضو اکو (پکو 2011) که از 24 تا 27 آبان و با همکاری انجمن حمایت از توسعه صنعت چاپ و اتحادیه صنعت چاپ مشهد در محل دائمی نمایشگاه‌های این شهر برگزار خواهد شد.
آنگونه که جلال ذکایی مدیر اجرایی این نمایشگاه گفته، ثبت نام از شرکت‌های داخلی متقاضی اخیراً شروع شده و کار ثبت نام از شرکت‌های خارجی فعال در کشورهای عضو اکو نیز از هفته آینده آغاز می‌شود.
به گفته وی، اجاره غرفه برای شرکت‌های داخلی در دومین نمایشگاه صنعت چاپ و بستهبندی کشورهای عضو اکو ثابت مانده و همان 75 هزار تومان دوره قبل است اما در مورد شرکت‌های خارجی، نرخ اجاره غرفه که در دوره گذشته 200 دلار بود، به نصف یعنی 100 دلار کاهش یافته است.
وی دلیل این اقدام را «تسهیل در حضور شرکت‌های خارجی در این نمایشگاه منطقه‌ای حوزه چاپ» عنوان کرد و همچنین از تلاش برای تسهیلات ویژه و خاص برای حضور بازدیدکنندگان این کشورها در نمایشگاه پکو 2011 خبر داد و گفت: قرار است با رایزنی با وزارت امور خارجه، زمینه حضور شرکت‌های چاپی فعال در کشورهای عضو اکو بدون نیاز به ویزای ایران و به صورت فرودگاهی از طریق دو فرودگاه مشهد و امام خمینی (ره) فراهم شود.
برگزاری نمایشگاه چاپ و بستهبندی کشورهای عضو اکو، در نوزدهمین اجلاس روسای جمهور کشورهای این منطقه شامل ایران، ترکیه، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان به تصویب رسید.
بر اساس اعلام ذکایی، بخش‌های مختلف نمایشگاه پکو 2011 عبارتند از: سیستم‌های پیش از چاپ، ماشینآلات چاپ افست، گراور، فلکسو، سیلک اسکرین، ماشینآلات صحافی، تولیدکنندگان ورق و کارتن، عملیات پس از چاپ، تکمیلی و بستهبندی، مواد اولیه کاغذ و مقوا، مرکب و ورنی، دستگاه‌های مربوط به بستهبندی و پرکنها، ماشینآلات تامپو، چاپگرهای فرمت عریض، چاپ‌های تبلیغاتی، ابزارآلات اندازهگیری و خدمات جانبی مربوط به صنعت چاپ و بستهبندی.
هزینه غرفه در نمایشگاه تقویم و سررسید دو برابر شد
در همین زمینه، آخرین خبرهای از نمایشگاه «تقویم، سررسید و روزشمار» حاکی از این است که در پی تصمیم مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای افزایش اجاره سالن مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری از 45 به 80 میلیون تومان، هزینه اجاره غرفه در دومین نمایشگاه، دو برابر شد.
بر اساس اعلام، اجاره غرفه در دومین دوره نمایشگاه «تقویم، سررسید و روزشمار» 85 هزار تومان است.
دومین دوره این نمایشگاه «تقویم، سررسید و روزشمار» از 6 تا 9 دی‌ماه امسال باز هم در مرکز آفرینش‌های فرهنگی، هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود.
تقدیر از 30 هنرمند شاخص عرصه بیداری اسلامی
اما آخرین خبری که در این گزارش به آن اشاره می‌شود، تقدیر از شاعران و هنرمندان عرصه بیداری اسلامی است که در خلال مراسم اختتامیه جشنواره «عصر سوره» صورت گرفت.
در این مراسم که در تالار اندیشه حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزارش شد، از 30 تن از هنرمندان شاخص و پیشکسوت حوزه هنری در عرصه‌هایی مانند شعر، مستندسازی، فیلمسازی، تصویربرداری، نقاشی، عکاسی، تئاتر، آهنگسازی و خوانندگی، تقدیر به عمل آمد.
این چهره‌ها عبارت بودند از: طاهره صفارزاده (شاعر و قرآن‌پژوه)، علی معلم‌دامغانی (شاعر)، حمید سبزواری (شاعر)، علیرضا قزوه (شاعر)، موسی بیدج (شاعر و مترجم)، علی‌محمد مودب (شاعر)، مرتضی حیدری آل‌کثیر (شاعر و خواننده)، ابراهیم حاتمی‌کیا (فیلمساز)، مهدی فلاحت‌پور (شاعر)، سیف‌الله داد (فیلمساز)، نادر طالب زاده (فیلمساز)، سیدمرتضی آوینی (مستندساز)، امام موسی صدر (رهبر سابق شیعیان لبنان)، محمدحسین جعفریان (شاعر و مستند ساز)، رضا برجی (عکاس و مستند ساز)، محمدعلی فارسی (فیلمساز)، قاسم بخشی (مستندساز)، سهیل کریمی (مستندساز)، سیاوش سرمدی (مستند ساز)، حسام‌الدین سراج (خواننده و آهنگساز)، محمد گلریز (خواننده)، صادق آهنگران (مداح)، محسن راستانی (عکاس)، سعید صادقی (عکاس)، بهرام محمدی فر (عکاس)، سیدمسعود شجاعی طباطبایی (کاریکاتوریست)، حبیب احمدزاده (نویسنده)، حبیب صادقی (نقاش)، حسین فرخی (کارگردان تئاتر) و حمید بهمنی (تصویر بردار).
این چهره‌ها عبارت بودند از: طاهره صفارزاده (شاعر و قرآن‌پژوه)، علی معلم‌دامغانی (شاعر)، حمید سبزواری (شاعر)، علیرضا قزوه (شاعر)، موسی بیدج (شاعر و مترجم)، علی‌محمد مودب (شاعر)، مرتضی حیدری آل‌کثیر (شاعر و خواننده)، ابراهیم حاتمی‌کیا (فیلمساز)، مهدی فلاحت‌پور (شاعر)، سیف‌الله داد (فیلمساز)، نادر طالب زاده (فیلمساز)، سیدمرتضی آوینی (مستندساز)، امام موسی صدر (رهبر سابق شیعیان لبنان)، محمدحسین جعفریان (شاعر و مستند ساز)، رضا برجی (عکاس و مستند ساز)، محمدعلی فارسی (فیلمساز)، قاسم بخشی (مستندساز)، سهیل کریمی (مستندساز)، سیاوش سرمدی (مستند ساز)، حسام‌الدین سراج (خواننده و آهنگساز)، محمد گلریز (خواننده)، صادق آهنگران (مداح)، محسن راستانی (عکاس)، سعید صادقی (عکاس)، بهرام محمدی فر (عکاس)، سیدمسعود شجاعی طباطبایی (کاریکاتوریست)، حبیب احمدزاده (نویسنده)، حبیب صادقی (نقاش)، حسین فرخی (کارگردان تئاتر) و حمید بهمنی (تصویر بردار).
نظر شما